انجام این عمل زیبایی مانند سایرروش‌های زیبا‌سازی، در ایران هم با استقبال زیادی مواجه شده است اما وجود دوچالش عمده باعث شده که متخصصان درباره آن هشدارهایی جدی مطرح کنند؛ یکی از آنها مراجعه افراد به پزشکان غیرمتخصص و دیگری وجود انواع تقلبی و بدون مجوز بوتاکس در بازار دارویی کشور است.
در روزهای اخیر، کارشناسان سعی کرده‌اند تا با هشدار دهی به مردم، آنها را از خطرات استفاده ناآگاهانه از این روش مطلع کنند، ضمن اینکه یادآور شوند که تنها وقتی این کار به درستی صورت گیرد، اثرات نسبتاً خوب و عارضه جانبی نسبتاً کمی خواهد داشت.
دکتر زهرا حلاجی، عضو هیأت علمی گروه پوست دانشگاه علوم پزشکی تهران، با اشاره به اینکه تزریق بوتاکس باید توسط پزشک متخصص پوست انجام شود، به همشهری می‌گوید: فرد تزریق‌کننده باید آناتومی عضلات صورت، فیزیولوژی پوست، فیزیولوژی اثر سم وحتی مکانیسم چین و چروک را بشناسد، ضمن اینکه تکنیک تزریق را هم به خوبی یاد گرفته باشد چرا که اگر تخصص این کار را نداشته باشد، می‌تواند بیمار را دچار عوارض جدی و پردردسر کند.
دکتر کامران بلیغی، متخصص پوست و عضو هیأت علمی پوست دانشگاه تهران نیز در زمینه این عوارض به همشهری می‌گوید: تزریق غیرکارشناسانه بوتاکس ممکن است خطرات گوناگونی مثل غیرقرینه شدن صورت و ابرو، افتادگی پلک و یا فلج صورت را به‌دنبال داشته باشد.
نکته دیگری که در این تزریق‌های غیرکارشناسانه وجود دارد این است که تزریق بوتاکس ممکن است باعث فعال شدن برخی از بیماری‌های نهفته در فرد شود. دکترحسین طباطبایی، متخصص پوست و دبیرانجمن متخصصان پوست ایران، در این زمینه می‌گوید: این پزشک است که با سؤالاتی که از بیمار می‌پرسد و فرم‌هایی که از این طریق بررسی میکند، بیماری‌های زمینه‌ای مداخله کننده را تشخیص می‌دهد.
به این معنی که حتی اگر فرد مراجعه کننده ظاهر سالمی داشته باشد، باید از لحاظ بیماری‌های قبلی، بیماری‌های خانوادگی و ارثی مورد بررسی قرار گیرد. وی همچنین معتقد است که اگر مسایل مذکور رعایت شود، عوارض این روش بسیار جزئی خواهد بود.
البته افرادی هم هستند که اساسا نباید برای آنها از تزریق بوتاکس استفاده شود. دکتر حلاجی، افرادی که بیماری‌های عضلانی مانند میاستنی گراف دارند یا کسانی که از بیماری‌های خودایمنی رنج می‌برند را از دسته افرادی برمی‌شمرد که نباید برای از بین بردن چین وچروک از بوتاکس استفاده کنند.
سم در بسته‌های تقلبی
مشکل دیگر، وجود بوتاکس‌های غیراستاندارد و بدون مجوز در بازار دارویی کشور است که توسط قاچاقچیان وارد شده وبرخی از افراد غیرمتخصص هم بدون توجه به نکات ایمنی آن را استفاده می‌کنند. دکتر حلاجی، از وجود انواع غیراستاندارد بوتاکس در کشور با عنوان مصیبت یاد کرده و ادامه می‌دهد: کشورهایی مثل چین و تایوان چیزهایی به اسم بوتاکس تولید کرده‌اند که غیراستاندارد است، مجوز هم ندارد و استفاده از آنها مشکلات غیرقابل جبرانی را برای مصرف کنندگان به‌دنبال خواهد داشت.
دکتر علیرضا فیروز، متخصص پوست و معاون پژوهشی مرکز آموزش و پژوهش بیماری‌های پوست و جذام هم با بیان اینکه در سال‌های اخیر محصولات غیرقانونی بوتاکس وارد بازار شده است، می‌گوید: از آنجا که این ماده به هر حال یک سم است، چنانچه درست تهیه، خالص و نگهداری نشده باشد و همچنین درست تزریق نشود، موجب عوارضی که گاهی نیز جبران پذیرنیستند، برای بیمار خواهد شد.
وی در توضیح کارکرد این سم ادامه می‌دهد: سم بوتولونیوم با ازبین بردن انتقال عصب به عضله موجب کاهش قدرت انقباض عضله می‌شود. در حالت کلی برای استفاده از سم بوتولونیوم از نظرسنی یا تعداد دفعات تزریق، محدودیت وجود ندارد؛ اما تزریق مقدار بسیار کم و کنترل شده آن باعث شل شدن عضله و از بین رفتن موقت چین و چروک‌هایی که ناشی از انقباض عضله هستند، می‌شود.
این عمل نسبتا ساده است، نیازی به بستری نداشته و درد زیادی ندارد. البته اثراین تزریق حدود 3 الی 6 ماه ممکن است باقی بماند و پس از آن رشته‌های عصبی بازسازی شده و قدرت انقباض عضله دوباره برمی گردد.
دکتر بلیغی با اشاره به اینکه استفاده از این روش موجب فلج دائمی عضله نمی‌شود، می‌گوید: از آنجا که فرد به‌طور غیرارادی اخم میکند و یا ابروهایش را بالا می‌اندازد لذا چنانچه 3- 2 سال از این روش استفاده کند خودبه‌خود تا حد زیادی این عادتش را از دست می‌دهد و بنابراین طول مدت تزریق بیشتر و بیشتر می‌شود.
داروی مرگبار
بد نیست بدانید که دوز استفاده از این سم بسیار حائز اهمیت است، چرا که میزان زاید این سم می‌تواند حتی منجر به مرگ شود. دکتر فیروز با بیان اینکه مسمومیت شدید این سم به‌علت ایجاد فلج عضلانی، حتی می‌تواند منجر به مرگ شود، می‌گوید: مقادیر خیلی کم و کنترل شده از این سم در بیماران مبتلا به اسپاسم عضلانی مورد استفاده قرار گرفته که باشل کردن عضله موجب کنترل مشکل بیمار می‌شود اما اگر به میزان زیاد و غیرکارشناسانه تزریق صورت گیردحتی می‌تواند مرگ را به‌دنبال داشته باشد.
دکتر کامران بلیغی البته در زمینه وقوع مرگ درایران بر اثر استفاده از این دارو می‌گوید: مواردی از مرگ دراثر تزریق غیرکارشناسانه بوتاکس در آمریکا دیده شده است اما در ایران تا کنون چنین چیزی گزارش نشده است.
