بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران - در صورت موافقت رئیس جمهوری- قصد دارد ارز را تک نرخی کند تا زمینه ایجاد رانت و فساد را بین ببرد؛ رانت و فساد گستردهای که بازار ارز با آن دست و پنجه نرم میکند.
این روزها مقامات اقتصادی دولت هم هر جا میروند و مینشینند، خبر"ارز تک نرخی نزدیک است" را مخابره میکنند و برخی مقامات بانک مرکزی هم گفته اند:"خبرهای خوش ارزی در راه است."
بررسیها نشان میدهد که خبر خوش ارزی چیزی جز برنامه جدید بانک مرکزی برای تک نرخی کردن ارز نیست؛ ارزی که هم اکنون در بازار با چندین نرخ معامله میشود.
اطلاعات دریافتی حاکی از آن است که دلار در محدوده قیمتی 1420 تومان تک نرخی خواهد شد، البته اجرای تک نرخی کردن نرخ ارز بستگی به موافقت رئیس جمهوری دارد. با تک نرخی شدن نرخ ارز، قطعا لایحه بودجه سال 90 کشور با همین نرخ بسته خواهد شد.
بانک مرکزی یک بار در سالجاری برنامه تک نرخی کردن نرخ ارز را در خردادماه اجرایی کرد اما به دلیل مهیا نبودن شرایط، این برنامه شکست خورد. البته بعدها مقامات بانک مرکزی با تغییر موضع اولیه خود گفتند که تنها هدفشان کاهش شکاف قیمتی بین ارز آزاد و دولتی بود.
با پیادهسازی درست سیاست تک نرخی کردن نرخ ارز بساط ارز واردات و مسافرتی و ... برچیده خواهد شد و دلار فقط با یک نرخ معامله خواهد شد و ارز دولتی و آزاد نخواهیم داشت. البته دولت برای اینکه دلار به جای تک نرخی شدن، چند نرخی نشود، باید تدابیر خاصی اتخاذ کند.
از دلار 10 تومانی تا 1900 تومانی
در 33 سال گذشته نرخ دلار در بازار غیر رسمی کشور همواره روند صعودی را طی کرده، به طوریکه نرخ دلار آزاد از 10 تومان در سال 57 به 1900 تومان در حال حاضر رسیده است.
قیمت دلار در بازار غیر رسمی در سال 1357 معادل 10 تومان، در سال 58 حدود 14 تومان، در سال 59 معادل 20 تومان، در سال 60 حدود 27 تومان، در سال 61 حدود 35 تومان و در سال62 حدود 45 تومان بوده است.
همچنین نرخ دلار آزاد در سالهای 63 تا 67 به ترتیب 58 تومان، 61 تومان، 74 تومان، 99 تومان و 96 تومان فروش می رفت، اما در سال 68 با ادامه روند صعودی قیمت آن سه رقمی شد به طوریکه در این سال به 120 تومان افزایش یافت.
این افزایش قیمت باعث رسیدن نرخ دلار در بازار آزاد به حدود 141 تومان در سال 69 شد، در سال 70 نرخ دلار با حدود یک تومان افزایش به 142 تومان رسید.
دلار آزاد در سال 71 حدود 149 تومان، در سال 72 حدود 180 تومان بود و در سال 73 به بیش از 263 تومان رسید، این روند صعودی قیمت ادامه یافت و در سال 74نرخ دلار را به یکباره طی یکسال به 403 تومان رساند.
نرخ فروش دلار در بازار غیر رسمی در سال 75 نیز روند افزایشی را همچنان ادامه داد تا به 444 تومان افزایش یافت، نرخ دلار در سال 76 به 478 تومان رسید، اما دوباره در سال 77 با روندی جهشی مواجه شد و به نرخ 646 تومان صعود کرد.
قیمت دلار آزاد در سال 78 از نرخ 646 تومان سال 77 به 863 تومان افزایش یافت، اما در سال 79 برای اولین بار روند نزولی را تجربه کرد و به 813 تومان رسید، روند نزولی طی دو سال پس از آن نیز ادامه یافت به طوریکه در سال 80 و 81 به ترتیب نرخهایی حدود 792 تومان و 799 تومان را تجربه کرد.
سال | تومان |
1357 | 10 |
1358 | 14 |
1359 | 20 |
1360 | 27 |
1361 | 35 |
1362 | 45 |
1363 | 58 |
1364 | 61 |
1365 | 74 |
1366 | 99 |
1367 | 96 |
1368 | 120 |
1369 | 141 |
1370 | 142 |
1371 | 149 |
1372 | 180 |
1373 | 263 |
1374 | 403 |
1375 | 444 |
1376 | 478 |
1377 | 646 |
1378 | 863 |
1379 | 813 |
1380 | 792 |
1381 | 799 |
1382 | 832 |
1383 | 874 |
1384 | 904 |
1385 | 922 |
1386 | 935 |
1387 | 966 |
1388 | 1000 |
1389 | 1100 |
1390 ( بهمن ماه) | 1900 |
بر اساس گزارش مهر، نرخ دلار در بازار آزاد در سال 82 دوباره افزایش یافت و به رقمی حدود 832 تومان رسید، در سال 83 این نرخ به 874 رسید و در نهایت در سال 84 بود که نرخ دلار به بالای 900 تومان برای اولین بار رسید و در سالهای پس از آن نرخهایی معادل 900 تومان را تجربه کرد.
نرخ دلار آزاد در پایان سال 84 به حدود 904 تومان، در سال 85 حدود922 تومان، در سال 86 معادل 935 تومان و در سال 87 حدود 966 تومان شد. قیمت دلار در بازار آزاد در پایان سال 88 معادل 1000 تومان و در پایان سال 89 حدود 1100 تومان فروخته می شد. هم اکنون هم نرخ دلار در بازار دائما در حال تغییر است به طوری که آخرین نرخ دلار در بازار آزاد 1900 تومان بوده است.