همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: این آمار نگران‌کننده نشان‌دهنده بی‌توجهی به استفاده از کرم ضدآفتاب و قرار گرفتن بیش از اندازه زیر نور آفتاب و دستگاه‌های مخصوص برنزه کردن پوست موسوم به سولاریوم که امروز هم خانم‌ها و هم آقایان آن را مورد استفاده قرار می‌دهند، است.
برای پی پردن به خطرهای ناشی از قرار گرفتن زیر نور مستقیم آفتاب، استفاده زیاد از دستگاه سولاریوم و همچنین خطرهای ابتلا به سرطان پوست، گفت وگویی با دکتر محمد رضوانی، متخصص پوست انجام داده‌ایم که در پی می‌خوانید.
رضوانی درباره اثرات اشعه ماورا بنفش روی پوست می‌گوید: اثرات اشعه ماورا بنفش روی پوست شناخته شده است. افراد با هدف برنزه شدن خود را زیر تابش اشعه ماورا بنفش قرار می‌دهند. اما تابش اشعه ماورابنفش (UV) یک سری عوارض بعدی نیز دارد. یکی از آنها پیدایش لک‌هایی است که پس از مدتی که حالت برنزه شدن از بین رفت این لک‌ها پدیدار می‌شوند همان لک‌هایی که روی پوست افراد یا پشت دست افراد مسن‌تر دیده می‌شود ناشی از همین اتفاق است که به آنها «لنتیگو» در فارسی عدسک می‌گویند به خاطر اینکه لکه‌های قهوه‌ای پشت دست بسیار شبیه به عدس هستند.
او تیره شدن و ضخیم شدن پوست را از دیگر عوارض قرار گفتن زیر نور مستقیم آفتاب و نور دستگاه سولاریوم می‌داند و در این باره توضیح می‌دهد: عارضه دیگر تیره ماندن خود پوست است، به عنوان مثال روی ناحیه گونه افرادی که تحت تابش اشعه ماورا بنفش هستند، لک دیده می‌شود. به این لک‌های می‌گوئیم «ملاسما» که به طور ویژه پس از بارداری نیز این لک‌ها دیده می‌شوند. افزایش ضخامت پوست نیز از عوارض تابش اشعه ماروا بنفش است. بعد از مدتی پوست ضخیم‌تر می‌شود به همین دلیل زمانی که شما یک پیرمرد کشاورز را که زیر تابش نور خورشید به کشاورزی مشغول است مشاهده می‌کنید، متوجه می‌شوید که پوست بدنش به ویژه در ناحیه پشت گردن ضخیم شده است. شما اگر یک زن ۴۵ ساله روستایی را با یک زن شهری در همان سن یا یک پیرمرد روستایی ۶۰ یا ۷۰ ساله را با یک پیرمردی شهری که یک اداره مشغول به کار است، مقایسه کنید، متوجه خواهید که پوست بدن افراد میانسال به بالای روستایی چقدر از پوست افراد شهرنشین در همان سن ضخیم‌تر است.
این متخصص درباره اثرات مخرب دیگر اشعه ماورا بنفش نیز می‌گوید: اشعه UV روی الیاف ارتجاعی پوست اثر می‌گذارد. همان الیافی که ما آنها را الاستین و کلاژن نامگذاری کرده‌ایم. اثر اشعه ماورا بنفش باعث شکسته شدن این الیاف می‌شود. در نتیجه باعث چروک شدن پوست می‌شود. اگر صورت یک فردی که تحت تابش اشعه بوده را با گردن و سینه وی که آفتاب نخورده مقایسه کنید، متوجه می‌شوید پوست این نواحی که آفتاب نخورده جوان‌تر مانده است.
او درباره دلایل افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست هم می‌گوید: پوست تحت تابش اشعه ماورا بنفش در معرض خطر سرطانی شدن قرار دارد. بنابراین در کسانی که زیر نور یا همان آفتاب هستند یا سولاریوم می‌روند شانس ابتلا به سرطان بیشتر است. کما اینکه. آمارهایی که در آمریکا بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ (زمانی که استفاده از دستگاه‌های سولاریوم به مقدار فراوان در جوامع کختلف شایع شد) گرفته شد، نشان داد که شیوع سرطان پوست در این کشور نزدیک به ۷ برابر ییشتر شده است. دلیل افزایش این موارد سرطان نیز استفاده زیاد از سولاریوم‌ها بود. بنابراین امروزه تمام مراکز سولاریوم در آمریکا را مجبور کرده‌اند که مانند سیگار که روی آن می‌نویسند این ماده مضر و سرطان زا است، در ورودی مراکز سولاریوم نیز بنویسند که استفاده از این دستگاه‌ها موجب افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست می‌شود. در آمریکا با بالا رفتن آگاهی مردم مصرف سولاریوم کم شده است.
بیشتر بخوانید:
روش‌های موثر برای درمان فوری آفتاب‌سوختگی
نکات مهمی که در مراقبت از پوست در برابر آفتاب از آنها غافل می‌شویم
دکتر رضوانی درباره استفاده از دستگاه سولاریوم در ایران نیز می‌گوید: اما در جامعه ما به مقدار زیادی از دستگاه‌های سولاریوم استفاده می‌شود.مصرف این اشعه در میان آقایان هم در ایران زیاد شده، به ویژه آقایانی که بدنسازی می‌روند نیز علاقه پیدا کرده‌اند که خود را برنزه کنند. می‌توان در مجموع گفت که اثرات تابش زیاد نور آفتاب یا اشعه UV پیرتر شدن پوست، ایجاد لک‌ها، افزایش ضخامت و افزایش احتمال ابتلا به سرطان پوست است.
او درباره آمار سرطان پوست در ایران نیز می‌گوید: واقعیت این است که ما خیلی آمار خیلی منسجمی درباره مبتلایان به سرطان پوست نداریم. اما درباره سایر موارد سرطان آمارهای دقیق‌تری داریم.
این متخصص با اشاره به راه‌های پیشگیری از سرطان پوست توضیح می‌دهد: استفاده از کرم‌های ضد آفتاب قطعا شانس سرطان پوست را پائین می‌آورد. خطر سرطان پوست بیشتر برای افراد روشن پوستی است که هر ازگاهی در معرض آفتاب قرار می‌گیرند. افراد تیره پوست یا افرادی که از کودکی زیر نور آفتاب قرار داشتند،کمتر در معرض خطر هستند چرا که مقدار زیادی از اشعه آفتاب یا ماورا بنفش توسط رنگدانه پوست این افراد جذب می‌شود. در حالی که در افرادی که پوست روشنی دارند اشعه UV،از پوست‌شان رد می‌شود و می‌تواند باعث تغییراتی در پوست و در نهایت احتمال افزایش ابتلا به سرطان پوست شود.
رضوانی درباره راه‌هکارهای دیگر پیشگیری از سرطان پوست نیز می‌گوید: غیر از کرم ضد افتاب استفاده از کلاه یا هر سایبان دیگری می‌تواند از تابش مستقیم نور آفتاب جلوگیری کند، در فیلم‌های خارجی قدیمی دیده بودیم که در مواقع آفتابی شخصیت‌های این فیلم‌ها چتر بالای سر خود می‌گرفتند که می‌توانیم بگوئیم چتر نیز می‌تواند به طور موثری در هوای آفتابی از تابش مستقیم اشعه ماورابنفش به بدن ما جلوگیری کند. همان سایبان هم می‌تواند مقدار زیادی کمک کند. کسانی که در باغ و مزرعه کار می‌کنند حتما کلاه‌های حصیری با لبه بلند داشته باشند. اگر بخواهیم صورت از نور آفتاب در امان بماند باید کلاهی داشته باشیم که لبه آن حداقل ۷ سانتیمتر باشد. کلاهی که بتواند ما را در برابر نور آفتاب و اشعه UV محافظت کند نباید مانند کلاه بیسبال دارای یک لبه در جلو باشد بلکه باید در اطراف خود نیز لبه داشته باشد. استفاده از دستکش برای افرادی که لباس آستین کوتاه می‌پوشند و به ویژه در دستی که در زمان رانندگی روی فرمان و سمت پنحره و در معرض تابش نور آفتاب قرار دارد، نیز لازم است. ساعت بیرون رفتن از خانه نیز در طول فصل گرما باید مورد توجه قرار گیرد و بهتر است در اوج گرما و تابش نور خورشید از منزل خارج نشویم، در اویل صبح یا بعد از ظهر و غروب که شدت تابش آفتاب کاهش یافته بهتر است از خانه خارج شویم.