و باید برنامهای جامع برای آینده دربارهی جامعهی اطلاعاتی در کشور طراحی شود.
به گزارش خبرنگار جامعه اطلاعاتی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دکتر کاظم معتمدنژاد - پدر علم ارتباطات ایران - در نشست علمی انجمن ایرانی مطالعات جامعه اطلاعاتی با موضوع «ایران و مسایل جهانی راهبری اینترنت»، با بیان این مطلب و با اشاره به جملهی یکی استادان خود مبنی بر این که امروز دولتها با استفاده از توپخانهی ارتباطات میجنگندند، اظهار کرد: برای آنکه بتوانیم در دنیای امروز به نحو بهتری وظیفهی خود و رسالتهای انقلاب را انجام دهیم باید توپخانهی ارتباطات را بشناسیم؛ بنابراین ضروری است در چارچوب برنامههای جامعهی اطلاعاتی این کار را دنبال کنیم.
وی افزود: از آغاز تاسیس مطبوعات چاپی در دنیا تا به حال دو نیرو و تعارض وجود داشته است؛ یکی صاحبان سرمایه که روزنامهها و بعدها سایر رسانهها را راهاندازی کردند و دوم نیرویی که در برابر آن ایستادگی کردند، یعنی نیروهای سلطه و مقاومت؛ بین این دو نیرو همیشه و در تمامی عرصهها تعارض وجود داشته است.
او ادامه داد: اگر مبانی سیاسی و نظری نظام ارتباطات را بررسی کنیم، میبینیم همیشه مبارزه بین این دو نیرو وجود داشته و بعد از جنگ جهانی دوم نیز در چند مرحله ادامه پیدا کرده است؛ در جنگ جهانی دوم در کنفرانس بینالمللی درباره چارچوب آزادی اطلاعات، آزادی به طور عام و مطلق بدون در نظر گرفتن محدودیتهایش مورد قبول قرار گرفت.
وی ادامه داد: البته در آن کنفرانس نیز نمایندهی فرانسه بر این عقیده بود که آزادی بدون محدودیت قابل قبول نیست، اما آمریکاییها نظر دیگری داشتند و معتقد بودند آزادی نامحدود است و کنگره نباید هیچ قانون محدودکنندهای برای آن وضع کند.
معتمدنژاد با بیان اینکه در سال 1983 و در بیستمین اجلاس یونسکو جریان جنگ تغییر کرد و جنگ بر سر امکانات ارتباطاتی آغاز شد و پس از آن و در سال 1994 نیز بحث دربارهی خصوصی کردن ارتباطات ادامه یافت، تصریح کرد: پس از مدتی اجلاس جهانی سران دربارهی جامعهی اطلاعاتی به کمک اتحادیهی بینالمللی راه دور جلسههایی تشکیل داد و دربارهی نقش ارتباطات در ادارهی جامعه و همچنین اصطلاحات مبهمی مانند جریان آزاد اطلاعات، جهانیسازی وغیره به بحث پرداخت.
وی با اشاره به اتفاقاتی که در این اجلاسها روی داد اضافه کرد: در تمام اجلاسهای برگزار شده و اجلاسهایی که تا سال 2010 برگزار میشود تنها جنبههای مشورتی مدنظر است و پس از آن قرار است در سال 2010 تصمیماتی گرفته شود که تا سال 2015 نیز باید اجرایی شوند.
به گفته او برخی معتقدند واژه جامعهی اطلاعاتی صحیح نیست، بلکه باید به دنبال دانش و آگاهی و شکلگیری جامعهی معرفتی باشیم و حتی جامعهی امنیتی، نظارتی و غیره را مطرح میکنند. آنها معتقدند باید استفاده از اینترنت مانند آموزش رایگان باشد و به عنوان اموال عمومی در اختیار دولتها باشد و حتی جزو اموال عمومی جهانی قرار گیرد که باید در این زمینهها کار شود.
وی با اشاره به این که اطلاعات باید جزو عرصهی عمومی جهانی باشد اضافه کرد: متاسفانه امروز مالکیت فکری به جای آنکه به فکر تحقق مالکیت مولفان باشد حقوق سرمایهگذاران را تامین کرده و حامی کشورهای سرمایهداری است. البته در جبههی مخالف یعنی جبههی مقاومت یکی از آخرین مقاومتها تصویب قطعنامهی جهانی تنوع فرهنگی با موافقت 190 کشور و مخالفت تنها 2 کشور یعنی آمریکا و اسرائیل در سال 2001 بود؛ هر چند آمریکاییها سعی کردند با انعقاد قراردادهای دو جانبه از تحقق این قطعنامه جلوگیری کنند اما موفق نشدند.
به گفتهی پدر علم ارتباطات ایران مسائل راهبری اینترنت یکی از مسائل مهمی است که باید در کنار تلاش برای تحقق جامعهی معرفتی به آن توجه ویژه داشته باشیم، ضمن اینکه در اجلاسهای اخیر حقوق ارتباطاتی در جامعهی اطلاعاتی مورد توجه قرار گرفته است که ما نیز باید به آنها توجه کنیم