با سینما مخالف نیستم، با فرهنگ استعماری مخالفم

همشهری آنلاین- گروه فرهنگی: جمله معروفی را از حضرت امام (ره)‌ همه به یاد داریم که در بهشت زهرا فرمودند: «ما با سینما مخالف نیستیم، بلکه با مرکز فحشا مخالفیم.» اما این جمله امام ادامه‌ای دارد که ادامه آن کمتر شنیده شده است. ۲ جمله مهم در ادامه این سخن وجود دارد؛ اول آنکه ایشان می‌فرمایند:‌ «ما با فرهنگ استعماری مخالفیم». فرهنگ استعماری تعبیر بسیار مهمی است که امروز بیش از همیشه به فهم و توجه به آن نیازمندیم. برای تبیین مفهوم «فرهنگ استعماری» ایشان در جای دیگری به این مضمون اشاره می‌کنند که غربی‌ها آنچه خودشان دارند را به ما نمی‌دهند، بلکه نسخه استعماری آن را به ما می‌دهند.

مثلاً‌ فرهنگی را که در کنسرت‌های موسیقی‌شان رایج است در دانشگاه ما ترویج می‌کنند، نه آن فرهنگی که در محیط‌های علمی‌شان وجود دارد. یا به‌عنوان مثال شاهد هستیم که در سینمای خود، مدام به خلق شخصیت‌های قهرمان می‌پردازند و جوانان و نوجوانانی را در داستان‌های خود ترسیم می‌کنند که بسیار به ‌دنبال علم، یادگیری و کمک به پیشرفت کشور خود هستند، اما درباره کشور ایران با جایزه‌های جشنواره‌ای به فیلم‌های سیاه و ناامید کننده، هنرمند ما را ترغیب به تولید چنین آثاری می‌کنند.

چرا؟ برای آنکه ما عقب بمانیم و آنها پیشرفت کنند؛ یعنی هنر استعماری را به ما دیکته می‌کنند نه همان هنری که برای خودشان تولید می‌کنند.

جمله دوم مهم و کمتر شنیده شده ایشان در سخنرانی بهشت زهرا این بود: «ما با آن چیزی مخالفیم که در خدمت اجانب برای عقب نگه داشتن جوان‌های ما و اتلاف نیروی انسانی ما استفاده شود.»‌ کلیدواژه «اتلاف نیروی انسانی»‌ نیز بسیار مهم است. در فرهنگ استعماری اینگونه القا می‌شود که با تقلید از ظواهر سبک زندگی غرب می‌توان پیشرفت کرد، حال آنکه فرمول پیشرفت، تلاش، پشتکار و علاقه به درس و کار علمی بی‌وقفه است.