همشهری آنلاین - دکتر محمدمهدی مظاهری*: روابط اجتماعی هسته اصلی جوامع محسوب می‌شوند لذا می‌توان گفت که روابط فرهنگی نیز در قالب شبکه‌های فرهنگی به عنوان مکمل شبکه‌های اجتماعی نقش بسزایی در توسعه فرهنگی جامعه دارد.

شبکه‌های فرهنگی، جزئی از سرمایه‌های فرهنگی جامعه است که در راستای ایجاد فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی در جامعه ایجاد می‌شود، مجموعه فعالیت‌های توسعه‌ای در کشور نیازمند ایجاد تشکل‌هایی است که با استفاده از آنها، بخشی از صنایع فرهنگی در قالب مشارکت مردمی و بخش خصوصی به فعالیت‌های خود ادامه دهد.

در جامعه کنونی ما که همواره در معرض تهدیدات فرهنگی و تهاجم فرهنگی قرار دارد، ایجاد و حفظ این شبکه‌های فرهنگی یکی از اقدامات مهم در زمینه ظرفیت‌سازی فرهنگی است. برای مثال ایجاد شبکه‌های دینی - مذهبی با استفاده از تعلیم و آموزش نیروی انسانی به‌ عنوان سرمایه‌های انسانی در جامعه یکی از پربارترین شبکه‌های فرهنگی است که نه‌ تنها افراد در آنها با اصول اساسی دینی و مذهبی خود آشنا می‌شوند بلکه به جای گذراندن وقت در شبکه‌های اجتماعی چون فیس‌بوک با وجود خطرات زیاد از سوی فرقه‌های دینی نوظهور و عرفان‌های کاذب می‌توانند به لحاظ دانش خود را غنی ساخته و به تعمیق هویت ایرانی - اسلامی جامعه مساعدت نمایند.

همچنین ایجاد شبکه‌های فرهنگی در زمینه توریست و گردشگری که همراه تعلیم صحیح توسط کارشناسان مجرب و در قالب نظارت‌های دولتی، گام مهمی در زمینه ترویج فرهنگ و سنن ایرانی - اسلامی است و از طرفی نیز بار اقتصادی چنین سرمایه‌هایی در صورت پیشرفت و سرمایه‌گذاری در ردیف درآمدهای نفتی در کشور خواهد بود.

به‌ علاوه از ظرفیت عظیم دانشجویان، استادان، افراد مجرب و تجربیات و فرهنگ عامه نیز بهره‌گیری می‌شود و به این ترتیب چرخه بزرگی از انجام فعالیت‌های فرهنگی در جامعه ایجاد می‌گردد.

شبکه‌های فرهنگی، عناصر جدید بسیاری را خلق خواهد کرد که امنیت فرهنگی و اجتماعی را در جامعه بالا می‌برد و تا حد زیادی می‌تواند در مقابل رخنه‌های فرهنگی بیگانگان ایستادگی کند، این شبکه‌های رسمی و غیررسمی دارای حقوق و مالکیت خواهد بود که توسط دولت تأمین می‌شود و بقای این شبکه‌های فرهنگی در گرو پایبندی افراد به آن و همچنین پاسخگویی نهادهای مربوطه به آنها خواهد بود، در این صورت کارکرد این شبکه‌ها به نوعی نقش نظارتی را نیز به دنبال خود دارد و بر عملکرد فرهنگی نهادهای بالادستی نیز نظارت می‌شود و به این ترتیب شفافیت فعالیت‌های مختلف فرهنگی در جامعه بالا می‌رود.

این شبکه‌های فرهنگی در زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به صورت نظارتی و در واقع در قالب بخش خصوصی یا سازمان‌های مردم‌نهاد به فعالیت خود ادامه می‌دهند.

پس می‌توان گفت شبکه روابط اجتماعی افراد در جامعه و ایجاد تشکل‌های اجتماعی و فرهنگی یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌سازی‌های فرهنگی است و نقش بسزایی در اقتصاد فرهنگ و توسعه فرهنگی جامعه خواهد داشت و لذا در این زمینه باید اقدامات جدی صورت گیرد و بر اساس معیارهای فرهنگی و ارزشی جامعه زمینه ایجاد چنین تشکل‌هایی بیش از پیش فراهم شود.

* استاد دانشگاه و مشاور ارشد وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي

کد خبر 283337

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار فرهنگ عمومی

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha