همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: نسخه‌های ایده‌آل‌شده از زندگی مردم که در سایت‌های اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به ویژه اینستاگرام در قالب عکس و فیلم ارائه می‌شوند، اغلب به انتظارات غیرواقعی و ادراک منفی از خود کمک می‌کنند، که هر دوی این عوامل با اضطراب و افسردگی مرتبط هستند. اما جدای از این عوارض حضور مداوم در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند تاثیر بسیار منفی بر ذهن بگذارد و زمینه ساز یک سری بیماری‌های روحی و روانی شود که در این مطلب به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
افسردگی و اضطراب
افسردگی (اختلال افسردگی اساسی) یک بیماری شایع و جدی پزشکی است که بر احساسات، فرآیندهای شناختی و رفتارهای فرد تاثیر منفی می‌گذارد. علائم افسردگی با خلق و خوی منفی و عدم علاقه به فعالیت‌های شاد و لذت بخش و حضور در اجتماع مشخص می‌شود. این بیماری ممکن است باعث مشکلات روحی و جسمی و همچنین اختلال در فعالیت‌های روزانه شود. اضطراب یک حالت عاطفی است که شامل احساسات تنش آلود مانند، افکار پر از نگرانی است که مستقیما بر سلامت فرد تاثیر می‌گذارد و به عنوان مثال می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود. اختلالات اضطرابی می تواند منجر به عصبی شدن بیش از حد، ترس، دلهره و نگرانی شود.
خواب نامنظم و اختلال در خواب
استفاده از اینترنت و حضور مداوم در شبکه‌های اجتماعی تاثیر بالقوه‌ای بر اختلال خواب دارد، زیرا استفاده بیش از حد از اینترنت، به ویژه در ساعات پایانی روز، چرخه طبیعی خواب و بیداری را مختل می‌کند. قرار گرفتن در معرض نور آبی ساطع شده از صفحه نمایش با ترشح ملاتونین (هورمونی که خواب را تنظیم می‌کند) تداخل می‌کند. این اختلال منجر به مشکلاتی در به خواب رفتن و حفظ یک برنامه خواب ثابت می‌شود که در نهایت منجر به اختلالات خواب مانند بی خوابی و کیفیت پایین خواب می شود. با گذشت زمان، اثرات تجمعی اعتیاد به اینترنت بر کم‌خوابی، پیامدهای منفی بر سلامت روانی، عاطفی و جسمی افراد را تشدید می‌کند.
پناهگاه ناایمن
استرس و فشار بیش از حد تاثیرات بالقوه‌ای بر اعتیاد به اینترنت دارند زیرا به افزایش تمایل فرد دارای استرس به جستجوی پناهگاهی در پس فعالیت‌های آنلاین به عنوان یک مکانیسم مقابله با ناراحتی‌های روحی و روانی کمک می‌کنند. افرادی که دوران پر استرسی را تجربه می‌کنند ممکن است برای تسکین موقت به اینترنت مراجعه کنند و درگیر فعالیت‌هایی شوند که به ظاهر آن‌ها را از عوامل استرس زا دور می‌کند. از سوی دیگر، کسانی که تحت فشار قرار گرفته‌اند ممکن است به عنوان فرار از واقعیت وضعیتی که در آن قرار گرفته‌اند به اینترنت متوسل شوند و از آن برای آرام کردن و کنترل احساسات خود استفاده کنند. این اتکا به اینترنت به‌عنوان مکانیزم مقابله‌ای می‌تواند چرخه اعتیاد به پدیده‌های جدید ارتباطی را تشدید کند و بر سلامت روانی تاثیر بگذارد.
بدشکلی بدن و اختلالات در غذا خوردن
بدشکلی بدن و اختلالات در غذا خوردن، اثرات بالقوه اعتیاد به اینترنت از طریق قرار گرفتن در معرض استانداردهای غیرواقعی بدن و تقویت تصویر منفی از بدن است که توسط پلتفرم‌های آنلاین و رسانه های اجتماعی تداوم می‌یابد. اختلال بدشکلی بدن (BDD)، نگرانی بیش از حد در مورد نقص های خیالی یا جزئی در ظاهر فیزیکی فرد است به ویژه که این احتمال وجود دارد که در شبکه‌های اجتماعی بحث‌هایی در این باره پررنگ باشد و همچنین افراد بی پرده‌تر و بدون رودربایستی درباره ظاهر فیزیکی سایر افراد نظر دهند و در کانال‌های مختلف و متعدد به تبلیغ درباره تناسب اندام و اندام ایده‌آل پرداخته شود . این مساله باعث تشدید بیماری ذهنی در افراد مبتلا به اختلال بد شکلی می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال معتقدند که نقص‌های کوچک یا بعضا خیالی آن‌ها آشکارا قابل توجه است و برای دیگران عجیب به نظر می‌رسد. این اشتغال به چنین افکاری به ظاهر باعث ناراحتی عاطفی قابل توجهی (مانند غم و اندوه، تحقیر یا اضطراب) یا اختلال در عملکرد روزانه می‌شود (مانند اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی یا مشکلات در محل کار یا مدرسه). تمایز اولیه بین اختلالات خوردن و بد شکلی بدن در کانون توجه قرار دارد. افراد مبتلا به اختلالات خوردن معمولا نگران وزن و شکل بدن خود هستند که اغلب منجر به رفتارهایی با هدف کاهش یا کنترل وزن می شود.
تداخل در توانایی مستقل فکر کردن
رسانه‌های اجتماعی گروه‌های مختلفی از افراد را تشویق به ارتباط برقرار کردن با یکدیگر به صورت آنلاین می‌کنند تا بتوانند ایده‌ها و عقاید مشابه را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. به گفته الکس آناستازیا که یک روان درمان ساکن در سان فرانسیسکو: روانشناسی پایه انسان این گونه بیان می‌کند که انسان‌ها تمایل دارند در یک گروه عضو باشند.
بنابراین از این موضوع لذت خواهند برد و ارزش ها و باورهایی در طول زمان توسط یک گروه به اشتراک گذاشته می‌شود که نسبت به قبل شباهت بیشتری به یکدیگر دارند، بیشتر مورد پذیرش آن‌ها قرار می‌گیرد . احتمالا شما نیز این پدیده را در پست‌ها به اشتراک گذاشته شده در گروه‌های محل کار یا حتی گروه‌های خانوادگی دیده‌اید. فکر گروهی نه تنها می‌تواند به فکر انفرادی و مستقل شما ضربه بزند، بلکه حتی می‌تواند در بعضی از موارد خطرناک باشد, مخصوصا زمانی که سعی دارید نتایج هماهنگ و یکسان را به صورت اغراق شده در تصمیم گیری‌های حساس نشان دهید.
راهکارهای پیشگیری از عوارض شبکه‌های اجتماعی
برای کاهش اثرات منفی استفاده زیا د از شبکه‌های اجتماعی و سلامت روان، اتخاذ استراتژی هایی برای مدیریت عادات فناورانه و عدت‌های ما در زمان حضور در شبکه‌های اجتماعی مهم است. علاوه بر این، به تاثیر رسانه‌های اجتماعی بر سلامت روان باید به طور ویژه توجه کنیم و به یاد داشته باشیم که رسانه‌های اجتماعی اغلب نسخه‌ای غیرواقعی و تنظیم‌شده از واقعیت را ارائه می‌دهند. در اینجا چند راهکار پیشنهاد می‌کنیم:
استراحت کنید: یکی از موثرترین راه‌ها برای کاهش خطرات استفاده طولانی مدت از فناوری و حضور در شبکه‌های اجتماعی، استراحت‌های مکرر است. توصیه می‌کنیم هر ساعت یک استراحت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه برای کشش، ایستادن و راه رفتنرا به خود اختصاص دهید.
از قانون ۲۰-۲۰-۲۰ استفاده کنید: استراتژی دیگر برای کاهش فشار چشم استفاده از قانون ۲۰-۲۰-۲۰ است. هر ۲۰ دقیقه، سر از صفحه نمایش خود بردارید و دورتر را نگاه کنید و به مدت ۲۰ ثانیه روی جسمی که ۲۰ پا با شما فاصله دارد تمرکز کنید.
به طور منظم ورزش کنید: ورزش برای حفظ سلامت جسمی و روحی ضروری است. ورزش منظم می تواند به کاهش استرس و اضطراب و بهبود کیفیت خواب و حضور کمتر در شبکه‌های اجتماعی کمک کند.
درست نشستن را تمرین کنید: وضعیت نامناسب نشستن می‌تواند باعث مشکلات جسمی مانند گردن و کمر درد شود. هنگام استفاده از فناوری، مهم است که با صاف نشستن و آرام نگه داشتن شانه های خود، وضعیت بدنی خوب را تمرین کنید.
تعیین محدودیت در زمان دیدن صفحه نمایش: تعیین محدودیت برای زمان صفحه نمایش می‌تواند به کاهش خطرات مرتبط با استفاده طولانی مدت از فناوری و حضور در ششبکه‌های اجتماعی کمک کند. کارشناسان توصیه می‌کنند مدت زمان استفاده از کامپیوتر، لپ تاپ و گوشی هوشمند را برای کودکان و نوجوانان به حداکثر دو ساعت در روز محدود کنید.
بیشتر بخوانید: