اين زيارت‌ها در عين سادگي، ابعاد مختلفي دارد. به‌گونه‌اي كه مقيد بودن به خواندن و نزديك شدن و معرفت پيدا كردن به مفاهيم ناب آنها، مي‌تواند انسان را از نو متولد و متحول كند. خواندن اين زيارت‌ها بار‌ها از سوي علما و بزرگان سفارش شده است. اين روزها در بيشتر هيئت‌ها و تكايا پيش از شروع مراسم عزاداري اين زيارت‌ها به شكل دسته‌جمعي و با شركت همه عزاداران خوانده مي‌شود. حضور در اين مراسم روحبخش، باعث تصفيه روح و دور شدن از گناهان مي‌شود. اينجا مي‌توانيد بيشتر با اين زيارت‌ها آشنا شويد.
- زيارت وارث
زيارت وارث جزو زيارت‌هاي مخصوص امام‌حسين(ع) است كه در محرم و صفر بسيار خوانده مي‌شود. زيارت وارث در حقيقت يادگاري از امام‌صادق(ع) براي زيارت سيدالشهدا(ع) است كه برايمان به‌جا مانده. علما هم به‌دليل مفاهيم ارزشمند اين زيارت به خواندن آن بسيار تأكيد كرده‌اند. اين زيارت با سلام به مهم‌ترين و شناخته‌شده‌ترين انبياء الهي شروع مي‌شود. از اين جهت اين زيارت وارث ناميده شده كه امام صادق(ع) در آن، امام حسين(ع) را به‌عنوان وارث اين انبيا و اولياي الهي معرفي مي‌كنند. البته اين زيارت به بعد معنوي ارث اشاره دارد، يعني رسالت همه پيامبران بزرگ تاريخ بر دوش امام‌حسين(ع) بوده است. برخي از بزرگان گفته‌اند كه اين زيارت بهترين زيارت براي معرفي شخصيت امام‌حسين(ع) است.
- سند زيارت چيست؟
«صفوان جمال» يكي از اصحاب امام صادق(ع) بوده است كه روايات زيادي از آن حضرت نقل كرده. اينطور روايت شده كه او يك روز براي زيارت سيدالشهدا(ع) از امام‌صادق(ع) اجازه گرفته و خواسته است كه دستورالعملي براي زيارت به او بدهند. حضرت هم آدابي را براي زيارت امام‌حسين(ع) به صفوان فرموده‌اند كه در بخشي از آن زيارت وارث بيان شده است. اين مهم‌ترين سند زيارت وارث است كه شيخ طوسي در كتاب «مصباح» بيان كرده‌اند.
- چه كتابي بخوانيم؟
براي شرح و تفسير زيارت وارث كتاب‌هاي زيادي منتشر شده است. اما به‌عنوان پيشنهاد مي‌توانيد كتاب «تفسير زيارت وارث» نوشته سيدمرتضي حسيني اصفهاني را بخوانيد.
- زيارت عاشورا
مهم‌ترين زيارتي كه اين روزها نوايش در هر كوچه و خياباني شنيده مي‌شود زيارت عاشوراست. مهم‌ترين ويژگي اين دعا اين است كه خواندن هر روزه آن سفارش شده. در اين زيارت به همان اندازه كه درود و سلام به اهل‌بيت(ع) وجود دارد، به همان اندازه هم مي‌توان لعن دشمنان ائمه(ع) را خواند. برخي از بزرگان مي‌گويند كه تأكيد اين دعا بر اين است كه هرچقدر دوست‌شناسي مهم است، به همان اندازه هم بايد دشمن را شناخت.
- سند زيارت چيست؟
برخي از علما تأكيد دارند كه اين زيارت حديث قدسي است. تفاوت حديث قدسي و قرآن هم در اين است كه حديث قدسي، وحي نازل شده نيست كه رسول خدا(ص) از قول خداوند براي صحابه باز گويد؛ يعني به‌عبارتي كلام قرآن نيست و حديث هم نيست كه از زبان پيامبر(ص) باشد بلكه به‌واسطه جبرئيل به پيامبر ارائه شده است. اگر نگاهي به مفاتيح‌الجنان بيندازيد مي‌بينيد كه زيارت عاشورا از كتاب مصباح شيخ‌طوسي نقل و گفته شده كه امام‌صادق(ع) در فضيلت و ثواب زيارت عاشورا به راوي زيارت كه صفوان است مي‌فرمايد: «اي صفوان! من يافتم اين زيارت را با اين ضمانت از پدرم امام باقر(ع) و پدرم از امام سجاد(ع) تا مي‌‌رسد به پيامبر خدا(ص) و پيامبر از جبرئيل و جبرئيل از خداوند». براساس همين روايت است كه زيارت عاشورا را حديثي قدسي مي‌دانند. اما درباره سند اين زيارت بايد گفت قديمي‌ترين كتابي كه زيارت عاشورا در آن وارد شده، كتاب كامل‌الزيارات است. مؤلف كتاب هم متن زيارت را با 5 واسطه از حضرت باقرالعلوم(ع) نقل كرده است.
- چه كتابي بخوانيم؟
كتاب‌هاي بسياري درباره زيارت عاشورا و آثار و بركات آن نوشته شده است. اما به‌عنوان پيشنهاد مي‌توانيد سراغ كتاب‌هاي «آثار و بركات زيارت عاشورا» نوشته عباس عزيزي، «بررسي اسناد زيارت عاشورا» نوشته جعفر سبحاني و «پرتويي از زيارت عاشورا» نوشته سيدمحمود حسيني برويد.
- زيارت ناحيه مقدسه
يكي ديگر از زيارت‌هاي معروفي كه مخصوصا در روز عاشورا خوانده مي‌شود زيارت ناحيه است. شايد برخي فكر كنند كه اين زيارت مخصوص دهم محرم است، اما اينطور نيست و زيارت ناحيه جزو زيارت‌هاي مطلقه به‌حساب مي‌آيد. يعني در هر زماني، چه عاشورا و چه غيرعاشورا، مي‌توان با آن امام‌حسين(ع) را زيارت كرد. مسلما مهم‌ترين ويژگي اين زيارت را مي‌توان نسبت دادن آن به امام‌زمان(عج) دانست. اين زيارت به نوعي يك كلاس عاشوراشناسي است چون در آن مي‌توان شرح كامل اوصاف و كردار امام‌حسين(ع) پيش از قيام، زمينه‌هاي قيام حضرت، شرح شهادت و مصايب آن حضرت و عزادار شدن تمام عالم را خواند. برخي از علما گفته‌اند كه منظور از ناحيه مقدسه، خود امام‌زمان(عج) است كه در آن زمان براي تقيه، اسم آن حضرت برده نمي‌شده و روي زيارت باقي‌مانده است.
- سند زيارت چيست؟
قبل از هر چيز بايد بدانيد كه «توقيع» چيست؟ برخي از سخنان حضرت حجت(عج) به شكل نامه به‌دست نواب ايشان يا برخي از بزرگان ديگر مي‌رسيد. توقيع در عربي به‌معناي همان نامه است. برخي از اين توقيعات، زيارات و دعاهايي بوده كه از جانب امام‌زمان(عج) به‌دست مردم رسيده است كه زيارت آل‌ياسين يا دعاي افتتاح نيز از اين جمله به‌حساب مي‌آيند. زيارت ناحيه مقدسه هم يكي ديگر از توقيعات حضرت است. اين زيارت به شكل نامه‌اي از امام‌زمان(عج) به يكي از بزرگان دين رسيده و سپس راويان احاديث آن را نقل كرده‌اند. آنچه در منابع ديده مي‌شود اين است كه راويان، اين زيارت را به شيخ مفيد و سيد مرتضي رسانده‌اند. سپس به‌دست ابن‌المشهدي و از او به سيدبن طاووس، علامه مجلسي و ديگران رسيده است.
- چه كتابي بخوانيم؟
مي‌توانيد كتاب «سيري در زيارت ناحيه مقدسه» نوشته محمدرضا فؤاديان يا كتاب «حماسه عاشورا به بيان حضرت مهدي(عج)» نوشته جلال برنجيان را مطالعه كنيد.
- 40روز زندگي با عاشورا
عاشورا‌خواني به سبك آيت‌الله حق‌شناس
خواندن زيارت عاشورا، بركات و آثار زيادي در پي دارد. به همين دليل برخي از علما در همه روزهاي سال اين زيارت را مي‌خواندند و به ديگران نيز توصيه مي‌كردند كه اين سنت را حفظ كنند و از خواندن اين زيارت و بهره‌مندي از بركت‌هاي آن بي‌نصيب نمانند.
آيت‌الله حق‌شناس نيز از علمايي بود كه به راهگشايي اين زيارت اعتقاد قلبي داشت. ايشان بار‌ها به اطرافيان‌شان مي‌فرمودند كه اگر مي‌خواهند خدا خواسته قلبي‌شان را اجابت كند، 40روز اين زيارت را با مراقبه از اعمال‌شان بخوانند؛ به اين شكل نتيجه مي‌گيرند. البته ايشان شيوه خاصي براي اين 40روز و خواندن اين زيارت داشتند كه مي‌تواند براي شما هم سودمند باشد. مقدمه زيارت بايد به شيوه زير باشد:
صد مرتبه تكبير
لعن و سلام زيارت (اللهم العن اول ظالم/ السلام عليك يا ابا‌عبدالله و علي الارواح التي حلت بفنائك...)
زيارت عاشورا از اول تا ابتداي صد لعن (يك مرتبه)
خواندن 2ركعت نماز و هديه كردن آن به محضر سيدالشهدا(ع)
صد مرتبه تكبير
پس از انجام مقدمه، شروع به خواندن زيارت به روش زير كنيد:
خواندن زيارت عاشورا از ابتدا تا انتها به همراه صد لعن و صد سلام
خواندن 2ركعت نماز زيارت عاشورا كه اين 2ركعت نيز جزو زيارت است.
نكته:نگه داشتن اين روش در 40روز، ازجمله اعمالي است كه آيت‌الله حق‌شناس به آن تأكيد زيادي داشتند. ايشان به نزديكان خود مي‌فرمودند رعايت اين نكته‌ها باعث مي‌شود اين 40روز توالي داشته باشد و شيطان از انسان دور شود. اين نكته‌ها شامل موارد زير مي‌شود:
در اين 40روز براي سلامتي امام‌عصر(عج) صدقه بدهيد. ايشان نظر لطف زيادي به اين دسته از منتظران قيام خود دارند.
آيت‌الله حق‌شناس تأكيد داشتند در اين 40روز مراقبه از نفس با حساسيت بيشتري انجام شود تا گناه و حرامي انجام نشود. برخي از گناهان، دعا‌ها را در سينه‌ها حبس مي‌كنند و به همين دليل آنها اجابت نمي‌شوند. دوري از حرام‌ها و انجام واجبات ضامني براي اجابت دعاهاي ماست.
در اين 40روز جز اهل منزل كسي از خواندن اين زيارت با خبر نشود. تأكيد زيادي شده كه اين عمل خالصانه باشد و اگر كمتر كسي از آن مطلع شود بهتر است.
ميان خواندن زيارت عاشورا و انجام اعمال آن با كسي صحبت نكنيد و حضور خالص داشته باشيد.
خواندن زيارت و اعمال آن را بين طلوع و غروب خورشيد انجام دهيد و روز چهارشنبه را به‌عنوان روز شروع اين اربعين قرار دهيد.
براي بانواني كه در طول يك‌چله داراي عذر شرعي شوند، حتما نايبي انتخاب شود تا در طول اين روزها زيارت و اعمال آن از سوي نايب او دنبال شود و بين چله فاصله نيفتد. نايب بايد فردي اهل تقوي و امانتدار باشد و فرد يقين داشته باشد كه اين اعمال نيز از سوي او رعايت مي‌شود.
نظر شما