امروز هم مجلهی «دانستنیها» را میتوان روی دکهی روزنامهفروشیها دید که بخشی از مجموعهی بزرگ گروه مجلات همشهری است. «محمد جباری»، سردبیر مجلهی دانستنیها به ما میگوید که دانستنیهای همشهری با حفظ خاطرهی مجلهی دههی ۶۰ چگونه توانسته است مخاطبان خود را در جریان دانش روز دنیا قرار دهد.
- چه تعداد از مخاطبان مجلهی شما نوجوانان هستند؟
تیراژ دانستنیها زیاد است و طیف گستردهای از مخاطبان از همهی سنین دانستنیها را میخوانند، ولی نکتهی مهم این است که نوجوانها بخش اصلی خوانندگان فعال ما را تشکیل میدهند. فعال به این معنی که به مطالب چاپ شده واکنش نشان میدهند، تلفن میزنند، ایمیل و پیامک میفرستند و به ما در بهبود مجله کمک میکنند.
- این نوجوانان بیشتر به چه مطالبی علاقه دارند؟
علایق نوجوانها بسیار مختلف است؛ از فناوری تا تاریخ. هرموضوع جدید و بهروزی برای آنها جالب است، ولی چیزی که توجه نوجوانها را بیشتر جلب میکند رازها و شگفتیها در حوزههای گوناگون است.
- ظاهراً تعداد پسرهای علاقهمند به مطالب علمی بیشتر از دخترها است.
بله، نظرسنجیها و آماری که از مخاطبان گرفتهایم نشان میدهد که تعداد پسرها تقریباً دو برابر دخترها است، ولی فکر میکنم این تفاوت بیشتر بهخاطر فضای کلی نشریات علمی باشد. این نشریات بیشتر به نیازهای پسرها پاسخ میدهند. در تحریریههای علمی ما هم بیشتر پسرها حضور دارند. پسرها بیشتر به موضوعاتی مانند ماشینها، جنگافزارها و گجتها علاقه دارند و دخترها موضوعهای مربوط به محیط زیست و طبیعت و روانشناسی و سلامت را بیشتر میپسندند. مثلاً گاهی وقتها که عکس ماشین را بهعنوان پوستر وسط دانستنیها چاپ میکنیم بعضی دخترهای نوجوان اعتراض میکنند و میگویند چرا عکس حیاتوحش نمیگذارید.
- نویسندهها و خبرنگارهای دانستنیها هم در دوران نوجوانی سابقهی مطالعه علمی دارند؟
بله، بیشتر کسانی که الآن در دانستنیها کار میکنند در دهههای ۶۰ و ۷۰ نشریاتی مثل همین «دانستنیها»، «کیهان علمی»، «دانشمند»، «مرزهای بیکران فضا» و همینطور کتابهای علمی را میخواندهاند. خواندن مطالب علمی، آنها را به نوشتن مطالب علمی سوق داده و این علاقه را پیگیری کرده و حالا روزنامهنگار علم حوزهی خاص خودشان شدهاند.
- دانستنیهای همشهری چهقدر شبیه دانستنیهای قدیمی است؟
ما شعار دانستنیها یعنی «اولین مجلهی دایرةالمعارفی و تمامرنگی ایران» را حفظ و بهروز کردهایم. مثلاً بعضیها تاریخ را جزء دانش نمیدانند و میگویند نباید در یک مجلهی علمی به آن پرداخته شود. ولی دانستنیهای همشهری یک مجلهی دایرةالمعارفی است و بخش تاریخ و سینما و... هم دارد؛ البته با نگاه دانستنیهایی و دایرةالمعارفی. در شعار قدیمی دانستنیها روی تمامرنگی بودن تأکید شده بود و الآن ما در مجله با استفاده از اینفوگرافیکهای گوناگون و تصاویر گرافیکی و عکسهای بسیار با کیفیت، حوزههای گوناگون علمی را پوشش میدهیم، طوری که هرکس با خواندن دانستنیها در جریان دانش روز جهان قرار بگیرد.