همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: در این مطلب در گفت و گو با ضیالدین مظهری متخصص تغذیه تلاش کرده‌ایم به مضرات نوشیدنی‌های گازدار و تنقلات مضر به طور جامع تر بپردازیم.
از مضرات نوشیدنی‌های انرژی زا که اخیرا از خطرات آن برای قلب و عروق گفته و نوشته شده، بگوئید.
نوشیدنی‌های انرژی زا حاوی موادی هستند که می‌توانند به صورت سریع انرژی ایجاد کنند. اما این انرژی ایجادشده از چیست؟ از گلوکز و ترکیبات مختلفی مانند کافئین تشکیل شده که بیشتر مضر و از نظر تجاری پول ساز هستند، اما هیچ چیزی مانند یک تغذیه متناسب و متعادل و متنوع نمی‌تواند انرژی بدن را تامین کند. انرژی بدن ما از درشت مغذی‌هایی به نام پروتئین‌ها، چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها تامین می‌شود. این‌ها البته باید به صورت متناسب مصرف شوند تا بدن بتواند از حرکت‌های غیر ارادی حیات بخش مانند گردش خون، ضربان قلب، تنظیم دمای بدن، فعالیت غدد درونریز و فعالیت‌های ۲۴ ساعته سیستم ایمنی به طور مطلوب حمایت کند.
از نوشیدنی‌های مضری که مصرف می‌کنیم و دلایل مضر بودن آن‌ها و جایگزین‌های مناسب‌شان نیز بگوئید.
مضرترین نوشیدنی‌ها همین نوشابه‌هایی هستند که همراه با غذا یا فست فود می‌خوریم که اگر قند داشته باشد می‌تواند منبع انرژی لختی باشد که چاق کننده است، اگر در زمان تولید نوشابه نیز از جایگزین‌های قند مانند آسپارتام به افراط استفاده شود می‌تواند باعث بروز عوارض شبه ام اس در بدن شود. اکنون فصل خیار و کاهو است، خیار خود یکی از منابع اصلی تسین دهنده عطش است. بنابراین برای رفع تشنگی به جای نوشابه می‌توانیم به میوه‌هایی مانند خیار و هندوانه رجوع کنیم.
از مضرات چیپس و پفک وآجیل‌های شور یا به اصطلاح نمک زده نیز بگوئید.
بهترین تنقلات نوبرانه‌های هر فصل هستند که می‌توان به جای چیپس و پفک از آن‌ها استفاده کرد. از جمله این تنقلات می‌توان به میوه‌های فصل نظیر گوجه فرنگی، انگور، آلبالو و گیلاس اشاره کرد که می‌توان آن‌ها را هم به عنوان تنقلات مصرف کرد و هم از آب آن‌ها بهره گرفت. به ازای هر برگ چیپسی که می‌خوریم علاوه بر اضافه کردن۱۱ کیلوکالری انرژی ، نمک فراوان و اسیدهای چرب ترانس نیز که هر دو مضر هستند را به بدن خود می‌رسانیم. مصرف چیپس همچنین باعث می‌شود به ازای ۳ درصد تامین انرژی ۳۰ درصد خطر احتمال بروز بیماری‌های قلبی و عروقی را در خود افزایش دهیم. مصرف چیپس به صورت تفننی ضرری ندارد، اما هیچ چیز جای میوه‌های فصل از سنجد گرفته تا خرما، از میوه‌هایی که به صورت سیستماتیک نسبت به نیاز بدن در دامن طبیعت پرورش داده می‌شود را نمی‌گیرد. این‌ها در بردارنده همه ریز و درشت مغذی‌های مورد نیاز برای میلیاردها سلول بدن ما هستند که برای فعالیت‌شان حداقل به ۱۳ ویتامین، ۱۶ ماده معدنی، ۳۰ اسید آمینه، فیبرهای محلول و نامحلول، آنتی اکسیدان‌های متعدد نیاز داریم که آن‌ها را در قالب رنگ‌های سبزجات مختلف می‌بینیم که در قبال سلامت بدن و مقاومت در برابر عوامل بیماری‌زای ویروسی، میکروبی و انگلی و بیماری‌های عصبی و روانی و بیماری‌هایی که ریشه در چاقی دارند نقش آفرینی می‌کنند.
مضرات پفک چطور؟
پفک و تنقلاتی نظیر آن مواد خوراکی هستند که به آن‌ها رنگ وطعم دهنده و نگهدارنده می‌زنند، این‌ها محصولات غذایی مضری هستند که خوردن یک یا دو تا از آن‌ها اشکالی ندارد، برای پی بردن عملی به مضرات پفک یک پفک را خیس کنید و به دیوار آشپزخانه‌تان بچسبانید، دو روز بعد قادز نخواهید شد به این سادگی آن را از دیوار جدا کنید. بدین ترتیب این مواد خوراکی رسوباتی در عروق و مجاری بدن ایجاد می‌کنند که آن سرش ناپیداست. البته مصرف پاپکورن‌های خانگی اشکالی ندارد اما چیپس و پفک که در بردارنده نمک فراوان است به ویژه برای کودکان بسیار مضر است. این تنقلات برای افرادی که زمینه‌های بیماری‌های قلبی و عروقی دارند و فشار خون دارند، مضر است، باید توجه داشته باشیم که یکی از عوامل افزایش فشار خون، نمک‌هایی است که برای خوشمزه تر کردن به این تنقلات اضافه می‌کنند.
آجیل چطور؟
حتی آجیل‌های تفت داده شده با وجود اینکه به دلیل دارا بودن بادام و پسته و بادام زمینی و تخمه، خوراکی‌های ارزشمندی محسوب می‌شوند، اما به دلیل اینکه تفت داده، رنگ می‌شوند و نمک به آن‌ها افزوده می‌شود، عوض اینکه جانبخش باشند، جان ستان هم می‌توانند باشند.
بهترین نوشیدنی از نظر شما چیست؟
هیچ چیزی که فراتر از داروخانه طبیعت به صورت خوردنی و آشامیدنی در اختیار ما قرار گرفته برای بدن‌مان مفید نیست. اگر بخواهیم درباره بهترین نوشیدنی‌ها بگوئیم؛ عالی ترین نوشیدنی آب است. آب مایه حیات است و دو سوم بدن ما را اب تشکیل می‌دهد. حتی بخش مهمی از حساس‌ترین اندام‌های بدن ما نظیر مغز و کبد و عضلات، از آب است. بنابراین آب خالص و گوارای بدون آلودگی هم خاصیت ساختاری دارد چرا که داخل سلول بین بافت‌ها و مایعات جاری بدن از آب تشکیل شده‌اند.
به غیر از آب چه نوشیدنی‌هایی را می‌توان جایگزین نوشابه‌های گازدار شکردار کرد؟
بعد از آب مهمترین نوشیدنی‌هایی را که می‌توان جایگزین نوشابه‌ها کرد، چای طبیعی کمرنگ، دوغ کم نمک و خانگی است. مصرف ابمیوه‌ها هم به صورت تفننی اشکالی ندارد اما این‌ها هیچ یک نمی‌توانند جای آب را بگیرند، چه رسد که از نوشابه‌های گازدار و رنگی و مملو از شکر استفاده کنیم.
بیشتر بخوانید: