چرا خمیازه می کشیم؟

بر این اساس، خمیازه کشیدن یک عمل بدوی است که در سیر تکامل انسان جا مانده است.

یک پروفسور دانشگاه مریلند در آمریکا کشف کرده، خنده و خمیازه به گونه ای غیرعادی قابل سرایت هستند، به طوری که تنها مطالعه درباره خمیازه کافی است تا شما نیز تمایل به آن پیدا کنید. برای مثال در بابون ها، 4 خمیازه  سرپرست گروه، نشانه آن است که اعضا باید برای گذراندن شب اتراق کنند.

در واقع خمیازه یک بازتاب است و شما نمی توانید به راحتی آن را متوقف کنید. این رفتار علامتی از تغییر حالت میان هوشیاری و خواب آلودگی و برعکس است. به اعتقاد او خمیازه کشیدن هیچ ارتباطی با کسب اکسیژن بیشتر برای فرد ندارد.

همچنین گروهی از محققان دانشگاه آریزونا، دلیل اینکه برخی افراد با مشاهده خمیازه دیگران، خود نیز آن را تکرار می کنند را نوعی پدیده ارادی موسوم به مجاورت می  دانند.

خمیازه عبارت است از باز کردن دهان و تنفس عمیق به صورت غیر ارادی که تقریباً  از زمان پیش از تولد و به عبارت دقیق تر از دوره جنینی و یازده هفتگی قابل مشاهده است.

در ارتباط با خمیازه دو نظریه عمده مطرح است؛ نخست تئوری فیزیولوژیکی که طبق آن کمبود اکسیژن با بالا رفتن میزان دی اکسید کربن در خون باعث می شود گیرنده های حسی پیام خاصی را منتقل و قسمت غیرارادی مغز فرمان خمیازه را صادر کند و نظریه دوم، تئوری خستگی است که خمیازه را نوعی واکنش طبیعی بدن می داند.

از سوی دیگر محققان این مرکز به تازگی دریافته اند زمانی که فرد خمیازه می کشد،  مقادیر بیشتری اکسیژن از طریق گشاد شدن مجاری تنفسی، وارد ریه هایش شده و درصد این گاز حیاتی در خون افزایش می یابد.

آنها می گویند: در 90 درصد موارد، خمیازه کشیدن به دنبال افت اکسیژن در بدن فرد رخ می دهد. برای مثال بعد از مدتی نفس کشیدن به صورت مقطع و کوتاه، ناگهان شخص خمیازه کشیده و با این کار بدن او میزان اکسیژن مورد نیاز را دریافت می کند، پس در حقیقت خمیازه پاسخی به نیاز فرد به هوای بیشتر است، نه دلیلی بر خواب آلودگی.

خمیازه بی اختیار انجام می شود، زیرا در مغز ما مرکزی است که نفس کشیدنمان را تنظیم می کند. اگر مقدار زیادی گاز کربنیک در بدن ما باشد، این مرکز فعال می شود و ما بی آنکه بخواهیم، نفس عمیقی کشیده و گاز کربنیک را هم بیرون می دهیم.

هر چند علل و چگونگی دقیق خمیازه کشیدن مشخص نیست، اما دیدن، شنیدن و یا حتی فکر کردن به خمیازه نیز می تواند آن را در یک فرد برانگیزد. زیرا نگاه کردن و شنیدن صدای خمیازه روی مغز ما اثر می گذارد و باعث خمیازه می شود.

پیش از این تصور عمومی این بود که ما تنها هنگام خستگی خمیازه می کشیم، اما ما موقع بیدار شدن از خواب و هوشیاری کامل نیز خمیازه می کشیم.امروزه می دانیم ریه ها مسئول سنجش میزان اکسیژن نیستند و از طرفی دیده شده که حتی جنین انسان در شکم مادر با ریه های پر از آب خمیازه می کشد.

این نظریه معتقد است که خمیازه کشیدن، نوعی روش ارتباطی میان موجودات است، به این معنی که جانوران با انجام این عمل، تغییرات ایجاد شده در محیط با درون خود را به یکدیگر اطلاع می دهند.