در این اجلاس سندی تحت عنوان سند تعهد تونس (TUNIS COMMITMENT) منتشر شد. متن کامل سند از این قرار است:
1. ما نمایندگان مردم دنیا از 16 تا 18 نوامبر 2005 (25 تا 27 آبانماه 1384) برای شرکت در دومین مرحله اجلاس جهانی سران درباره جامعه اطّلاعاتی (WSIS) در تونس جمع شدهایم و تعهد خود را در مورد حمایت صریح خود از اعلامیه اصول و برنامه کاری تصویب شده در اولین مرحله اجلاس جهانی سران درباره جامعه اطّلاعاتی در آذر ماه 1382 بار دیگر اعلام میکنیم.
2. ما بار دیگر علاقه و تعهد خود را در مورد ایجاد جامعه اطّلاعات مردمی، جامع و توسعه گرا براساس اصول و اهداف منشور سازمان ملل، قانون بینالمللی و چند جانبه موثر، با احترام و حمایت از اعلامیه حقوق بشر، بطوریکه مردم در سراسر دنیا قادر به ایجاد، دسترسی، استفاده و به اشتراک گذاری اطّلاعات و دانش برای دستیابی به استعدادهایشان با هدف ارتقاء توسعه پایدار، بهبود کیفیت زندگی، از بین بردن فقر و دستیابی به اهداف پذیرفته شده بینالمللی توسعه در اعلامیه هزاره باشند، اعلام میکنیم.
3. ما بار دیگر جهانی بودن، غیرقابل تقسیم بودن، وابستگی متقابل و تمامی موضوعات مرتبط با حقوق بشر و آزادی های اصولی، شامل حق توسعه و پیشرفت که در اعلامیه وین ارائه شده است را تصریح مینماییم. ما بار دیگر اعلام میداریم که دموکراسی، توسعه پایدار و احترام به حقوق بشر و آزادی های اصولی و همچنین حاکمیت خوب در تمام سطوح دارای وابستگی متقابل و استوار دوطرفه است. ما همچنین تصمیم گرفتیم تا جنبههای مختلف مربوط به روالهای قانونی بینالمللی را در امور ملی تقویت کنیم.
4. ما بار دیگر پاراگراف های 4، 5 و 55 اعلامیه اصول ژنو را تایید و تصریح نموده و ابراز میکنیم که آزادی بیان و آزادی جریان اطّلاعات، ایده ها و دانش، برای جامعه اطّلاعات ضروری و اساسی بوده و برای توسعه و پیشرفت مفید میباشند.
5. اجلاس تونس فرصت منحصر بفردی را برای ایجاد آگاهی از مزایائی که ICTs میتواند به بشر ارائه دهد و همچنین روشی که با استفاده از آن این مزایا بتواند فعالیت های بشر، تراکنشها و زندگیشان را متحول ساخته و اعتماد به آینده را افزایش دهد را مهیا میکند.
6. این اجلاس یکی از فعالیت های کلیدی دنیا برای از بین بردن فقر و دستیابی به اهداف توسعه توافق شده بینالمللی که اهداف اعلامیه هزاره را نیز دربر میگیرد، میباشد. در کنار تصمیمهای ژنو، ما ارتباط محکم، قوی و بلند مدتی را میان فرآیند اجلاس جهانی سران دربارة جامعه اطلاعاتی و دیگر کنفرانس ها و اجلاس های اصلی سازمان ملل برقرار نمودیم. ما از دولت ها، بخش خصوصی، جامعه مدنی و سازمانهای بینالمللی می خواهیم تا برای پیادهسازی و اجرای تعهدات بیان شده در اعلامیه اصول و برنامه کاری اجلاس ژنو با یکدیگر متحد شوند. در این زمینه نتایج اختتامیه نشست اخیر اجلاس جهانی سال 2005 در مورد بررسی اجرای اعلامیه هزاره از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
7. ما بار دیگرتعهدات ایجاد شده در ژنو و بنای آنها در تونس را با تمرکز روی مکانیزم های مالی برای کاهش شکاف دیجیتالی، راهبری اینترنت و مسائل وابسته به آن و همچنین پیگیری و اجرای تصمیمهای ژنو و تونس که در فصل 2؛ 3 و 4 (بخش عملیاتی این سند/ سند عملیاتی: برنامه کاری تونس) به آنها ارجاع شده، اعلام مینماییم.
8. در چنین حالتی نقش و مسئولیتهای مهم تمام اعضا که در پاراگراف 3 برنامه کاری ژنو بیان شده بود را بار دیگر تصریح نموده و نقش و مسئولیت های کلیدی دولتها در فرآیند اجلاس جهانی سران دربارة جامعه اطلاعاتی را تایید و تصدیق میکنیم.
9. ما تصمیمهای خود در رابطه با تضمین اینکه همه افراد می توانند از فرصت های ارائه شده توسط تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات، بوسیله دعوت از دولتها همچنین بخش خصوصی، جامعه مدنی، سازمان ملل متحد و دیگر سازمان های بینالمللی بهره ببرند بار دیگر اعلام نموده و تصریح میکنیم که این بخشها باید با یکدیگر در جهت اهداف زیر کار کنند: افزایش میزان دسترسی به فنّاوریها و زیر ساخت ارتباطات و اطّلاعات و همچنین اطّلاعات و دانش، ایجاد ظرفیت، افزایش اطمینان و امنیت در استفاده از ICTs، ایجاد محیطی توانمند در تمامی سطوح، توسعه و گسترش کاربردهای تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات، تقویت و تنوع جنبههای مختلف فرهنگی و احترام به آنها، شناخت نقش رسانه ها، عنوان نمودن ابعاد اخلاقی جامعه اطّلاعات و تشویق همکاری بینالمللی و منطقه ای. ما این مسائل را بعنوان اصول کلیدی برای ایجاد یک جامعه اطّلاعات فراگیر تایید مینماییم. جزئیات مربوط به این مسائل در اعلامیه اصول ژنو موجود می باشد.
10. ما تصدیق میکنیم که دسترسی به اطّلاعات و به اشتراک گذاری و ایجاد مشارکت در امر دانش به طور قابل ملاحضهای به تقویت توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کمک می کند. بنابراین همه کشورها برای دستیابی به اهداف توسعه توافق شده بینالمللی که اعلامیه توسعه هزاره را دربرمیگیرد باید کمک کنند. این فرآیند می تواند با حذف موانع انتقال جهانی، همیشگی و موجود در هر جا، متناسب و قابل خرید و ارزان برای دسترسی به اطّلاعات، ارتقا و پیشرفت یابد. ما اهمیت حذف موانع را در کاهش شکاف دیجیتالی، به ویژه آنهائی که مانع دستیابی کامل به توسعه و پیشرفت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورها و رفاه مردمشان، به ویژه در کشورهای در حال توسعه می شوند، تایید و تاکید میکنیم.
11. علاوه بر این تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات این امکان را برای جمعیت وسیعتری برای به اشتراک گذاری و توسعه اساس دانش بشر نسبت به قبل فراهم نموده است. درضمن به مشارکت آن در رشد هر چه بیشتر کاربردهای آموزش و پرورش، بهداشت و علوم و حدود فعالیتهای کامل سعی و تلاش بشر در این زمینهها کمک می نماید. تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات از توان زیادی برای توسعه دسترسی به کیفیت آموزش، افزایش سواد و آموزش مقدماتی و اولیه جهانی و تسهیل فرآیند آموزش و در نهایت ایجاد زمینه برای یک جامعه اطّلاعات فراگیر و توسعه گرا که در آن به تنوع فرهنگی و زبانی احترام گذاشته می شود، برخوردار میباشد
12. ما تاکید میکنیم که به کارگیری ICTs توسط شرکت ها، نقشی اساسی را در رشد اقتصادی ایفا می کند. ارتقا و پیشرفت، رشد و بهره وری حاصل از تاثیرهای پیادهسازی و اجرای خوب سرمایهگذاری در ICTs میتواند منجر به افزایش تجارت و اشتغال بیشتر و بهتر شود. به همین دلیل توسعه و پیشرفت شرکتها و نیز سیاست های بازارکار، نقش اساسی را در بکارگیری و اتخاذ ICTs ایفا می کنند. ما از دولتها و بخش خصوصی می خواهیم تا ظرفیت پایین شرکت های کوچک و متوسط و بسیار کوچک (SMMEها) را افزایش دهند تا تعداد بیشتری شغل در زمینه اقتصاد ایجاد شود. بنابراین ما باید همراه با تمام گروههای ذینفع و سرمایهگذار کار کنیم تا سیاست های لازم و چارچوبهای قانونگذاری و حقوقی را که در این راستا کارآفرینی را تقویت میکنند،(خصوصاٌ برای SMMEها) اتخاذ و ارائه کنیم.
13. ما همچنین تصدیق مینماییم که انقلاب تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات می تواند اثر مثبت عظیمی را بعنوان سند توسعه پایدار داشته باشد. علاوه بر این محیط توانمند مناسب در سطح ملی و بینالمللی می تواند از گسترش بخش های اقتصادی و اجتماعی، افزایش فاصله(شکاف) میان کشورهای فقیر و غنی، مناطق و اشخاص، شامل زنان و مردان جلوگیری کند.
14. ما همچنین تشخیص میدهیم که علاوه بر ایجاد زیرساخت تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات، تا جائی که امکان دارد باید بر توسعه و پیشرفت ظرفیت انسانی و ایجاد کاربردهای تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات و محتوای دیجیتال به زبان محلی تاکید کافی بشود تا از یک رویکرد جامع برای ساخت جامعه اطّلاعات جهانی مطمئن شویم.
15. با شناسائی اصول دسترسی جهانی و بدون تبعیض به ICTs برای تمام ملل و لازمه توجه ویژه به سطح توسعه اجتماعی و اقتصادی هر کشور و ملاحظه جنبه های توسعه گرائی جامعه اطّلاعات، ما تاکید میکنیم که ICTs ابزار مناسبی برای رشد و تقویت صلح، امنیت و صلابت و بالابردن دموکراسی، اتحاد و انسجام اجتماعی، حاکمیت خوب و حکمفرمائی قانون در سطوح منطقه ای و بینالمللی می باشد. ICTs می تواند برای افزایش رشد اقتصادی و توسعه شرکتها استفاده شود. توسعه زیرساخت، ایجاد ظرفیت های انسانی، امنیت اطّلاعات و امنیت شبکه برای دستیابی به این اهداف کلیدی هستند. ما همچنین تایید میکنیم که نیاز به مواجهه موثر با چالشها و خطرهای حاصل از به کارگیری ICTs برای اهدافی که با هدف حفظ قوا و امنیت بینالمللی مغایرت داشته و حتی ممکن است تاثیر متناقضی روی زیرساخت کشورها بگذارد و به امنیتش لطمه برساند، داریم. لازم است که با حفظ حقوق بشر از سوء استفاده از منابع اطّلاعاتی و فنّاوریها برای اهداف جنائی و تروریستی جلوگیری کنیم.
16. ما همچنین خود را ملزم میداریم تا میزان پیشرفت را در کاهش شکاف دیجیتالی با توجه به سطوح مختلف توسعه برای دستیابی به اهداف توسعه بینالمللی، اهداف اعلامیه هزاره، ارزیابی و پیگیری کنیم و میزان تاثیر سرمایه گذاری و همکاری های بینالمللی را در ساخت جامعه اطّلاعات بسنجیم.
17. ما دولتها را تشویق میکنیم تا از توان بالقوه ICTs برای ایجاد سامانه های عمومی اطّلاعات در مورد اتخاذ قوانین و تنظیم مقررات استفاده نموده، توسعه و پیشرفت گسترده و عظیم نقاط دسترسی عمومی را مد نظر داشته و از قابلیت دسترسی گسترده به این اطّلاعات، حمایت کنیم.
18. ما باید پیوسته برای ارتقاء دسترسی جهانی، همیشگی و در همه جا بطور متعادل و برابر، قابل خرید و ارزان به تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات، شامل طراحی جهانی و فنّاوریهای حمایت کننده برای همه مردم، خصوصاٌ افراد ناتوان، در همه جا تلاش نموده و برای تضمین اینکه فواید و سودمندیهایی را بطور عادلانه در میان و درون جوامع برای کاهش شکاف دیجیتالی و ایجاد فرصت های دیجیتالی برای همه و بهره برداری از توان های ارائه شده توسط تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات برای توسعه توزیع شود، کوشش نماییم.
19. جامعه بینالمللی باید ارزیابی های لازم را انجام دهد تا مطمئن شود که همه کشورهای دنیا برابرانه و با استطاعت مالی قادر به دستیابی به ICTs هستند. در چنین حالتی مزایای آنها در زمینه توسعه و پیشرفت اقتصادی - اجتماعی و کاهش شکاف دیجیتالی به طور فراگیر و جامع می باشد.
20. همچنین ما باید بطور ویژهای به نیازهای خاص گروههای حاشیه نشین و آسیب پذیر جامعه شامل مهاجران، مردم بی خانمان داخلی و پناهندگان، افراد بیکار و محروم از مزایای اجتماعی، اقلیتها و چادرنشینان، افراد مسن و ناتوان توجه کنیم.
21. درضمن ما باید توجه خاصی به نیازهای ویژه کشورهای در حال توسعه، کشورهای در حال گذار اقتصادی، کشورهای توسعه نیافته، جزایر کوچک در حال توسعه، کشورهای درحال توسعه محصور در خشکی، کشورهای فقیر دارای قرضهای سنگین، کشورها و سرزمین های اشغالی و کشورهای در حال بازسازی پس از جنگ و رها شده از بلایای طبیعی کنیم.
22. در ارزیابی جامعه اطّلاعات، باید به موقعیت خاص افراد بومی، همچنین به حفاظت از ارثیه و میراث فرهنگی آنها توجه ویژه ای شود.
23. ما قبول داریم که فاصله و جداسازی زنان، خود بعنوان بخشی از شکاف دیجیتالی در جامعه است و ما بار دیگرتعهدات خود را برای تواناسازی زنان و ارائه دیدگاهی در مورد تساوی جنسیت تصریح میکنیم. ما علاوه بر مورد فوق تایید میکنیم که مشارکت کامل زنان در جامعه اطّلاعات لازم است تا از جامعیت و محترم شمردن حقوق بشر در جامعه اطّلاعات مطمئن شویم. ما تمام اعضا را تشویق و ترغیب میکنیم تا در فرآیندهای تصمیم گیری به حمایت از مشارکت زنان پرداخته و برای شکل دادن به حوزه های جامعه اطّلاعات در سطح جهانی، منطقه ای و ملی مشارکت و همکاری کنند.
24. ما نقش ICTs را در پیشبرد حفاظت از کودکان و ارتقا و پیشرفت آنها تصریح میکنیم. ما طرحهای مربوط به حفاظت از کودکان در برابر سوء استفاده و حمایت از حقوق آنها در رابطه با ICTs را تقویت خواهیم کرد. در این رابطه، ما تاکید میکنیم که بهترین علایق کودکان باید پیش از همه مورد توجه قرار گیرد.
25. ما بار دیگر تعهد خود را در مورد تواناسازی جوانان به عنوان همکار و مشارکتکننده کلیدی در ساخت جامعه اطّلاعات فراگیر تصریح میکنیم. ما به صورت فعالانه جوانان را در برنامههای نوین توسعه و پیشرفت مبتنی بر تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات بکار گرفته و فرصتهای گستردهای را برای آنها جهت مشارکت کامل در فرآیندهای تصمیم گیری راهبردهای الکترونیکی بوجود خواهیم آورد.
26. ما اهمیت کاربردها و محتوای ایجاد شده برای کاهش شکاف دیجیتالی و مشارکت در دستیابی به اهداف توسعه و پیشرفت توافق شده بینالمللی، شامل اهداف توسعه هزاره را تایید و تصدیق میکنیم.
27. ما تایید میکنیم که دسترسی برابر و پایدار به اطّلاعات نیاز به اجرای راهبردهائی برای حفاظت بلند مدت از اطّلاعات دیجیتالی که تولید می شوند، دارند
28. ما بار دیگر علاقه خود را برای ساخت شبکه های تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات و توسعه کاربردهای آن در مشارکت با بخش خصوصی و مبتنی بر استانداردهای باز یا interoperable(قابلیت میان عملیاتی) که قابل دسترس و قابل خرید و ارزان برای همه بوده و در همه جا و همیشه، برای همه و با هر وسیلهای در هر جا به هدایت شبکههای موجود میپردازند، ابراز میکنیم.
29. عقیده ما مبنی بر اینست که دولتها، بخش خصوصی، جامعه مدنی، جامعه علمی و دانشگاهی و کاربران میتوانند از فنّاوریهای مختلف و الگوهای دارای مجوز، شامل آنهائی که در طرح های اختصاصی و آنهائی که به صورت متن باز و آزاد توسعه پیدا کرده اند، استفاده کنند. فنّاوریهایی که مطابق با علایق و نیازهای آنها بوده و خدمات قابل اعتماد و اجرای برنامه های موثری را برای مردمانشان بهمراه داشته باشد. با توجه به اهمیت نرم افزارهای اختصاصی در بازار کشورها، ما نه تنها نیاز به تشویق و تقویت توسعه و پیشرفت همکاری در برنامههای درون عملیاتی و نرم افزارهای باز و متن باز را در روشی که امکانات الگوهای نرم افزاری مختلف را منعکس میکند، تصریح مینماییم بلکه توجه خاصی را نسبت به برنامه های آموزشی، علمی و برنامههای فراگیر دیجیتالی داریم.
30. با تشخیص اینکه کاهش بلایا میتواند به طور محسوسی از تلاشهای مربوط به توسعه پایدار حمایت نموده و به کاهش فقر کمک کند، ما بار دیگر تعهد خود را در کاربرد قابلیت ها و توان تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات از طریق رشد و تقویت همکاری در سطح ملی، منطقه ای و بینالمللی تصریح میکنیم.
31. ما خود را متعهد می دانیم تا با یکدیگر برای پیادهسازی و اجرای دستورجلسه همکاری دیجیتال که در پاراگراف 27 برنامه کاری ژنو ارائه شده بود، همکاری کنیم. اجرای کامل و سریع برنامه فوق، رعایت حاکمیت خوب در تمام سطوح، به طور ویژهای نیاز به یک راه حل بموقع، موثر، جامع و پایدار برای حل مشکلات مالی کشورهای در حال توسعه دارد. تا جائی که یک سامانه تجاری چندگانه جهانی، قانونی، باز، بدون تبعیضآمیز و عادلانه میتواند توسعه و پیشرفت گستردهای را در سراسر دنیا ایجاد نموده و رویکردها و مکانیسم های بینالمللی جامعی را معین و اجرا نماید تا از این طریق همیاری و همکاریهای بینالمللی برای کاهش شکاف دیجیتالی افزایش یابد.
32. به موجب این ما تعهدهای بیشتری را برای ارتقا و پیشرفت فراگیر همة مردم در جامعه اطّلاعات از طریق توسعه و استفاده از زبانهای محلی و یا بومی در ICTs میدهیم. ما به تلاشهای خود در راستای حفاظت و ارتقا و پیشرفت تنوع فرهنگی و همچنین هویت فرهنگی در جامعه اطّلاعات، ادامه خواهیم دهیم.
33. ما تصدیق میکنیم در صورتیکه همکاریهای فنی بتواند در این راستا به ما کمک کند، ایجاد ظرفیت در تمام سطوح برای اطمینان از اینکه متخصصان و کارشناسان مورد نیاز بخش خصوصی و موسسهها در دسترس هستند، لازم است.
34. ما تایید میکنیم که نیاز داریم و تلاش میکنیم تا منابع، هم انسانی و هم مالی را مطابق فصل دوم برنامه تونس برای جامعه اطّلاعات مجهز نموده تا توانایی خود را در استفاده از ICTs برای توسعه و پیشرفت و تحقق بخشیدن به طرح های کوتاه، میان و بلند مدت که برای ساخت جامعه اطّلاعات اختصاص داده شده، بمنظور پیگیری و اجرای نتایج اجلاس جهانی سران دربارة جامعه اطلاعاتی بالا ببریم.
35. ما نقش اصلی سیاست های دولت در ایجاد چارچوب اصلی که در آزادسازی منابع میتواند اجرا شود را تایید میکنیم.
36. ما بر توان ICTs برای ترویج صلح و جلوگیری از تعارض که در این میان بطور منفی روی دستیابی به اهداف توسعه اثر میگذارد، ارزش می نهیم. ICTs میتواند برای مشخص نمودن موقعیت های تعارض از طریق سامانه های اخطار سریع جلوگیری کننده تعارض و با افزایش توان صلح آنها و همچنین حمایت از طرح های بشردوستانه که حفاظت از تمدنها در تعارض های جنگی، تسهیل ماموریت های حافظ صلح و کمک به ایجاد صلح و بازسازی پس از جنگ را دربرمیگیرد، استفاده نماید.
37. ما متقاعد شده ایم که اهداف ما میتواند از طریق درگیری، همکاری و مشارکت دولتها و سایر اعضا، شامل بخش خصوصی، جامعه مدنی و سازمان های بینالمللی انجام شود. اگر بخواهیم حاصل و ثمره جامعه اطّلاعات به همه بهره برساند، این همکاریها و اتحاد بینالمللی آنها در تمام سطوح لازم و ضروری است.
38. تلاشهای ما نباید با اختتام اجلاس، پایان یابد. ضرورت جامعه اطّلاعات جهانی که در آن همه ما همکاری میکنیم اینست که تا فرصتهای افزوده ای را برای همه مردم خود و جامعه جهانی فراگیر ایجاد کنیم. چیزی که تنها تا چند سال پیش غیر قابل تصور بود. ما امروز باید این فرصتها را تحت کنترل بگیریم و از توسعه و پیشرفت حمایت کنیم.
39. ما بار دیگر تصمیم قاطع خود را برای توسعه و اجرای یک واکنش موثر و پایدار در قبال چالشها و فرصتهای ایجاد یک جامعه اطّلاعات جهانی کامل و واقعی که به تمام مردم بهره برساند تصریح میکنیم.
40. ما عقیده استوار خود را در اجرای کامل و بموقع تصمیمهای اتخاذ شده در تونس و ژنو که در برنامه کاری تونس برای جامعه اطّلاعات نیز بیان شده، اظهار میکنیم.