به نظر شما رفتار، کردار و حرکات ما در یک اجتماع کوچک مانند؛ خانواده، مدرسه، دانشگاه، کار، اماکن عمومی و...چه نقشی در برقراری و حفظ رابطه سالم، ایجاد محیطی سالم و...دارد؟
به باور اندیشمندان، شخصیت و منش انسان تنها منحصر به رفتارهای کلی او نیست، بلکه جزئیات رفتاری نیز در شخصیت انسان تأثیر بسزای دارد. یعنی شخصیت یک انسان در اجتماع، بیشتر از روی جزئیات رفتاری او مورد قضاوت قرار می‌گیرد.
افراد تیز بین، زوایای پنهان شخصیت شما را از روی رفتارهای ساده و جزئی که از خود نشان‌می‌دهید، تشخیص می‌دهند! به همین دلیل است که باید کردار و رفتار یک انسان، چه در اصول کلی چه در اصول جزئی، تعریف منطقی و معقول داشته باشد.
اصول کلی را اکثر افراد تقریباً خوب رعایت می‌کنند، به همین دلیل، تفاوت‌های شخصیتی عمدتا، براساس رفتارهای جزئی ما ارزیابی و سنجیده می‌شود.
رفتاری ساده و جزئی مانند "شوخی کردن" که جزء رفتارهای به ظاهر ساده است، در واقع، بسیار پیچیده و به نوعی نیاز به مراقبت، دقت و رعایت دارد. چرا که همین جزء ساده تفاوت شخصیتی کاملا محسوسی را در اجتماع بوجود می‌آورد.
چه بسا به واسطه همین رفتار ساده، یعنی شوخی کردن به ظاهر خنده‌دار یا به قولی الکی خندیدن از نگاه افراد تیزبین معنای دیگری پیدا می‌کند. این افراد می‌توانند از شوخ‌های به ظاهر ساده به اسرار درون و شخصیت شما پی‌ببرند. اسراری چون؛ ظرفیت، احساسات، خشم، رضایت، حسادت و...
تکرار می‌کنیم، شوخی کردن شخصیت ساز است. اساس شوخی کردن تنها برای شاد کردن و ایجاد محیطی مفرح است نه چیزی بیشتر.
فلسفه و آداب شوخی کردن را نباید شوخی گرفت. نکاتی را که می‌توان با رعایت آنها این رفتار شخصیتی ساده را به یک منش و وجهه مثبت انسانی تبدیل کرد.
حال باید دید که بزرگان ما درباره اینکه چگونه باید شوخی کرد؟ کجا و چه موقع باید شوخی کرد؟ چگونه فردی را با شوخی کردن آزرده نسازیم؟ چگونه هنگام شوخی کردن شخصیت خود را حفظ کنیم؟ و... چه برایمان به میراث گذاشته‌اند...
قبل از هر چیز به خاطر داشته باشد که فلسفه شوخی یک طرفه نیست. یعنی همیشه شوخی شما طرف دوم یا جمعی را در بر دارد. اگر بنا بر این باشد که تنها فرد شوخی کننده از آن لذت ببرد و طرف مقابل یا اطرفیان از شوخی و مزاح او نه تنها لذت نبرده بلکه آزرده هم شده باشند، باید در این رفتار تعمق و تغییر ایجاد کرد. در غیر اینصورت این رفتار منجر به ترد شدن او از جمع یا دوری از فرد مقابل خواهد شد.
دوم اینکه بیشترافراد در شوخی‌های خود دست بر روی نقطه ضعف‌های فرد مقابل یا جمع حاضرمی‌گذارند و با آب و تاب دادن یا غلو کردن در آن، مضحکه‌ای به نام شوخی و خنده به راه می‌اندازند.
همه می‌دانیم، امکان ندارد فردی یا جمعی حاضر باشد با مضحکه قرار گرفتن نقطه ضعف هایش در یک جمع، شاد شود! خود شما شاد می‌شوید؟! بنابراین در شوخی‌های خود، هرگز دست روی نقطه ضعف فردی نبرید. حتم بدانید که باعث آزار و رنجش او خواهید شد...حتی اگر به قصد و غرض انجام شود. از قدیم گفته‌اند، حرف‌های واقعی، گاهی در پشت همین به ظاهر شوخی‌ها پنهان هستند!
یادتان باشد هر شوخی، پاسخی هم دارد. یعنی طرف مقابل شمادر درصد تلافی شروع به رو کردن نقطه ضعف‌های شما خواهد کرد. اینگونه شوخی شوخی، یکدیگر را حسابی رنجانده و آزار خواهید کرد. که شروع کننده آن شما بودید.
پاسخ شوخی شما دو حالت بیشتر ندارد، حتی اگر لبخند به چهره افراد دیده باشید. اول اینکه ممکن است، شوخی شما به طور حتم در همان زمان تلافی شود و یا اینکه باعث ایجاد کینه در دل فرد مقابل شود. کینه‌ای که روزی در جمعی گریبان شما را خواهد گرفت.
میانه روی و اعتدال همیشه باعث آرامش و خوشی در زندگی است. درحالیکه افراط و زیادروی همیشه باعث دردسر، آزار و اذیت است. بنابراین در شوخی کردن زیادروی و افراط نکنید.
هنگام شوخی کردن محیط حاضر را ارزیابی کنید و مطمئن شوید که فرد یا جمع حاضر حال و هوای شوخی یا به عبارتی حوصله شوخی شما را دارد؟ در غیر اینصورت موجب دردسر، درگیری و شاید هم نزاع خواهید شد.
هر فردی در زندگی برای خود خط قرمز‌های مشخص کرده است. هنگام شوخی به این خطوط وارد نشوید حتی به آنها اشاره هم نکنید. چرا که واکنش شدید فرد مقابل، روح شوخی را ازبین خواهد برد. مگر اینگه قصد و غرضی در این کار داشته باشید.
شوخی‌های فیزیکی افراد نباید ذره‌ای آسیب جسمی در پی داشته باشد حتی اندکی درد جسمی یا روحی شوخی به حساب نمی‌آید. دادن خبر کذب به عنوان شوخی، حتی به مدت چند ثانیه صحیح نیست.
ممکن است این شوخی چند ثانیه، یک شوکه روحی و بدنبال آن آسیب جسمی به فرد یا جمع حاضر وارد سازد. این دیگر شوخی نیست بلکه آزار یا رفتار نسنجیده و بی فکری یک فرد محسوب می‌شود.
شوخی باید در سطح و شان افراد و محیط حاضر باشد در غیر این صورت، رفتاری نسنجیده و سبک مغزی شوخی کننده را نشان خواهد داد.
هرگز در شوخی‌ها نباید ظاهر افراد مانند؛ قد، هیکل، زیبایی و زشتی، طاسی، نوع راه رفتن و... موضوع و دست‌آویز قرار گیرد. چرا که دست انداختن و تمسخر فیزیک خدا دادی افراد، دیگر نامش شوخی نیست. شاید شما با این شوخی میزان نارضایتی فرد از خودش را بیشتر کرده و حس خوددوستی و نوع دوستی را مخدوش سازید.
هنگام شوخی کردن، روحیات فرد مقابل را در نظر داشته باشید. بهتر است خود را در آن هنگام به جای آن فرد تصور کنید...اگر حس بدی از این تصور به شما دست داد، هرگز اقدام به شوخی نکید. یعنی، هر چه به خود می‌پسندی برای دیگری هم بپسند.
خطوط قرمز شوخی کردن را جدی بگیرید. هرگز شوخی را وارد حیطه جدی نکنید...چرا که باعث می‌شوید مسائل جدی به گونه لوث شوند و شاید هم برای اثبات جدی بودن حرف‌هایتان مجبور به قسم، دلیل، استدلال و... شوید.
شوخی با یک فرد در جمع غریبه، شوخی کردن در جمعی که نه شما روی آنها شناخت دارید و نه آنها روی شما شناخت دارند، شوخی کردن مدام با یک شخص در جمع، شوخی کردن همسر با زن یا شوی خود در جمع فامیل‌های خود، شوخی کردن همکاران مرد با همکار زن و یا برعکس و... همه خطوط قرمزی هستند که عدم رعایت آنها باعث، دردسر، درگیری و... خواهد شد.
این عبارت را هم جدی بگیرید؛ شوخی نکن! دست بردار از این مزه ریختن! واقعا شوخی می‌کنی!؟ جدی بود یا شوخی؟ دست از این شوخی‌های آزار دهنده بردار! بسه، این دیگه شوخی نیست! شور هر چی شوخی رو در‌آوردی! خوشم نمی‌آید کسی با من شوخی کند و...
نکات بسیار ظریف‌تر از مو در رفتار و فلسفه شوخی‌کردن وجود دارد. یعنی شوخی کردن اصلا هم ساده و راحت نیست. چرا که عبارات و کلمات شما با روح و جسم افراد سر و کار دارد.
رعایت و دقت این مسائل در شوخی کردن شما را فردی دوست داشتنی با شخصیت، مردم دار و... نشان خواهد داد. نکته آخر اینکه انسان ناطق و دارای تعقل و منطق باید همیشه و در همه حال چه خانه، مهمانی، جمع دوستان، محل کار، امکن عمومی و... مواظب رفتار و گفتار خود باشد.
رفتارهای دور از منطق و تعقل انسان باعث ایجاد تنش، درگیری و محیطی نامساعد برای زندگی و رشد، کار و حتی تفریح بوجود خواهد آورد.