بهرغم آنکه برخی از این آثار سالها پیش در فهرست میراث جهانی بشر به ثبت رسیدهاند، تاکنون نهتنها صاحب یک پایگاه اطلاعرسانی جامع نیستند بلکه حتی یک کتاب مختص به این آثار نیز منتشر نشده است. جدا از پایگاه ویکی پدیا، مشخصاتی نه چندان طولانی از این آثار در پایگاه اطلاعرسانی یونسکو نیز منتشر شده است که گویای ویژگیهای کامل این آثار نیست.
معبد چغازنبیل در شهر شوش، تخت جمشید در شیراز، پاسارگاد در استان فارس، میدان نقش جهان در اصفهان، تخت سلیمان(آتشکده آذرگشنسب) در شهر تکاب، بم و فضاهای اطراف آن در شهر بم کرمان، گنبد سلطانیه در شهر زنجان، سنگ نبشته بیستون در کرمانشاه، مجموعه کلیساهای آذربایجان، سازههای آبی شوشتر در شوش، مجموعه بازار تبریز، آرامگاه شیخ صفیالدین اردبیلی، 9باغ ایرانی که در شهرهای مختلف کشور پراکندهاند، مسجد جامع اصفهان و برج گنبد قابوس در شهر گنبد کاووس ازجمله 15 اثر تاریخی ایران است که در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده و بهدلیل سهل انگاریها هیچیک از آنها آنچنان که در خور این آثار است به شهروندان ایرانی و حتی گردشگران خارجی معرفی نشده است. در گزارشی که دیروز خبرگزاری مهر در همین موضوع بر خروجی خود قرار داده مشخص شده است که اگرچه برای هر یک از این آثار که از سالهای 1979تاکنون به ثبت جهانی رسیدهاند، سایتهای اطلاعرسانی توسط متولیان میراث فرهنگی و پایگاههای جهانی آنها راهاندازی شده است ولی از زمان افتتاح سایتها تاکنون، اطلاعات منتشرشده بر این سایتها در معرفی آثار جهانی شده ایران همانی است که بود.
خبرهای کهنه از میراث باستانی
در پایگاه اطلاعرسانی تخت جمشید و پاسارگاد که مهمترین آثار تاریخی ایران هستند اطلاعات اولیه هر اثر منتشر شده که هیچیک از آنها به روز نیست. همچنین اطلاعات منتشر شده در پایگاههای اطلاعرسانی آثار ملموس ثبت جهانی شده ایران بسیار ناقص است، بهعنوان مثال جای خالی بخشهایی همچون نحوه دسترسی گردشگران به مجموعهها، چگونگی حضور گردشگران خارجی در آثار جهانی ایران، فعالیتهای عمرانی انجام شده یا تعداد بازدیدکنندگان در سایتهای پایگاههای اطلاعرسانی این 15اثر کاملا مشهود است.
برخی دیگر از آثار همچون 9باغ ایرانی به ثبت رسیده در فهرست جهانی یونسکو یا برج گنبد قابوس حتی یک سایت مختص بهخود به زبان فارسی یا انگلیسی ندارند. بررسیها نشان میدهد که حتی پایگاه اطلاعرسانی سازمان میراث فرهنگی کشور نیز که تنها به دو زبان فارسی و انگلیسی بهروز میشود بهصورت کامل 15اثر جهانی ایران را معرفی نکرده است.
همچنین برخی پایگاههای اینترنتی همچون ویکی پدیا نهتنها آثار جهانی ایران را بهتر از پایگاههای متولیان میراث فرهنگی کشور و حتی سایت پایگاهها معرفی کردهاند بلکه اطلاعات اولیهای نیز درباره هر اثر ملی ایرانی ارائه دادهاند.
اطلاع رسانی گردشگر هلندی
در بررسیهای بیشتر مشخص شده است که تلاش برای بهدستآوردن اطلاعات درباره آثار جهانی ثبتشده ایران کاربران فضای مجازی را به سوی سایت یک گردشگر هلندی سوق میدهد. این گردشگر هلندی از تمام آثار تاریخی ثبت شده در فهرست یونسکو بهصورت مستقل دیدن کرده و ضمن درج اطلاعاتی از آنها سفرنامه خود به آن مکانها را نیز درج کرده است. بدینترتیب میتوان گفت دو سایت ویکی پدیا و سایت گردشگر هلندی تنها پایگاههایی هستند که بهصورت جامع اطلاعات آثار ثبت شده ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو را در کنار دیگر آثار معرفی کردهاند.
تأیید ضعفها
کفیری، سرپرست امور بناها و محوطههای تاریخی سازمان میراث فرهنگی در همین رابطه به مهر گفته است که هنوز یک پایگاه اطلاعرسانی درباره معرفی جامع آثار تاریخی ایران که در فهرست میراث جهانی ثبت شده باشد، وجود ندارد.
وی با تأیید قدیمی بودن مطالب مندرج در سایتهای ایرانی پایگاههای جهانی افزود: باید درباره محوطهها و آثار تاریخی و جهانی ایران پایگاهی طراحی شود که به زبانهای مختلف راهنمای گردشگران خارجی قبل از سفر به ایران باشد و آژانسهای گردشگری فعال در حوزه تورهای ورودی نیز با مطالب به روز درباره آنها اطلاع رسانی کنند.
آنطور که در این گزارش آمده است حتی یک کتاب جامع در مورد این 15 اثر ثبت جهانی شده ایران وجود ندارد. بهنظر نمیرسد هزینه راهاندازی یک پایگاه اطلاعرسانی جامع که بتواند اطلاعات مناسبی از آثار جهانیشده ایران را به زبانهای مختلف در اختیار علاقهمندان به سفر به ایران قرار بدهد در برابر هزینه چاپ بروشورهایی که تنها در دستان عدهای آن هم بیشتر در نمایشگاههای خارجی یا حتی در داخل ایران توزیع میشود چندان زیاد باشد.