تهران قدیم
-
نخستین بانویی که بعد از انقلاب کتابفروشی باز کرد | خاطرات خانم اتحادیه از لندن تا خیابان وصال
«شیرین اتحادیه» نقاش و هنرمندی است که سالهای سال در نگارخانه آزاد در خیابان وصال شیرازی مشغول فروش کتاب و فعالیت هنری است. بانویی که هنوز هم با عشق و علاقه دست به قلم میبرد و میگوید که هنوز بعد از ۳۵ سال کار نقاشی، مقابل هر بوم تازهای که میایستد احساسش شبیه روز اول است.
-
فیلم | نذر مردم در مکتبخانههای طهران
قدیمها که تهران پایتخت کوچک قجرها بود، مردم از بسیاری از حقوق اجتماعی محروم بودند و خیلیها سواد خواندن و نوشتن نداشتند. در سیزدهمین نشست تهرانشناسی همشهری جایگاه مکتبخانهها در میان مردم و نذر مردم برای مکتبخانهها مطرح شد.
-
خواهران دوقلو، تنها دختران مدرسه پسرانه تجریش
«نازتاب سالور» برای بسیاری از قدیمیهای شمیران نامی آشناست. او از معلمان قدیمی تجریش بود و شاگردان بسیاری از اهالی تجریش داشت. نازتاب و خواهر دوقلویش فرانک نخستین دخترانی بودند که بهدلیل شرایط آن روزهای تجریش توانستند در مدرسه پسرانه درس بخوانند.
-
تاریخچه شکلگیری مدارس نخبهپرور در تهران | از کمالیه و فرخی تا علوی و رفاه
تا چند دهه بعد از شروع فعالیت دارالفنون، مدارس تهران به تعداد انگشتان دست هم نبود. تعداد محدودی مدرسه دولتی بود و بسیاری از نخبهها از همان مدارسی که عنوان دولتی را یدک می کشیدند به جامعه معرفی شدند.
-
در هجدهمین تور تهرانگردی مرکز تهرانشناسی همشهری از نسل اول مدارس پایتخت سراغ گرفتیم
چگونه پسر رفتگر دانشمند ناسا شد؟ | ساخت نخستین دستگاه رادیولوژی و فرستنده رادیویی در خانه فوتوفنها!
مکتبخانهها تا چند نسل پیش تنها کانون آموزشیای بودند که شاگردان در آنها پای درس میرزاها مینشستند؛ در گوشه مسجدی قدیمی یا یک حجره کوچک، روی چند حصیر یا چمباتمهزده بر نمد کف مکتبخانه. آموزش بچهها بر این منوال پیش میرفت.
-
رابطه کمآبی و سیاست با تولد قدیمیترین مدرسه اوین
داستان ساخت قدیمیترین مدرسه اوین با کمآبی مزارع محله اوین گره خورده است. دوتن از ریشسفیدان روستای اوین به نامهای آقاسیدابراهیم و آقاسیدمصطفی مامور شدند تا قنات روبهخشکشدن را در مدت کوتاهی، لایروبی کنند. سیدآقاابراهیم بعد از لایرروبی قنات، بانی مدرسه اوین شد.
-
حقایقی درباره نخستین هنرستان دخترانه تهران | خیر قاجاری در کتابخانه این مدرسه دفن است
میرزا سیدکریمخان، سردار فیروزکوهی، مشهور به منتظمالدوله، از نظامیان دوره قاجار بود که مثل بیشتر قاجاریها سفرهای مکرری به کشورهای اروپایی، بهخصوص فرانسه، داشت. او در یکی از سفرهایش به فرانسه با مدارسی که در کنار دروس تئوری، حرفه و فن را به دانشآموزان آموزش میدادند آشنا شد.
-
یادداشتی بر کتاب«پری خانم محبوبترین زن کوچه» نوشته مصطفی چترچی
داستانهای کوچه با طعم خاطرات نوستالژیک
کتاب «پری خانم محبوبترین زن کوچه» نوشته مصطفی چترچی، داستانهایی با مضامین مرتبط با کوچه دارد که در آن، برخی یادهای ماندگار مزتبط با کوچه را در ذهنها زنده میکند.
-
قصههای تهران قدیم | راز محبوبیت نان عشقی در کوچه عشقی!
ساکنان قدیمی محدوده محلههای حصار بوعلی، نیاوران و فرمانیه هنوز هم مشتری پر و پاقرص این نانوایی هستند که قدمتی ۹۰ ساله در محله دارد و سالهاست عطر نانش در محله میپیچد. حتی رهگذرانی که برای یکبار هم از آن کوچه رد شده باشند، حتما وسوسه چشیدن طعم نان عشقی از سرشان گذشته است...
-
بزرگترین واقف قرن جدید را بشناسید | وقف ۱۵هزار میلیارد تومانی
این ملک کاربری مزروعی و مسکونی دارد و نیت واقف این است که در بخشی از زمین وسیع، خانههایی برای اسکان موقت زوجهای جوان بسازد و در اختیار آنها قرار بدهد.
-
فیلم | ۲وقف عجیب در پایتخت | حکایت میخانهای که مسجد شد
آنطور که در کتابهای تاریخی آمده، سنت پسندیده وقف از عصر صفوی وارد فرهنگ عامه شده است. از همان روزگار رسم بر این بوده که افراد متمول و ملاکهای معروف، تکهای از ملک یا بخشی از اموالشان را برای باقیالصالحات وقف امور خیریه میکردند تا بعد از مرگشان گرهای از کار مردم باز شود.
-
ماجرای درمان بیماری با بوی نان
در محلههای اعیاننشین تهران قدیم مثل امامزاده یحیی(ع) مردم در خانههایشان روزانه دو نوبت نان میپختند و بوی نان در خانههایشان میپیچید. یک علتش این بود که تهرانیها علاقه خاصی به خوردن نان داغ داشتند و علت دوم این بود که بوی نان را یکی از عوامل زدودن افسردگی میدانستند.
-
به مناسبت روز ملی سینما؛ مروری بر ۱۰۰ سال سینما در ایران | قسمت ششم:
ادامه کار تقوایی، مهرجویی، بیضایی و برآمدن سینمای دفاع مقدس| اینفوگرافی مهمترین رخدادهای سینمای ایران از ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۹
در دهه ۱۳۶۰، سایه جنگ بر سر تمام شئونات زندگی مردم است. سینما هم به جنگ فکر میکند.
-
به مناسبت روز ملی سینما؛ مروری بر ۱۰۰ سال سینما در ایران | قسمت پنجم:
از «رگبار» بهرام بیضایی تا «برزخیها»ی ایرج قادری | اینفوگرافی مهمترین رخدادهای سینمای ایران از ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۸
سینمای متفاوت در این دهه با اعتماد به نفس بیشتری رشد میکند. در گیشه موفقیتی حاصل نمیشود و مردم هم راغب به تماشا نیستند. کمی مانده به لحظه سقوط، «سینمارکس» در زبانههای آتش خاکستر میشود و دلها در فراغ تنهای سوخته در سینما میسوزد.
-
به مناسبت روز ملی سینما؛ مروری بر ۱۰۰ سال سینما در ایران | قسمت چهارم:
«گنج قارون» سرخوشی آورد؛ «قیصر» خون به پا کرد | اینفوگرافی مهمترین رخدادهای سینمای ایران از ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۹
«خشت و آینه» و «گنج قارون»، و «قیصر» و «گاو» چهار فیلم مهمی هستند که سینمای دهه ۱۳۴۰ را تحت تاثیر قرار دادند. الگوهای سینمای عامهپسند و سینمای روشنفکری فضای فکری ـــ تولیدی سینمای ایران را شکل دادند و هر کدام پیروانی یافتند.
-
به مناسبت روز ملی سینما؛ مروری بر ۱۰۰ سال سینما در ایران | قسمت سوم:
شهلا ریاحی، نخستین کارگردان زن سینمای ایران| اینفوگرافی مهمترین رخدادهای سینمای ایران از ۱۳۲۷ تا ۱۳۳۷
از نیمه دوم دهه ۱۳۲۰، تولد دوم سینمای ایران رقم خورد. فعالان سینمایی دوره اول به سمت حرفههای دیگر رفتند و تازهنفسها با امیدهای فراوان جایشان را گرفتند.
-
به مناسبت روز ملی سینما؛ مروری بر ۱۰۰ سال سینما در ایران | قسمت دوم:
امتناع بازیگر نقش دخترلر از حضور دوباره در سینما | اینفوگرافی مهمترین رخدادهای سینمای ایران از ۱۳۰۹ تا ۱۳۲۶
«آبی و رابی»، نخستین فیلم صامت ایرانی، نسخهبرداری از دو کمدین دانمارکی به نام «پات» و «پاتاشون» بود که محمد ضرابی و غلامعلی سهرابی نقشآفرینان اصلیاش بودند. همچنین روزنامه اطلاعات در گزارشی از ازدحام مردم تهران در جلوی سینما برای تماشای اولین فیلم ناطق ایرانی، «دختر لر»، خبر داده بود.
-
به مناسبت روز ملی سینما؛ مروری بر ۱۰۰ سال سینما در ایران | قسمت اول:
تصاویر متحرک اسباب اشتغال خاطر ملوکانه | اینفوگرافی مهمترین رخدادهای سینمای ایران از ۱۲۷۹ تا ۱۳۰۹
مظفرالدین شاه قاجار در سفر به فرانسه مفتون دستگاه «سینموفتوگراف» و لانترن ماژیک شد و دستور خرید همه دستگاههای آن را داد.
-
به مناسبت روز ملی سینما برگزار میشود:
نمایشگاه ۳۰ نما از سینماهای قدیمی در موزه سینما | عکسهایی از سینماهای قدیمی تهران
موزه سینمای ایران نمایشگاهی از تصاویر نمای بیرونی سینماهای خاطره ساز را برگزار میکند.
-
قصه بانویی که بانی ساخت مسجدی در جنوب شهر شد
در تاریخ تهران قدیم از چند بانوی خیر به عنوان بانی ساخت مسجد نام برده شده و بانو فخری فخامی، که نیم قرن قبل بانی ساخت مسجد الفاطمه در محله هرندی شد، یکی از آنهاست.
-
داستان عجیب گرانی نان در تهران | پولدارها گندم را کجا پنهان میکردند؟
خیابان انبار گندم که این روزها به راسته لاستیکفروشها تبدیل شده در سالهای دور جایی برای نگهداری انبار و غلات بوده و اصلاً به همین خاطر نام انبار گندم را روی آن گذاشتند. این خیابان در دوره ناصری آبستن حوادث بسیاری بود.
-
مدیرعامل سازمان بوستانها و فضای سبز در گفتگو با همشهری:
۱۶ هزار و ۸۶۶ درخت در خیابان ولیعصر ثبت شدهاند | درختان کهنسال برای ایمن سازی، اسکن میشوند
کمیته صیانت از درختان خیابان ولیعصر(عج) از اوایل دهه ۹۰ فعالیت خود را آغاز کرد تا پناهگاهی برای این درختان باشد، به گفته مدیرعامل سازمان بوستانها و فضای سبز شهرداری، براساس آخرین سرشماری سال ۱۴۰۱ این خیابان ۱۶ هزار و ۸۶۶ درخت ثبت شده است.
-
در یازدهمین نشست مرکز تهرانشناسی همشهری با موضوع کودتای ۲۸ مرداد در خیابان های تهران مطرح شد
داستان استقرار پادشاهی در ایران | ۲سند مهمی که از خانه مصدق به سرقت رفت
ورود ارازل و اوباش حکومتی به خانه دکتر مصدق و غارت اموال شخصی نخست وزیر مملکت را می توان غم انگیزترین بخش داستان پرماجرای کودتای ۲۸ مرداد دانست.
-
در یازدهمین نشست مرکز تهرانشناسی همشهری با موضوع کودتای ۲۸ مرداد در خیابان های تهران مطرح شد
لاتهای تهران چگونه در میدان بهارستان جمع شدند؟ | چماقدارهای تهران، پیاده نظام ارتش شاهنشاهی
شاید اگر محمدرضا پهلوی، ارازل و اوباش شناخته شده تهران را مثل خوره به جان دولت مصدق نمی انداخت، سرنوشت انقلاب مشروطه طور دیگری رقم می خورد.
-
باغی پیر در یخچال تهران! | خانه ییلاقی رئیس بانک شاهی کجاست؟
باغ «بانک شاهی» موسوم به «خانهباغ کیانیان» یکی از مواریث فرهنگی و طبیعی شهر تهران است که ٣٠ تیرماه سال ١٣٨٤ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.
-
قطورترین چنار پایتخت کجاست؟ | درختی که مورد احترام تهرانیهاست
تا چند دهه قبل که تهران مملو از باغهای سرسبز و پربار بود، مردم هم زندگی مسالمتآمیزی با طبیعت داشتند و درخت به عنوان موجودی زنده نزد تهراننشینها عزیز بود. اهالی پایتخت همواره برای حفظ و نگهداری درختها میکوشیدند و در اوج گسترش تهران و ورود بیرویه خودرو به خیابانها از این امر غافل نبودهاند.
-
منیعالطبع و محبوب پایتختنشینان
تهران در روزگاری قریه خوشآبوهوایدامنههای البرز در همسایگی ری بود. این قریه به واسطه داشتن درهها و رودهای پرآب زمانی به دومین شهر آبی ایران هم معروف بود. تهران قبل از انتخاب برای پایتختی، بیش از هر چیزی به داشتن درختان و باغهای پردرخت و پرمیوه و درختان چنارش معروف بود.
-
یادگار ساعتساز و استاد ارمنی در خیابان شریعتی
حرف از «حسینیه ارشاد» است؛ یکی از بناهای تاریخی ارزشمندی که در خیابان شریعتی تهران چشم هر بیننده را میگیرد با آن گنبد فیروزهای بزرگش که در نبود دوگلدسته در کنارش دلبری میکند.
-
داستان عجیب چلچنارهای تهران | تبارشناسی متفاوت چنارهایی که عمر برخی از آنها نزدیک به هزار سال میرسد
ویژگی منحصربه فرد چنار این است که به دلایل مختلفی مثل قطع شدن تنه اصلی، شاخه هایی از آن جوانه می زند که در نهایت منجر به روییدن تنه های تازه می شود که به این درخت به اصطلاح چهل چنار گفته می شود.
-
در دهمین نشست مرکز تهرانشناسی همشهری با موضوع جراید طهران مطرح شد
داستان ممنوع شدن فروش گلیسیرین در دواخانهها | نخستین قربانی انتشار شبنامه در تهران چه کسی بود؟
روزنامهنگارهای عصر ناصری، گلیسیرین را از دواخانه میخریدند و برای نوشتن از این ماده استفاده میکردند. به همین دلیل در دوره مشروطه، فروش گلیسیرین در دواخانهها ممنوع میشود.