متاسفانه در بسیاری موارد، شاهدیم که روابطعمومیها تعمدا قصد انتقال اطلاعات غلط به مخاطب را دارند که این مسئله در دستهبندی ارتباط فریبکارانه تعریف میشود.
دکتر محسنیانراد گفت: هر زمان که به من جایزهای اهدا میشد فکر میکردم آنچه اتفاق افتاده مباهات است درحالیکه برپایی مراسم امروز مباهات من است و من در این مراسم به دانشجویان و استادان خود مباهات میکنم.
وی با تشکر از برگزارکنندگان این مراسم افزود: هماکنون در حال تالیف کتاب «ارتباطشناسی 2» هستم و طی این کار ضمن ترجمه برخی از مباحث و فصلهای کتابهای خارجی به مفهوم کلمه ارتباط فریبکارانه برخوردم.
عضو هیات علمی دانشگاه امامصادق(ع) افزود: براساس مطالعات من، هیچ تمدن و ملتی به اندازه ملت ایران در طول 3هزار سال تاریخ خود به راستگویی ارج ننهاده است.
دکتر محسنیانراد اظهار کرد: در کتابهای منتشر شده در حوزه ارتباطات در سالهای 2010و 2011 تعاریفی درباره ارتباطات فریبکارانه بیان شده است. این ارتباط زمانی رخ میدهد که ارتباطگر از روی تعمد قصد انتقال اطلاعات غلط به مخاطب را داشته باشد. به عبارت دیگر، ارتباط فریبکارانه دارای 3بخش اصلی است؛ ارتباطگر میداند که اطلاعات غلط میدهد و از سوی دیگر آن را عمدا ابراز کرده و بهگونهای عمل میکند که مخاطب آن را باور میکند.
این استاد ارتباطات اضافه کرد: در این منابع گفته شده که ارتباط فریبکارانه دارای یک سر پرانباشت و یک سر کمانباشت است. بخش کمانباشت این ارتباط به سخنانی که برای نرنجاندن افراد گفته میشود برمیگردد مانند تعارفات روزمرهای که شاید مبنای واقعی هم نداشته باشند. جامعهشناسان معتقدند که بخش کمانباشت ارتباط فریبکارانه میتواند باعث شود چرخ جامعه روان بچرخد اما بخش پرانباشت آن به دروغهایی برمیگردد که ارتباطگر از سر تعمد آنها را بیان میکند و زیانآور است.
مدرس علوم ارتباطات با بیان اینکه اسنادی وجود دارد که نشان میدهد جامعه ایران در نفی دروغ همواره تلاش کرده است، گفت: حدود 3هزار سال پیش در یکی از بخشهای اوستا صحبت از پاسداشت راستی به میان آمده است. 500سال بعد از آن سند دیگری در سنگنبشته بیستون وجود دارد که میگوید موفقیت حکومت در دور بودن از دروغ است و داریوش در انتهای این سنگنبشته دعا میکند که ایران از دروغ دور باشد. 1400سال پیش نیز در قرآن بارها در آیاتی چون آیه 77 سوره توبه و 71 سوره فرقان درباره دروغ صحبت شده و مسلمانان از دروغ منع شدهاند.
وی افزود: همچنین در احادیث پیامبر اسلام(ص) نیز بیان شده که هنگامی که وعده دادید از دروغ بپرهیزید. این استاد ارتباطات در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تاریخچه شکلگیری روابطعمومی در ایران گفت: روابطعمومی در دهه1920 در آمریکا شکل گرفت و در آن شرکتهای صنعتی و خدماتی، سندیکاهای قدرتمند کارگری و توسعه چشمگیر مطبوعات نقش داشت اما در ایران ما هیچیک از این 3عنصر را نداشتیم و به همین دلیل پس از 40سال که روابطعمومی وارد ایران شد متاسفانه تبدیل به دکانی برای شعارهای پروپاگاندایی شد.
وی ادامه داد: پیش از این گفتم که روابطعمومی، پوسترچسبان نیست و متاسفم که اکنون بگویم روابطعمومی دروغگو نیست! من متاسفم که ما روابطعمومیها را دروغگو کردهایم!
دکتر محسنیانراد اضافه کرد: ما با تاریخ 3هزار ساله پرهیز از دروغ نباید روابطعمومیها را برای دروغگویی بهکار بگیریم. مؤلف کتاب «ایران در چهار کهکشان ارتباطی» با اشاره به برخی مطالب دروغ منتشر شده در مطبوعات گفت: من این مطالب را از سر خشم و جناح نمیگویم و معتقدم نباید از روابطعمومی برای دروغ استفاده کرد.