همشهری آنلاین -یکتا فراهانی: هشتم تا پانزدهم بهمن ماه هفته ملی مبارزه با سرطان است. با وجود اینکه تغذیه عامل بسیار مهمی در سلامت افراد است؛ اما تا به حال غذای مشخصی که سرطان زا باشد، شناخته نشده است.
البته بسیاری از مــواد افـــزودنی و حتــی آلوده کننده‌هایی که به طور اتفاقی وارد مواد غذایی می‌شوند، می‌توانند سرطان زا باشند. به علاوه نوع رژیم غذایی می‌تواند تقریباً در یک سوم از کل موارد سرطان‌ها دخالت داشته باشد.
عوامل مهم در بروز سرطان
دکتر نیاز محمد زاده، متخصص تغذیه و رژیم درمانی در مورد ارتباط تغذیه با ابتلا به بیماری سرطان می‌گوید: «سال‌های زیادی است که ارتباط بین تغذیه و نوع زندگی افراد همواره مورد سؤال بوده؛ این سؤال هم در مجامع علمی و هم افراد زیاد دیگری مطرح شده است.
در واقع می‌توان گفت آنچه تعیین کننده شانس نهایی ابتلا به سرطان است، ارتباط متقابل بین ژ نتیک و نحوه زندگی افراد است که تغذیه، بخش مهمی از آن را در بر می‌گیرد.»
برای مثال اگر بخواهیم افرادی را در نظر بگیریم که به صورت ژنتیک مستعد سرطان هستند این شانس وجود دارد که با رعایت نکات دقیق و درست از لحاظ تغذیه بتوانند شانس این ابتلا را به صفر برسانند و حتی از بین ببرند.
ارتباط مواد غذایی با سرطانی شدن سلول‌ها
به گفته این متخصص تغذیه، سرطان را می‌توان وجود ترکیبات مضری مانند سموم، باقی مانده آفت‌کش‌ها و مواد مضری دانست که هنگام سرخ کردن مواد غذایی در روغن با دمای خیلی بالا یا کبابی و ذغالی کردن آن‌ها وارد بدن می‌شوند و روی بعضی از ژن‌ها تاثیرات بدی می‌گذارند و افراد را مستعد شروع پروژه سرطانی شدن سلول‌ها می‌کنند.
جلوگیری از ورود مواد غذایی مضر
دکتر محمد زاده نخستین گام برای در پیش گرفتن تغذیه سالم را جلوگیری از ورود مواد مضر به بدن می‌داند. مهم‌ترین قدم در این روش هم مصرف میوه و سبزیجات تازه از منابع قابل اعتماد است.
به حداقل رساندن مصرف مواد زغالی، کبابی و سرخ کردنی هم موضوع مهم دیگری است که باید به آن توجه شود. به طور کلی در مورد گوشت‌ها باید گفت هرچقدر رنگ گوشت قرمزتر می‌شود به هما ن‌اندازه هم احتمال ایجاد سرطان به خاطر وجود آهن افزایش می‌یابد.
ضمن آنکه هر چقدر هم از سمت آب‌پز کردن به سمت زغالی کردن گوشت پیش می‌رویم؛ به همان‌اندازه هم وجود مواد مضر در داخل آن بیشتر می‌شود.
اما مصرف گوشت‌های سفید رنگ مثل گوشت ماهی و مرغ به صورت آب پز و بخار پز در فر احتمال ایجاد مواد مضر را کاهش می‌دهد.
ارتباط سرطان‌های دستگاه گوارش با تغذیه
کاهش مصرف مواد غذایی فرآوری شده مانند انواع سوسیس و کالباس نیز به خاطر ترکیبات نیتریدی به عنوان نگه دارنده برای برخورداری از رژیم غذایی سالم و ابتلا به سرطان‌های مرتبط با دستگاه‌گوارش بسیار مهم است.
این متخصص تغذیه، منع کامل مصرف این مواد را توصیه نمی‌کند. اما به حداقل رساندن آن‌ها را ضروری می‌داند. چون به این ترتیب می‌توان علاوه بر لذت بردن از مواد غذایی از سلامت خود نیز محافظت کنیم.
سموم سفید
دکتر محمد زاده مصرف مواد غذایی حاوی شکر و نمک افزوده را نیز مضر می‌داند. چون در علم تغذیه شکر و نمک به عنوان سموم سفید شناخته می‌شوند. بنابراین بهتر است برای جلوگیری از ابتلا به بیمارهای سختی مانند سرطان و همچنین برخورداری از سلامت بیشتر مصرف آن‌ها را نیز به حداقل برسانیم.
مصرف مایعات به ویژه آب سالم در طول روز نیز بر اساس نیاز بدن حتماً باید در نظر گرفته شوند. اما باید مصرف انواع نوشابه یا هر نوع نوشیدنی را که حاوی شکر افزوده است مانند آب میوه‌های غیر طبیعی به حداقل رساند. توجه داشته باشیم این آب میوه‌ها به هیچ وجه جایگزین آب تازه یا میوه‌ها و سبزیجات تازه نخواهند شد.
مصرف مواد غذایی غیر تازه و منجمد
مصرف مواد غذایی منجمد و نحوه انجماد زدایی آن‌ها با استفاده از مایکروویو هم موضوع مهم دیگری است که حتماً باید به آن توجه شود. به گفته این متخصص تغذیه، تحقیقات در این زمینه هنوز خیلی محدود است. در واقع مایکروویو اثر شناخته شده خاصی برای ایجاد مواد مضر ندارد.
اما استفاده از ظروف مناسب و مخصوص مایکروویو نکته مهمی است که برای پیشگیری از تولید مواد مضر و سرطان زا باید به آن توجه داشته باشیم.
به طور کلی می‌توان گفت سرطان در بدن در ارتباط متقابل با نحوه زندگی و همچنین ژن‌های ماست. بنابراین خود ما تا حدود زیادی می‌توانیم با در پیش گرفتن زندگی سالم، حفظ وزن نرمال و طبیعی، مصرف مواد غذایی سالم و پرهیز از مواد غذایی ناسالم در طول روز سربازهای داخل بدن را برای مقابله با هر گونه مهاجمی افزایش دهیم و به این ترتیب از بروز بیماری‌هایی مانند سرطان جلوگیری کنیم.