در این همایش، یکی از الزامات ارائه خدمات الکترونیکی توسط دولت به مردم ایجاد دیتاسنتر ملی عنوان شد.مسائل امنیتی، لزوم مدیریت اطلاعات در داخل و جلوگیری از هک شدن و دسترسی به اطلاعات از جمله مهم‌ترین دلایلی بود که میل به ایجاد دیتاسنتر ملی را در کشور از سال 80 به‌وجود آورد و در سطح رسمی نخستین بار در بهمن ماه سال 1383 ودر همایش DC مطرح شد.
یکی از زمینه‌های چنین همایشی در آن سال مسدود شدن دسترسی سایت‌های ایرانی به دیتا‌هایشان بود که توسط سرورهای مستقر در آمریکا میزبانی می‌شدند؛ اتفاقی که براساس تحریم‌های آمریکا صورت می‌گرفت. در آن مقطع حدود95 درصد سایت‌های ایرانی روی سرورهای خارجی میزبانی می‌شدند.
دکتر صمد مومن‌بالله، معاون وزیر ارتباطات و رئیس شورای سیاستگذاری در این همایش با تاکید بر اینکه در حال حاضر 80 درصد دارندگان ایمیل در ایران از سرویس یاهو استفاده می‌کنند گفت: دغدغه اصلی ما، داشتن مراکز داده در داخل کشور و انتقال میزبانی خدمات به ایران است.
علی مطهری، نماینده و رئیس کمیته مخابرات مجلس شورای اسلامی نیز در این همایش تاکید کرد: مرکز داده ملی مرکز زیرساخت بسیار مهمی است که علاوه بر پشتیبانی از سرویس‌های تحت اینترنت و ارتباطات الکترونیکی وظیفه نگهداری از اطلاعات حیاتی را داراست.
وی با بیان اینکه در بحث زیرساخت نخستین نگاه به موضوع پهنای باند است گفت: معتقدم پهنای باند کم است و باید به حد کافی ایجاد شود اما ما از همان توانمندی‌هایی هم که داشته‌ایم و درواقع از توانمندی سیستم‌ها به میزان کافی استفاده نکردیم.
هرچند طبق بخشنامه دبیرخانه شورای‌عالی فناوری اطلاعات در سال 85 تمامی سازمان‌های دولتی تا انتهای سال 85 باید میزبانی وبگاه خود را به داخل کشور منتقل می‌کردند اما هنوز هم آمارهای ارائه شده نشان می‌دهد که بیش از 32درصد از وب‌سایت‌های دولتی در خارج از کشور میزبانی می‌شوند.
در این میان بسیاری از وب‌سایت‌های مهم دولتی در کشورهایی همچون آمریکا و کانادا و انگلیس و اکثر وب‌سایت‌های غیردولتی ایران نیز در خارج از کشور قرار دارند. علل مختلفی در شکل‌گیری چنین مسئله‌ای نقش دارد که می‌توان آنها را به 2 دسته مزایای استفاده از مراکز داده خارجی و مشکلات بهره‌برداری مراکز داده داخلی تقسیم کرد.
به باور کارشناسان با توجه به موقعیت سیاسی و جغرافیایی کشورمان، برنامه‌ریزی هدفمند برای توسعه مراکز داده ایرانی و مجموعه زیرساخت‌های مخابراتی کشور می‌تواند ایران را به هاب مخابراتی منطقه تبدیل کند؛
راه‌اندازی و استفاده از مراکز داده داخلی موجب افزایش توان و تخصص نیروی داخلی و استفاده از متخصصان در داخل کشور می‌شود و این می‌تواند پشتوانه خوبی برای توسعه فناوری اطلاعات و زیرساخت‌های آن باشد.
مسدود کردن بیش از 500 وب‌سایت ایرانی و توقیف صدها دامنه اینترنتی متعلق به ایرانی‌ها توسط شرکت‌های آمریکایی که با استناد به قوانین تحریم ایالات متحده انجام شده، لزوم توجه کافی به راه‌اندازی، حمایت و استفاده از مرکز داده ایرانی را بیشتر مشخص می‌کند.
هزینه بهره‌گیری از مراکز داده داخلی در مقابل منافع حاصل از کاهش مخاطرات امنیت اطلاعات وب‌سایت‌های دولتی و تسهیل در استقرار دولت الکترونیکی و تجارت الکترونیکی در فضای مورد اطمینان را دارد و از دیگر سو دانش فنی آن نیز باعث ارتقای تجربه متخصصان ایرانی و ایجاد تنوعی از مشاغل و تخصص‌های فنی جدید در بالاترین سطح فناوری خواهد شد.
گفته می‌شود در ایجاد یک دیتاسنتر عوامل مهمی دخیل هستند که از جمله آنها می‌توان به پهنای باند مناسب، زیرساخت لازم و ضروری در کنار هزینه‌های سنگین و در عین حال برآورد کردن امنیت لازم و جلب مشتری اشاره کرد.
فعالان این حوزه یکی از مشکلات اساسی دیتاسنترهای داخلی را کمی پهنای باند ارائه شده به شرکت‌ها عنوان می‌کنند و بر این باورند که این شرکت‌ها در صورتی می‌توانند سرویس‌دهی مناسبی داشته باشند که پهنای باندی با قیمت ارزان‌تر و با کیفیت بیشتر در اختیار آنها قرار گیرد و در حال حاضر هم یکی از بزرگ‌ترین مشکلات در این زمینه کمبود پهنای باند و قیمت بالایی است که برای آنها در نظر گرفته شده است.
در واقع به‌دلیل گران بودن هزینه‌های پهنای باند، قیمت میزبانی کردن سایت‌ها در داخل کشور خیلی بالاتر از پشتیبانی آنها در خارج از کشور است. بنابراین، این شرایط باعث می‌شود همچنان تمایل به هاست کردن سایت‌ها در خارج از کشور وجود داشته باشد.
به اعتقاد کارشناسان، دولت باید با قیمت ارزان‌تری پهنای باند را در اختیار شرکت‌ها قرار دهد تا دیتاسنترها بتوانند در این زمینه به خوبی فعالیت کنند.
بسیاری از مدیران دولتی براین مسئله واقف هستند که حراست‌شدن سایت‌های دولتی در خارج به ضرر منافع کشور است. این مسئله در سخنان وزیر نیز در این همایش منعکس شد، چرا که این مسئله باعث می‌شود اطلاعات همیشه و هر لحظه در اختیار بیگانگان قرار گیرد.
دکترفریدون قاسم زاده، دکترای مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی و استاد دانشگاه صنعتی شریف در سخنانی در این همایش در باره مفهوم دیتاسنتر وکارکردهای آن، درخصوص چالش‌های موجود بر سر راه ایجاد دیتاسنتر ملی گفت: دیتاسنتر نیاز به پهنای باند اینترنت به میزان بالایی دارد که پهنای باند موجود در کشور جوابگوی آن نیست.
همچنین هزینه بالای پهنای باند که در ایران 10 برابر متوسط جهانی است، یکی دیگر از چالش‌های موجود است. دکتر قاسم‌زاده که هیچ‌وقت در صحبت‌هایش به حاشیه نمی‌پردازد و با ارائه آمار و ارقام به گفته‌هایش سندیت می‌بخشد، افزود: در دنیا 700 میلیون کامپیوترهاست (میزبان)وجود دارد که سهم ایران فقط 45 هزار است؛ یعنی 6 هزارم درصد و این اصلا قابل اعتنا نیست.
وی با استناد به گفته‌های وزیر درخصوص وظیفه اصلی وزارت آی‌سی‌تی که تامین زیرساخت‌هاست گفت: خوشحالم که این وزارتخانه به جایگاه اصلی خود برمی‌گردد.
وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به مصرف بالای انرژی توسط دیتاسنترها به محل ایجاد دیتاسنتر اشاره کرد و گفت: در حال حاضر میزان مصرف انرژی در دیتاسنتر و ایرلاین در دنیا برابر است و به همین دلیل کشورهایی مانند آمریکا دیتاسنترهای خود را به سمت ایسلند که بسیار سرد است منتقل می‌کنند. بنابراین برای ساخت دیتاسنتر باید این مسئله در نظر گرفته شود.
راه‌اندازی دیتاسنتر ملی تا یکسال دیگر
محمدباقر ظهوری‌فر مدیرعامل شرکت زیرساخت در حاشیه همایش زیرساخت‌های دولت الکترونیک در جمع خبرنگاران از راه‌اندازی دیتاسنتر ملی حداکثر تا یکسال دیگر خبر داد و گفت: بیش از یک ماه است قرارداد دیتاسنتر نهایی و پیمانکار آن مشخص شده است.
وی در پاسخ به همشهری درباره کاهش هزینه پهنای باند گفت ما این مسئله را در دستور کار داریم اما زمان و میزان آن هنوز مشخص نشده است وی در مورد افزایش ظرفیت پهنای باند کشور تاکید کرد: هر تعداد پهنای باند مورد نیاز کاربران قابل تامین است و تاکنون حدود 103 لینک STM1 مورد درخواست را تامین کرده‌ایم و سفارش 22 لینک دیگر را داریم که به‌زودی تامین می‌شود.
ظهوری‌فر با بیان اینکه تعهد وزارت ارتباطات تا پایان برنامه چهارم توسعه تامین 150 لینک STM1 در کشور بوده است، افزود: پیش‌بینی برنامه چهارم قابل انجام است اما تقاضایی برای آن وجود ندارد، باید پهنای باند فعلی به فروش رود و پس از آن به اندازه لازم ایجاد خواهد شد.
ظهوری‌فر یاد آور شد: شرکت زیرساخت از طریق فروش پهنای باند به کشورهای همسایه همچون عراق و افغانستان و نیز ترانزیت خطوط، درآمد بالایی داشته و بیش از 15 لینک STM1 تاکنون به فروش رفته است و امیدواریم با اجرایی شدن طرح هاب منطقه این روند بهبود بیشتری یابد.
