موانع در مسیر حفظ قرآن با تعریف علمی و منطقی قابل رفع است.
«سید‌مهدی سیف» مدرس و کارشناس علوم قرآنی، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) با بیان این مطلب گفت: اگر از حفظ قرآن تعریف علمی، منطقی و واقع‌بینانه‌ای شود، انگیزه و اقبال به حفظ قرآن در میان عموم مردم بیشتر می‌شود، چراکه هر آن‌چه آسیب و مانع در راه حفظ کلام‌الله مجید است، از تعریف و نگاه ما به این مقوله شروع می‌شود.
وی ادامه داد: اگر حفظ قرآن، این‌گونه تعریف شود که آیات قرآن از هر دو منظر لفظ و معنی در ذهن افراد تثبیت شود و قرائت و درک را هم‌زمان در حافظه داشته باشیم، این نگاه تعامل حافظ را با قرآن افزایش می‌دهد، در حال حاضر نگاه‌ها به حفظ قرآن این‌گونه نیست، باید حفظ قرآن را درست تعریف کرد و حفظ جامع را شناخت.
این مدرس علوم قرآنی بحث خود را با طرح پرسشی ادامه داد: آیا حفاظ فعلی کشورمان، می‌توانند در مسائل مختلف از محفوظات خود استفاده کنند؟ شاید معدود افرادی این توانایی را داشته باشند، اما همه ما سخنوران و مدرسانی را می‌شناسیم که خود را حافظ قرآن نمی‌دانند و محفوظات کمی دارند، اما از آیات به موقع و خیلی خوب در سخنانشان بهره می‌گیرند، نمونه آن حجت‌الاسلام و المسلمین قرائتی است، با این‌که حفظ او همانند یک حافظ حرفه‌ای نیست، اما به خوبی و در اکثر بیاناتش از آیات قرآن استفاده می‌کند؛ این حفظ کاربردی است.
وی با تأکید بر این موضوع که به حفظ قرآن باید به صورت جامع نگریسته شود، تصریح کرد: یعنی چشم، شکل خط قرآن را حفظ کند؛ گوش، صدای قرآن را حفظ کند، زبان، تلاوت قرآن را، حتی دست حافظ، کتابت قرآن را حفظ کند و درک ما، ترجمه و مفاهیم کلمات و عبارات قرآن را حفظ کند؛ این حفظ به معنویت، اعتقاد و رفتار حافظ اثر می‌گذارد و مرتب از آن بهره‌برداری می‌شود و ارزشمند خواهد بود و همه به سراغ آن می‌آیند.
سیف افزود: حفظی که فقط در قالب تلفظ باشد و در مسابقات خود را نشان دهد، انگیزه همه را تحریک نمی‌کند و تنها عده خاصی به آن علاقه‌مند خواهند شد؛ در صدر اسلام، عموم مسلمانان قرآن را حفظ بودند و با آیات قرآن زندگی می‌کردند و همواره با آن تعامل داشتند.
وی سخنان خود را این‌گونه ادامه داد: نزول تدریجی قرآن در مدت 23 سال صورت گرفته است، قرآن حدود 604 صفحه دارد، هر صحفه 15 سطر است که حدوداً 9 هزار سطر می‌شود، اگر 23 سال را حدود هشت هزار روز در نظر بگیریم، مسلمانان صدر اسلام به طور میانگین روزی یک سطر و تقریباً یک کلمه حفظ می‌کردند، این شیوه حفظ مسلمانان صدر اسلام بود، یعنی حدوداً روزی یک خط و چند کلمه حفظ می‌کردند و چون عرب زبان بودند و آیات را از زبان فرستاده خدا می‌شنیدند به همین دلیل عموم جامعه حافظ بودند و قرآن سرزبانشان می‌چرخید، این حفظ، حفظی همگانی خواهد شد.
این مدرس علوم قرآنی تأکید کرد: حفظ حرفه‌ای، قرائت مرتل قرآن با ضوابط کامل است که مکان ارائه آن فقط مسابقات است، این حفظ برای خواص است و این‌ها هم اگر حفظ خود را مرور نکنند، دچار فراموشی محفوظات می‌شوند.
وی اظهار کرد: حفاظ ما بیشتر الفاظ را حفظ و فقط تلفظ می‌کنند و زمان مرور سریع چیزی شبیه به لقلقه را انجام می‌دهند، در حالی که حافظ واقعی در مرور آیات، با شعف و وجد می‌خواند، اگر با توجه به معانی آیات محفوظات خود را مرور کند و مفاهیم و تفسیر را بداند، نور علی نور است و این حفظ جامع و ماندگار خواهد بود.
