علی اکبر اشعری رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در گفت‌گو با خبرنگار مهر درباره دستاورهای کشورمان در حوزه دیجیتال این موضوع را در دو حوزه قابل بررسی دانست و گفت: باید ببینیم در دوره قبل از انقلاب با توجه به سایر کشورها در کجا قرار داشتیم و در حال حاضر در کجا قرار داریم.
وی ادامه داد: در دوران قبل از پیروزی انقلاب با همه مزایا و سابقه‌ای که در تمدن کشور داشته‌ایم نام ایران جز در محافل خاص شناخته شده نبود اما امروز نام ایران در همه ملل دنیا شناخته شده است و امروز اگر حرفی توسط سران ایران مطرح می‌شود در تمام دنیا انعکاس دارد و ما بازخوردش را در رفتار مردم کشورها می‌بینیم، چنانچه در راهپیمایی دیروز این عظمت و شکوه را دیدیم و جهان نیز بر آن گواهی داد.
مشاور رئیس جمهور افزود: در حال حاضر فاصله میان ما و خیلی از کشورها به سرعت در حال کم شدن است.
در آن زمان اینطور نبود و ما در غالب زمینه‌ها مصرف کننده صرف تکنولوژی غرب بودیم. وقتی انقلاب اسلامی پیروز شد و کارشناسان آمریکایی در همه زمینه‌ها از ایران بیرون رفتند این نگرانی وجود داشت که چرخه حرکت ایران بخوابد چرا که در آن زمان خیلی وابسته بوده‌ایم اما در حال حاضر اینگونه نیست.
اشعری اضافه کرد: امروزه سرعت دستیابی به تکنولوژی و فناوری آنقدر بالا است که به مرور صحبت از کسب رتبه نخست در منطقه و ایجاد جایگاه مناسب در دنیا را مطرح می‌کنیم. می‌توان از مدل‌هایی برای قضاوت استفاده کرد که نشان بدهد اگر آن سیستم و روش وجود داشت ما به این هدف نمی‌رسیدیم.
اسنادی که در اختیار ماست اسنادی است که عمدتاً در دوایر حکومتی تولید شده‌اند
رئیس کتابخانه ملی در پاسخ به این پرسش که آیا کتابخانه قصد ندارد تا با انتشار اسناد انقلاب، دستاوردهای آن را بیشتر به نمایش بگذارد گفت: اسنادی که در اختیار ماست اسنادی است که عمدتاً در دوایر حکومتی تولید شده‌اند و نه توسط اشخاص. به عنوان مثال تمامی دستنوشته‌های امام (ره)، مقام معظم رهبری، علامه طباطبایی و استاد مطهری موجود است منتها لزوماً تمام اینها در اختیار کتابخانه ملی نیست بلکه آن بخشی از آنها در اختیار ماست که به نوعی سند حکومتی تلقی می‌شده است و از طریق بایگانی ادارات به دست ما رسیده است.
وی با اشاره به علاقمندی مردم به برقراری ارتباط با شخصیت‌ها از طریق عکس و دستنوشته آنها تاکید کرد: خوشبختانه برخی از آثار حضرت امام به خط خودشان منتشر شده است منتهی کار خوبی که دفتر نشر آثار حضرت امام (ره) می‌تواند انجام دهد این است که به مرور اینها را بر روی سایت قرار دهند تا مردم استفاده کنند.
نشر کتاب مطابق با نیاز جامعه باشد
اشعری درباره اقداماتی که از طریق کتابخانه‌های کشور برای در دسترس قرار دادن کتاب صورت گرفته است گفت: در سال‌های اخیر به دلیل برگزاری نمایشگاه‌های کتاب، توسعه کتابخانه‌ها و موارد مختلفی که در رابطه با کتاب صورت می‌گیرد آمار مطالعه به نسبت درحال بالا رفتن است منتهی باید در کنار این قضایا چند مورد دیگر را هم مدنظر قرار داد.
یکی اینکه نشر کتاب مطابق با نیاز جامعه باشد دوم آراستگی‌های لازم در یک کتاب وجود داشته باشد تا بتواند در جلب مخاطب موفق باشد.
مشاور فرهنگی رئیس جمهور ادامه داد: نکته بعدی معرفی کتاب است. نباید انتظار استقبال مردم را از کتابی داشته باشیم که وقتی منتشر می‌شود تنها ناشر و نویسنده‌اش از انتشار آن اطلاع پیدا می‌کنند.
باید از امکانات تبلیغاتی بهره گرفت و کتاب را به مردم معرفی کرد. این کار از طریق صدا و سیما، سایت‌ها و کتابخانه‌ها می‌تواند انجام شود.
وی افزود: نکته بعدی در دسترس قرار دادن کتاب است. برخی از افراد تمکن مالی برای خرید دارند و دیگر افراد از طریق کتابخانه‌ها به این کتاب‌ها دسترسی پیدا می‌کنند که باید کتاب در اختیار هر دو دسته قرار گیرد.
تعداد کتابفروشی‌های کشور از تعداد ناشرین کمتر است
رئیس کتابخانه ملی گفت: متاسفانه بر اساس آماری که داریم تعداد کتابفروشی‌ها از تعداد ناشرین کشور ما کمتر است. دولت باید تسهیلات بیشتری را فراهم کنند تا افرادی که می‌خواهند در حوزه فرهنگ کار اقتصادی انجام دهند علاقمند شوند. از طرف دیگر، نیاز است که مراکز مجازی فروش کتاب رونق پیدا کنند.
وی ادامه داد: در مورد کسانی که نمی‌خواهند کتاب‌ها را بخرند و در کتابخانه‌ها مطالعه کنند وظیفه وزارت ارشاد است که امکانات را برایشان فراهم کند. خوشبختانه وزارت ارشاد در دو سال گذشته با حذف یارانه‌ها این اعتبار را در خدمت خرید کتاب قرار داده است و این امر باعث رونق خوب کتابخانه‌های عمومی و دانشگاهی شده است.
اشعری همچنین با تاکید براین نکته که کتابخوانی باید فرهنگ‌سازی شود گفت: تا عطش مطالعه در مردم به وجود نیاید وضع کتاب کماکان مانند سابق خواهد بود. در این مورد کارهای زیادی باید صورت بگیرد؛ همچنان که تا کنون نیز حرکات بسیاری انجام شده است.
وی افزود: اگر رویکرد ما در مراکز آموزشی به پژوهش به آن منجر شود که یک دانش آموز و دانشجوی ما در فرآیند پژوهشی به دانشی که لازم است برسد وی خود به خود برای ارتقای دانش به منابع دیگر هم مراجعه می‌کند. اینکه استادان صرفا یک کتاب یا جزوه را در اختیار دانشجویان خود قرار دهند کمکی به علاقه کتاب نمی‌کند.
کتاب در رسانه‌ها تبلیغ شود
وی ادامه داد: رسانه‌ها هم کارهای زیادی برای به وجود آوردن عطش کتاب در مردم می‌توانند انجام دهند. خوشبختانه در چند هفته اخیرهم اتفاقات خوبی افتاده است و شاهد توجه بیشتر برنامه‌های صدا و سیما به بحث کتاب هستیم.
رئیس کتابخانه ملی در پایان گفت: طبق آخرین آماری که معاون فرهنگی وزارت ارشاد اعلام کرده، متوسط تیراژ کتاب در کشور ما چهار هزار نسخه است و این تعداد خیلی بهتر از قبل است اما انتظار ما به عنوان یک جامعه فرهیخته و باسواد بیش از این است.
مطبوعات و صدا و سیما خیلی می‌توانند کمک کنند که کتاب به عنوان یک کالای ضروری زندگی تلقی شود و مردم در سبد اقتصادی خودشان جای خاصی را هم برای کتاب باز کنند.
