دکتر کاظم معتمدنژاد ـ پدر علم ارتباطات ایران ـ گفت: به یک طرح جامع آینده نگری ارتباطات در ایران بر مبنای مطالعه، تحقیق، سیاستگذاری و برنامهریزی و همچنین انجمنی تحت عنوان انجمن علوم ارتباطات ایران برای تحقق اهداف علم ارتباطات در کشور نیازمندیم.
به گزارش خبرنگار رسانه خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دکتر کاظم معتمدنژاد که در نشست دستاندرکاران رسانهها با جامعه علمی ارتباطات کشور سخن میگفت با اشاره به اینکه کاری که در حوزه ارتباطات کشور تا امروز انجام شده است کار جمعی بوده و همچنین با یادی از دکتر بدیعی، حسین قندی و همچنین زندهیاد دکتر نطقی اظهار کرد: در کشور ما به خاطر سنت ملیمان در حمایت از مسنترها همیشه بنده به دلیل موی سفیدم مشمول لطف شما هستم اما تمامی جامعه علمی ارتباطات کشور بانی این علم هستند چرا که شرایط پیشرفت آن را فراهم کردهاند.
وی با تبریک روز جهانی ارتباطات که سالروز تاسیس اتحادیه بینالمللی ارتباطات دور است افزود: نام دیگر این روز، روز جهانی جامعه اطلاعاتی است در سالهای اخیر درباره ایران و جامعه اطلاعاتی صحبتهای زیادی شده است که البته همچنان ادامه دارد اما هنوز نتوانستهایم به وضعیت مطلوب و مناسبی دراین زمینه دست پیدا کنیم زیرا مطالعه، تحقیق و برنامه دراین زمینه نداشتهایم ضمن اینکه این موضوع را دردورههای آموزشی و پژوهشی دنبال نکردهایم.
او با اشاره به اینکه برخی معتقدند مطبوعات کشور دچار عقب ماندگی بوده یا آموزشهای ما در حوزه ارتباطات پیشرفت چندانی نداشته است که اینها همه میراث استبداد و استعمار گذشته است ادامه داد: در یک نظام استبدادی وسایل ارتباطی آزاد نیستند ما 70 سال استبداد ناصرالدین شاهی و پس از آن دو دورهی پهلوی را گذراندهایم که این شرایط مانع از پیشرفت رسانهها به ویژه روزنامهنگاری شد.
آموزش علم ارتباطات به تجربههای جدید نیاز دارد بعد از انقلاب رشته ارتباطات و به ویژه روابط عمومی تعطیل شد که البته سعی کردیم آن را جبران کنیم و همه دوستان هم در این زمینه کمک کردند.
پدر علم ارتباطات ایران اضافه کرد: پس از تعطیلی رشته ارتباطات تنها 38 واحد درسی در چارچوب گرایش ارتباطات اجتماعی در رشته علوم اجتماعی باقی مانده بوده اما بالاخره توانستیم در سال 68 دوباره این رشته را با دو گرایش روزنامه نگاری و روابط عمومی احیاء کنیم.
ضمن اینکه در سال 69 نیز کارشناسی ارشد ارتباطات را ایجاد کردیم. البته قطعا اگر دانشکده ارتباطات پس از انقلاب کارش را دنبال میکرد و تعطیل نمیشد اکنون پیشرفتهای بیشتری در این حوزه را شاهد بودیم.
وی با بیان اینکه در سمینارهایی که در دههی 70 در حوزهی ارتباطات برگزار شد به این نتیجه رسیدیم که هماهنگ نبودن نهادهای مسئول در حوزه ارتباطات از موانع پیشرفت آن درکشور است تصریح کرد: به همین دلیل وزیر ارشاد وقت با دعوت از ما خواست برای حل این مشکل راهحل هایی پیشنهاد دهیم که در نهایت در سال 73 مرکز پژوهشهای ارتباطات دایر شد. سه سمینار بررسی مسائل مطبوعات ایران هم در سالهای 69 ، 77 و 83 برگزار کردیم ضمن اینکه چهار سمینار منطقهای و ملی درباره جامع اطلاعاتی نیز داشتیم که یونسکو در برگزاری آنها کمک زیادی به ما کرد.
او خاطرنشان کرد: درسال 83 نیز با کمک دوستان دانشکده ارتباطات را احیاء و تابلویی جداگانه برای آن نصب کردیم اما متاسفانه در دوره قبل به دلیل کم توجهی مسئولان با وجود مهیا بودن مکان مستقل برای ایجاد دانشکدهی ارتباطات در دانشگاه علامه طباطبایی این اتفاق نیافتاد.
مسئولان دولت جدید هم به بهانه عدم امکانات و بودجهی کافی کمکی دراین زمینه نکردند. البته دکتر افخمی مدیر گروه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی در ماههای اخیر این موضوع را دنبال کرده است و امیدواریم بالاخره روزی دانشکدهی مستقل با داشتن امکانات لازم مانند امکاناتی برای تمرین روزنامه نگاری برای رشتهی ارتباطات داشته باشیم.
دکتر معتمدنژاد در ادامه با اشاره به شکل گیری انجمن ایرانی جامعه اطلاعاتی در کشور اضافه کرد: این انجمن قرار بود کمبودهای موجود در اثر بیتوجهی دولت به این حوزه را جبران کند که البته نشد این انجمن بودجه نداشته و ندارد در این شرایط نیز نمیتوان انتظار داشت رشتهی علوم ارتباطات پیشرفت کند یا مشکلات آن حل شود. البته نباید فراموش کنیم یک دست صدا ندارد اگر همه دستها دست به دست هم دهند میتوانیم موفق شویم.
وی با اشاره به سالروز تشکیل اتحادیه بینالمللی ارتباطات دور و نیز روز جهانی جامعه اطلاعاتی گفت: به همین مناسبت یک مجمع گفتوشنود پنج روزه در ژنو تشکیل میشود که طی آن برنامههای کشورها برای اجرای مصوبات اجلاسهای دورههای قبل در حوزه جامعه اطلاعاتی و 11 خط عمل مصوب، پیگیری میشود در این میان موضوع حمایت از کودکان در محیط اینترنت نیز که شعار امسال است دنبال می شود.
به گفته او براساس آماری که رئیس انستیتو مرکز پژوهشهای ارتباطات فرانسه ارائه کرده است در دنیا در سال 2009 دو میلیارد دستگاه رایانه، 5/3 میلیارد رادیو و 5/2 میلیارد تلویزیون وجود دارد این در حالیست که 10 سال پیش در جهان تنها 182 میلیون نفر آن هم در کشورهای پیشرفته از اینترنت استفاده میکردند اما در آغاز سال 2009 ، 5/1 میلیارد کاربر اینترنت در دنیا وجود داشتهاند که 400میلیون نفر از آن از اینترنت پرسرعت استفاده میکنند. در این تاریخ در آسیا 600 میلیون و در آفریقا 50 میلیون کاربر اینترنت وجود داشته است.
پدر علم ارتباطات ایران با بیان اینکه 60 درصد کودکانی که از اینترنت استفاده میکنند چت را تعقیب میکنند افزود: این امر باعث میشود کودکان ازدرس و زندگی خود باز بمانند و به دنبال برنامههایی بروند که به سلامت جسمی و روحیشان صدمه میزند. در چنین محیطی باید کارکرد خودمان را با دنیا هماهنگ کنیم که برای تحقق این امر نیز به مطالعه نیاز داریم که البته مطالعه نیز زمانی میسر خواهد بود که دانشگاهها تقویت بشوند به بیان دیگر حداقل کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته ارتباطات را در تمامی مراکز استانهای کشور داشته باشیم تا هم کسانی که با روزنامه نگاری و مطبوعات در تماس هستند اطلاعات بیشتری داشته باشند هم محقق تربیت کرده باشیم و هم عدهای را برای تدریس در دانشکدهها داشته باشیم.
به گفته وی نباید سیاستگذاری و برنامهریزی برای ایجاد این رشتهها را فراموش کنیم که البته رشته ارتباطات توسعه نیز از جمله آنهاست. امسال کارشناسی ارشد حقوق ارتباطات در دانشگاه علامه دایر شده در این حوزه به رشتههایی مانند اقتصاد ارتباطات و مدیریت ارتباطات نیز نیاز داریم. با گسترش این رشتهها میتوان تحقیقات این رشته را نیز گسترش داد.
او با تاکید بر اینکه به طرح جامع آینده نگری ارتباطات در ایران بر مبنای مطالعه تحقیق، سیاستگذاری و برنامه ریزی نیاز داریم گفت: باید مبانی فکری را تقویت کنیم جامعه اطلاعاتی امروز دستاورد اقتصاد نئولیبرال است که از دهه 1980 در دنیا حاکم شده است. باید جنبههای مثبت و منفی این امر را مورد توجه قرار دهیم ضمن اینکه به هدفهای نظم نوین اطلاعات و همچنین اجلاسهای برگزار شده درباره جامعه اطلاعاتی با تامل بیشتری بنگیریم نکتههای مثبت آنها را استخراج کرده و حق ارتباطات را در برنامههای خود بگنجانیم تا بتوانیم پیشرفت لازم در حوزه ارتباطات در کشور را ایجاد کنیم به تازگی توانستهایم میان انجمن ایرانی جامعه اطلاعاتی و اعضای انجمن مطالعات فرهنگی ارتباطات هماهنگی ایجاد کنیم و یک کمیته مشترک را شکل دهیم که قطعا این کمیته مشترک میتواند تا شکل گیری انجمن علوم ارتباطات ایران جایگزین خوبی برای آن باشد. البته نباید تاسیس این انجمن را نیز از یاد برد چرا که در غالب این انجمن میتوانیم هدفهای خود را دنبال کنیم