با پذیرش این حقیقت که انسان هر روزه ملزم به مصرف غذا است و به دلیل تعداد و تنوع سرطانهایی که به‌طور بالقوه با رژیم غذایی در ارتباط هستند، می‌توان گفت که در حدود یک‌سوم سرطانهایی که در نهایت منجر به مرگ می‌شوند با آنچه که می‌خوریم در ارتباطند.
تأثیر تحولاتی که امروزه در نوع زندگی و عادات غذایی مردم صورت گرفته است را نمی‌توان در ایجاد چنین بیماریهایی نادیده گرفت.
استعداد ابتلا به سرطان در افراد مختلف به دلیل تفاوت‌های زمینه‌ای و ذاتی با یکدیگر متفاوت است و علاوه بر ویژگی‌های وراثتی، عوامل بیرونی نیز در ایجاد سرطانها تاثیر به‌سزایی دارند.
با وجود شیوع روزافزون سرطان در سراسر دنیا هر روزه خبرهای امیدوارکننده‌ای درباره این بیماری‌ها می‌شنویم.
اگر نمی‌توانیم در عوامل محیطی خود تغییری ایجاد کرده و یا اگر نمی‌توانیم بر محیط زیست و عوامل تهدیدکننده موجود در آن غلبه کنیم، اما می‌توانیم با اصلاح و متعادل ساختن الگوهای غذایی خود در طول زندگی احتمال ابتلا به سرطان را در خود به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش دهیم.
در رابطه با علل تغذیه‌ای ابتلا به سرطان با دکتر غلامرضا خاکپور، متخصص اورولوژی از دانشگاه مک مستر کانادا و محقق در زمینه بیماریهای قلبی و سرطانها گفت‌وگویی را ترتیب دادیم.
ایشان معتقدند سرطان یک بیماری وحشتناک نیست و با تشخیص به‌موقع می‌توان هر نوع سرطان را در مراحل اولیه درمان کرد.
***
- لطفاً در ابتدا توضیح دهید در بین غذاهای مصرفی کدام‌یک در ابتلا به سرطان نقش بیشتری دارند؟
غذاهای ما دو دسته هستند، غذاهایی که از حیوانات می‌گیریم و سبزیجات. امروزه ثابت شده که کسانی که به مقدار زیاد از فرآورده‌های گوشتی استفاده می‌کنند بیشتر مستعد ابتلا به بیماریهای قلبی، کلیوی و سرطانها می‌شوند.
به علت وجود مقدار زیاد چربی در گوشت‌های قرمز، این مواد در قسمت داخلی عروق می‌نشیند و با کوچک‌ترین زخمی در این ناحیه کلسیم در آن رسوب می‌کند و باعث ایجاد لخته و بعد انسداد در عروق قلب و انفارکتوس میوکارد می‌شود.
توصیه ما به کسانی که مستعد بیماریهای قلبی هستند عدم استفاده از گوشت و به‌خصوص گوشت قرمز است و حتی بهتر است گوشت سفید هم نخورند چون در گوشت سفید هم مقدار زیادی مواد چربی وجود دارد و از طرف دیگر چون امروزه تغذیه این حیوانات از طریق مواد مصنوعی و شیمیایی است، این مواد وارد گوشت شده و وقتی در کبد متابولیزه می‌شود ایجاد مواد سمی می‌کند که علاوه بر افزایش چربی سرطان را نیز سبب می‌شود.
- در مورد مضرات احتمالی گوشت سفید بیشتر توضیح دهید.
در مرغ‌ها به علت این‌که مقدار زیادی استروژن، تستوسترون و آنتی‌بیوتیک به آنها می‌دهند استفاده از آنها به‌خصوص در خانمها و دختران باعث بلوغ زودرس می‌شود. در قدیم سن بلوغ 16 سال بود ولی امروزه به 13 سال رسیده و هرچه سن بلوغ و یائسگی پایین‌تر باشد میزان ابتلا به سرطان افزایش پیدا می‌کند.
در آقایان نیز به علت وجود تستوسترون در مواد تغذیه‌ای حیوانات بلوغ زودرس ایجاد می‌شود و این تستوسترون خودش در مردان ایجاد سرطان پروستات می‌کند به همین دلیل امروزه در همه جای دنیا سرطان سینه در خانمها و سرطان پروستات در آقایان شیوع زیادی پیدا کرده است.
- آیا دادن آنتی‌بیوتیک به این حیوانات برای سلامتی انسان مضر است؟
بله، دادن آنتی‌بیوتیک به این حیوانات به این خاطر است که مریض نشوند و این آنتی‌بیوتیک‌ها به‌خصوص پنی‌سیلین از طریق روده وارد گوشت این حیوانات می‌شود و به همین دلیل بدن انسان نسبت به پنی‌سیلین به‌تدریج مقاوم شده و سبب شده میزان تأثیرگذاری به پنی‌سیلین از 100 درصد به 18 درصد برسد.
- توصیه شما به کسانی که سابقه فامیلی ابتلا به سرطان دارند، چیست؟
کسانی که مستعد سرطان هستند و یا سابقه فامیلی دارند باید گوشت قرمز را از برنامه غذایی‌شان حذف کنند.
استفاده از سبزیجات و میوه‌ها به‌خصوص میوه‌های حاوی رنگدانه بسیار مهم‌ترند و خاصیت آنتی‌اکسیدان دارند.
ثابت شده که بیماریهای قلبی و بسته شدن عروق از سن 10 سالگی شروع می‌شود و خوردن غذاهای چرب به کودکان نیز توصیه نمی‌شود.
- پزشک در مورد بیماری چه مواردی را باید به بیمار گوشزد کند؟
پزشک باید در مورد بیماری اطلاعات کافی به بیمار بدهد و واقعیت را به او بگوید. مشکل ایرانی‌ها ترس از واژه سرطان است و خانواده‌ها این واژه را نمی‌پذیرند ولی در کشورهای پیشرفته پزشک اطلاعات کافی در مورد بیماری به بیمار می‌دهد و به او در امر درمان امیدواری می‌دهد.
پزشک باید در تمام حیطه‌ها از دادن اطلاعات تا درمان تخصص داشته باشد. خود افراد نیز باید یک‌سری از اطلاعات را داشته باشند مثل تشخیص سرطان سینه و لمس توده توسط خانمها.
خوب است بدانید که تشخیص سرطان در مراحل اولیه با درمان صددرصد مساوی است.
- آیا مصرف آب سالم و قرار گرفتن در معرض نور خورشید در جلوگیری از سرطان مؤثر است؟
آب تصفیه شده و نوشیدن آن به میزان کافی بسیار مهم است. البته نوشیدن آب خیلی زیاد چون باعث ایجاد مسمومیت و ورم در اندامها می‌شود، مضر است.
نوشیدن آب کافی از بروز بیماریهای کلیوی و انفارکتوس میوکارد جلوگیری می‌کند و منجر به رقیق شدن خون و شستشوی مثانه و جلوگیری از سرطان مثانه می‌شود و کلیه‌ها را فعال می‌کند.
نور آفتاب نیز علاوه بر این‌که میکروب‌کش است به علت ویتامین دی از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند.
الآن دانشمندان انگلیسی تحقیق کردند که در مناطقی که نور خورشید بیشتر است ابتلا به استئوآرتریت کمتر است ولی باید مواظب بود که این نور منجر به سرطان پوست نشود.
روزی یک ساعت قرار گرفتن در معرض نور آفتاب این ویتامین را تامین می‌کند. استفاده از ویتامین‌های مصنوعی خاصیت ضدسرطان ندارند و تنها نور خورشید این خاصیت را دارد.
- استراحت و ورزش تا چه حد در این امر مؤثرند؟
فاکتور استراحت باعث ساخته شدن سلول‌های جدید در بدن می‌شود. اگر به هر علتی خواب کسی کم شد باید با مراجعه به پزشک آن را تنظیم کند زیرا افراد کم‌خواب و کسانی که در روز کمتر از 8 ساعت می‌خوابند در ابتلا به بیماریهای قلبی شانس بیشتری دارند و به‌خصوص کسانی که شب‌کارند نسبت به افراد طبیعی 5 سال طول عمرشان کمتر می‌شود.
ورزش نیز همراه با تغذیه مناسب در حدود 20 دقیقه تا نیم ساعت در روز به‌خصوص در کسانی که سابقه خانوادگی سرطان دارند بسیار مهم است.
تحقیقات نشان داده که هنگام ورزش موادی در بدن ترشح می‌شود که فرد را سرحال کرده و با اثر گذاشتن روی جداره عروق از ابتلا به سرطان جلوگیری می‌کند.
- اگر ذکر موارد دیگری را لازم می‌دانید، بفرمایید.
اعتیاد به مواد غذایی نامناسب در خیلی از افراد وجود دارد و ثابت شده که افراد چاق به‌خصوص خانمها بیشتر به سرطان مبتلا می‌شوند.
روزانه مصرف 8 واحد میوه و استفاده از آن موقع خوردن صبحانه بسیار مهم است، ولی میوه و سبزی را نباید با هم خورد، چون محیط‌های اسیدی و قلیایی آنها در هم اثر بد می‌کنند.
خوردن کلم بروکلی و اسفناج و سبزی‌های سبزتر مفیدتر است. در رابطه با چای نیز باید از نوع سیاه آن که حاوی مواد رنگی و طعم‌دار نیست استفاده شود.
استفاده از چای سبز زیاد توصیه نمی‌شود زیرا بعضی از آنها منجر به سرطان کبد می‌شود. روزی 4 تا 5 لیوان چای تا25 درصد کاهش کلسترول می‌دهد و به دلیل وجود آنتی‌اکسیدان از ابتلا به سرطان جلوگیری می‌کند.
