تاریخ انتشار: ۹ آذر ۱۳۸۸ - ۰۸:۰۹

فرزانه متین‌فر : اگرچه در شهری زندگی می‌کنیم که اولویت با سواره‌هاست و برای تردد عابر پیاده در شهر دچار عارضه توسعه‌نیافتگی هستیم اما چند سالی است شهرداری تهران با شعار «پیاده‌ها از سواره‌ها مهم‌ترند» تصمیم به احیای تهران قدیم گرفته‌است.

بر این اساس پروژه بهسازی پیاده‌روها به‌طور کلی در هر منطقه‌ای از شهر تهران که فضای مناسبی برای تردد ایمن و آسان شهروندان تهرانی داشته باشد توسط شهرداری تهران اجرایی می‌شود.

وجود جمعیت شناور 2 میلیون نفری در روز، جلوگیری از آلودگی هوا، حفظ و نگهداری از بافت‌های تاریخی تهران قدیم، جلوگیری از آلودگی صوتی و گسترش و توسعه وسایل حمل‌ونقل عمومی در استفاده بیشتر شهروندان، از آن مواردی است که باعث می‌شود مدیریت پایتخت احداث پیاده‌روهای مناسب را ضروری بداند.

تردد در خیابان‌های شلوغ تهران به گذر از هفت‌خوان رستم شباهت دارد. سیل خودروهای تک‌سرنشین و قرار گرفتن بیشتر نقاط خیابان‌ها در محدوده طرح ترافیک مسئولان را بر آن داشته تا برای نخستین‌بار سواره‌ها را فدای پاهای پیاده کنند.

زمان آن فرارسیده تا سهم کوچکی از هزینه‌های گزاف برای تولید خودرو و گسترش شبکه سواره به ایجاد محیط‌های مطلوب و مختص پیاده و به موازات آن گسترش حمل‌ونقل عمومی در جهت ایجاد شهری انسانی، پایدار و سبز اختصاص یابد.

در همه این پیچیدگی‌ها و شلوغی‌های تهران اگر با دقت بنگریم متوجه خواهیم شد که افزایش پیاده‌راه‌ها و ایستگاه‌های تاکسی، اتوبوس و مترو در پایتخت به دلیل درنظرداشتن این موارد است.

از دیدگاه کارشناسان در فضاهایی که بافت تاریخی وجود دارد نباید سازه‌های مرتفع ساخت و باید زاویه بصری را به شکل تاریخی آن نقطه احیا کرد. این می‌تواند مدیران شهری را به تحقق ایده‌شان که مبنی بر بازگرداندن هویت تهران قدیم است نزدیک‌تر کند. موضوع اولویت دادن پیاده‌ها به سواره‌ها از طرح‌هایی بود که در طول 3سال گذشته به تصویب رسید و شامل بهسازی پیاده‌روهای تک‌تک محلات تهران شد.

زندگی مبتنی بر محله و احیای فضاهای پیاده‌روی که در آن می‌توان پیاده به محل کار و محل خرید رفت و به روابط اجتماعی آدم‌هایی که همدیگر را می‌بینند و با یکدیگر صحبت می‌کنند شکل بهتری داد؛ این یکی از اهداف چند منظوره ایجاد پیاده‌روها بود که در دستور کار مدیران شهری قرار گرفت. یکی از هدف‌های اصلی ایجاد چنین فضاهایی حفظ بافتی است که از نظر تاریخی ارزشمند است.

تمام محله‌ها باهم تهران قدیم را تشکیل می‌دهند برای مردمی که روزگاری برای تفریح، فارغ از این همه دود و آلودگی و ترافیک و شلوغی در محله‌هایشان پیاده‌روی می‌کردند. پروژه بزرگ بهسازی و مناسب‌سازی‌ پیاده‌روهای پایتخت با برداشتن نخستین گام برای بهسازی و مناسب‌سازی‌ پیاده‌راه خیابان ولیعصر(عج) از میدان راه آهن تا تجریش به‌عنوان طولانی‌ترین و قدیمی‌ترین خیابان پایتخت کلید خورد.

طرح ساماندهی و زیباسازی معابر پیاده و منظر شهری خیابان ولیعصر(عج) تهران به‌عنوان طولانی‌ترین خیابان خاورمیانه با منظری خیال‌انگیز در قالب یک پارک طویل خطی با تمام خاطراتی که از رویدادهای جامعه معاصر ایران و زندگی روزمره مردم در حافظه تاریخی خود ثبت کرده، از پروژه‌هایی است که به اهتمام سازمان زیباسازی شهرداری تهران انجام گرفت. همینطور بهسازی پیاده‌روهای مسیر آزادی تا امام حسین(ع)، رودکی تا پیچ شمیران، خیابان‌های امام خمینی(ره)، فردوسی، خیام، بهشت، پانزده‌خرداد،  ناظم‌الاطبا و... که صاحب سنگفرش نو شدند و ساخت این پیاده‌راه‌های فرهنگی همچنان ادامه دارد.

لاله زار احیا می‌شود

لاله زار در دهه‌های 30 و 40 خیابان شلوغی بود؛ خیابانی که مرکز اجتماعی تهرانی‌ها قلمداد می‌شد اما از سال‌های آغازین دهه 50 و با پیوستن ایران به خیل کشورهای متجدد این خیابان به‌تدریج رونق خود را از دست داد. هنوز هم ردی از خاطرات دور این خیابان در حافظه تاریخی تهرانی‌ها باقی است چرا که تردیدی نیست که محله‌های قدیمی پایتخت صندوقچه خاطرات ساکنان تهران قدیم هستند. این خیابان نخستین تفرجگاه شهروندان تهرانی بوده است.

آن سال‌ها لاله‌زار بیشتر از مغازه‌های الکتریکی، میزبان سینماها و تئاترها بود. طرح اولیه‌ای که برای این خیابان از طرف مسئولان شهرداری در نظر گرفته شد کاهش عرض خیابان و افزودن عرض پیاده‌رو بود. حدود 2 دهه است که لاله‌زار میزبان صنف لوازم الکتریکی شده و از سر و رویش کابل و لوستر و لوازم الکتریکی آویزان است. مسئولان شهرداری وعده داده‌اند تا 5 سال آینده این خیابان به یکی از مهم‌ترین تفرجگاه‌های شهری تبدیل شود؛ جایی که خانواده‌ها بتوانند در محیطی سالم و فرهنگی چند ساعتی را از در کنار هم بودن و قدم زدن لذت ببرند.

خیابان 30 تیر، پیاده راه ادیان

اگر گذرتان به خیابان 30 تیر افتاده باشد حتما دیده‌اید کلیساها و کنیسه‌ها چطور کنار هم قرار گرفته‌اند.

طرح پیاده‌روسازی در این خیابان در راستای حفظ و نگهداری این نقطه به‌دلیل میراث‌دار تهران قدیم بودن و همچنین حفظ هویت قدیم شهر در دستور کار قرار گرفت.

وجود موزه‌ها، کلیساها و مدارس ارامنه و زرتشتیان برای مسئولان فرهنگی اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل باید پیاده‌روهای شایسته‌ای داشته باشد چرا که روزانه توریست‌های زیادی در این خیابان (رفت‌وآمد دارند. خیابان 30 تیر به‌عنوان خیابانی به نام ادیان از سوی مسئولان شهرداری معرفی شده به‌ دلیل مراکز و مدارس دینی موجود در  این خیابان) و در برنامه 5 ساله شهرداری ساماندهی و زیباسازی خیابان 30 تیر مطرح شده است. شهروندانی که از پیاده راه‌ها استفاده می‌کنند فرصت بیشتری برای تماشای بناهای تاریخی خواهند داشت.

پیاده راه فرهنگی

با توجه به اجرای فاز سوم پیاده‌راه‌سازی‌ خیابان پانزده خرداد در محدوده بازار تهران، خیابان ناصرخسرو تقاطع صور اسرافیل در ادامه خیابان پانزده خرداد حد فاصل ناصرخسرو تا چهارراه سیروس ساماندهی می‌شود.به گفته مسئولان شهرداری آنها قصد دارند خیابان پانزده‌خرداد را به پیاده راه فرهنگی تبدیل کنند و تا حالا هم برای اجرای این کار بودجه و اعتبار زیادی صرف شده است. آنها می‌خواهند تهران زمان ناصری را به پیاده راه فرهنگی تبدیل کنند و به این شکل کمربند پیاده راهی دور تا دور بازار شکل گیرد. شاید با این اقدام بتوان به گذشته تهران به لحاظ کالبدی بیشتر نزدیک شد.

به هر حال شناخت ویژگی‌های جاهایی که از نظر آثار تاریخی و فرهنگی ارزشمند است اهمیت دارد. این در حالی است که در تمامی محله‌های ما آثار و بناهای تاریخی و فرهنگی وجود دارند که باید تلاش کرد تا حفظ و نگهداری شوند.

پیاده‌روها نونوار می‌شوند

قرار است همه پروژه‌ها به‌گونه‌ای انجام شود که ماندگاری زیادی داشته باشد و هم میراثی برای آیندگان باقی بماند. پیاده‌راه‌ها که بستر اصلی حرکت پیاده هستند، در سطح شهرها همانند کانون‌های رشد عمل کرده و تأثیر بسزایی در اصلاح و تحریک فضاهای پیرامونی خویش ایفا می‌کنند.

بخش عمده‌ای از پیاده‌راه‌های شهرری که دارای بافت تاریخی است از جمله خیابان شهید اردستانی، کمیل شمالی، محمدی، میثم شمالی و کمربندی بسیج و میدان نماز بهسازی شده است.این پیاده‌راه‌ها قبلا آسفالت و ناهموار بود که در عملیات بهسازی آنها از کفپوش‌های مقاوم و زیبا استفاده شده ضمن اینکه همزمان، کار مناسب‌سازی آنها برای استفاده و تردد آسان معلولان و بازسازی علائم و نماهای شهری، مبلمان‌های شهری معابر و... نیز انجام شد.

پیاده‌روی از چمران تا بام تهران

حرکت پیاده باعث زندگی بخشیدن به کالبد شهر می‌شود ولی در شرایط امروزه معابر پیاده با فضای اندک تنها به محل گذر تبدیل شده؛ بر همین اساس بهسازی پیاده‌روها به‌عنوان بخشی از شبکه معابر در دستور کار شهرداری قرار دارد.

بهسازی و پیاده‌راه‌سازی‌ بزرگراه شهید چمران

حد فاصل پارک‌وی تا سئول اجرا شده و از خیابان یمن به سمت ولنجک و بام تهران ادامه خواهد یافت تا کوهنوردان و گردشگران بتوانند از بزرگراه شهید چمران تا بام تهران را پیاده طی کنند و یا در مسیر دوچرخه‌سواری رکاب بزنند. با هدف ترویج فرهنگ دفاع مقدس و آشنایی گردشگران با تاریخ تمدن ایران در یک سمت این پیاده‌راه تمدن چند هزار ساله کشورمان و در سمت دیگر تاریخ تمدن انقلاب اسلامی به نمایش گذاشته می‌شود.همچنین مسیر باغ فردوس حد فاصل باغ موزه تا خیابان ولیعصر ( عج ) به‌صورت 4 باغ طراحی شده است که با اتمام آن تفرجگاه جدیدی ایجاد می‌شود.

برچسب‌ها