براساس گزارش لایو‌ساینس، باوجوداینکه کم‌خوابی با مشکلاتی از قبیل چاقی و بیماری‌های مزمنی مانند دیابت و سرطان سینه در ارتباط بوده‌است، برآورد دقیق عوارض جانبی آن کار بسیار دشواری است و دانشمندان زیادی بر سر این موضوع که خواب و به صورت ویژه مرحله REM خواب از قدرت احیا‌کننده‌ای در انسان برخوردار است، به توافق نرسیده‌اند.
مرحله REM خواب چه اندازه مهم است؟
به گفته دانشمندان هیچ مدرکی وجود ندارد که بتواند ثابت کند محرومیت از این مرحله از خواب، که به مرحله حرکات سریع چشم نیز شهرت دارد و ششمین مرحله از خواب به شمار می‌رود، منجر به مرگ انسان خواهد شد.
مرحله REM مرحله افزایش فعالیت‌های مغزی بوده و به زمانی گفته می‌شود که رویاها در اوج خود هستند. این فاز از خواب در بخشی از مغز به نام پونس ریشه دارد، منطقه‌ای که آسیب‌دیدن آن در اغلب موارد منجر به مرگ می‌شود. با این‌همه تعدادی از افراد از چنین حوادثی جان سالم به در برده‌اند،اما پس از آن هرگز مرحله REM خواب را تجربه نکرده‌اند.
با این‌همه اگر حذف این مرحله از خواب منجر به مرگ انسان می‌شد، هیچ کس نباید از داروهای MAOI و SSRI که مرحله رویا را از خواب افراد حذف می‌کند، استفاده می‌کرد. از این رو ممکن است ارتباط مرگ با خواب کم مربوط به بخشی از خواب باشد که دانشمندان اطلاعات کمی از آن در اختیار دارند، یعنی هدف از خوابیدن بدون توجه به مراحل مختلف آن. دانشمندان تنها می‌دانند که انسان‌ها پس از بیداری از مرحله REM بیشتر هوشیارتر هستند.
چقدر می‌توان بیدار ماند؟
رکورد‌دار بیشترین مدت زمان بیداری به فردی به نام رندی گاردنر تعلق دارد، وی توانست به صورت داوطلبانه برای 264 ساعت یا 11 روز بیدار بماند. تاکنون گزارشی از مرگ افراد صرفا به خاطر بی‌خوابی به ثبت نرسیده‌است و آزمایش چنین پدیده‌ای در فضای آزمایشگاهی نیز غیراخلاقی خواهد بود.
در آزمایشی مشهور که در دهه 1980 در شیکاگو انجام گرفت، دانشمندان تعدادی موش را با تکان دادن شدید بیدار نگه داشتند. این جانداران پس از دو هفته جان خود را از دست دادند، اما استرس وارد شده ناشی از تکان‌های شدیدی که برای بیدار کردن آنها به قفس وارد می‌شد نیز در مرگ آنها دخیل بوده‌است.
این استرس باعث افزایش هورمون کورتیزول و افزایش فشار خود جانداران شده‌است. در واقع بیداری پی‌در‌پی منجر به مرگ این موش‌ها شده‌بود و نه بی‌خوابی. از این رو می‌توان نتیجه گرفت که اگر بتوان برای مدتی طولانی بیدار باقی ماند،بدون اینکه به خواب رفته و دوباره از خواب بیدار شد، هیچ خطری جان فرد را تهدید نخواهد کرد.
