چهارشنبه ۱۷ خرداد ۱۳۸۵ - ۱۱:۱۰
۰ نفر

همشهری آنلاین - دکتر علی صباغیان: هجدهمین دور بازیهای جام جهانی فوتبال از روز جمعه 19 خرداد با بازی دو تیم آلمان و کاستاریکا در شهر مونیخ آغاز می شود

دکتر علی صباغیان

و برای مدت یک ماه در 12 شهر مختلف آلمان بین 32 تیم حاضر از پنج قاره جهان ادامه خواهد یافت.

جام جهانی فوتبال که از مدت ها قبل ذهن بسیار از افراد در لباس بازیکن، مربی، مسئولان تیم،مقامات ورزشی، طرفداران فوتبال ،مقامات سیاسی،برنامه ریزان رسانه ای ،دست اندر کاران امور فرهنگی ،تجار و صاحبان بنگاههای اقتصادی را به خود معطوف کرده در یک ماه آینده موجب خواهد شد تا چشم وگوش میلیون ها نفر در سراسر این کره خاکی به خبرهایی که ازمحل بازیها در کشور آلمان توسط رسانه های مختلف مخابره می شود دوخته شده است.

بر اساس برآوردهای انجام شده  در مجموع حدود 32 میلیارد نفر بازیهای جام جهانی را از طریق تلویزیون تماشا خواهند کرد و حدود 3 میلیون نفر دیگر نیز به عنوان تماشگر با حضور در ورزشگاهها به تماشای مستقیم این بازی ها خواهند نشست.

اگرچه ظاهر بازی های جام جهانی بازی چند  تیم 11 عضوی است که برای ساعاتی رویاروی هم قرار می گیرند وجملگی بدنبال یک توپ می دوندد و به آن پا می زنند اما عمق این بازیها چیزی بیشتر از این ظاهر جذاب آنهاست که در عصر جهانی شدن کنونی نیز از توسعه و نفوذ گسترده ای برخوردار شده است.

اکنون جام جهانی فوتبال آیینه تمام نمایی از تمامی جنبه های روند جهانی شدن یعنی سیاست،اقتصاد و فرهنگ در بالاترین حدآن می باشد. جام جهانی عرصهای برای بروز احساسات میهن پرستانه ،پنجره ای تماشایی از اقتصاد بازار،پژواک ویژه ای از نبض و شور وشوق کل جوامع و ستایش اغراق آمیزی از فرهنگ های ملی و در نهایت یک فرهنگ فرا ملی است.

اگرچه همیشه بازی فوتبال در سطح داخلی کشورها به نوعی با عنصر سیاست گره خورده است اما وقتی این بازیها در سطح بین المللی مطرح می شود عنصر سیاست با درجه بسیار بالایی در آن وارد می گردد و کشورها از زاویه این بازیها نوعی رقابت های سیاسی و تقویت هویت های ملی خود رادنبال می کنند.

به عنوان نمونه اگر چه در عرصه داخلی سیاست ایتالیا شخص سلویو برلسکونی نخست وزیر سابق این کشور حزب سیاسی خود را "فورزا ایتالیا"(زنده باد ایتالیا)- یعنی شعاریی که طرفداران فوتبال این کشور برای تشویق تیم ملی خود به کار می برند – نامیده و از طریق مالکیت باشگاه آث میلان توانست نام خود را به عنوان اولین نخست وزیر این کشور در دوران پس از جنگ جهانی دوم که به طور کامل دوران نخست وزیری را سپری کرده ثبت کند، اما در صحنه جهانی نیز ایتالیایی ها همیشه از جام جهانی در پی کسب قدرت و پرستیژ و افتخار ملی بوده اند.

در گذشته نیزپیروزی های ایتالیا در جام های جهانی 1934 و 1938 ماهرانه مورد استفاده موسولینی که تیم ایتالیا را "سربازانی در خدمت اهداف ملی" نامید قرار گرفت.

همچنین  اگرچه در عرصه داخلی ممکن است پیروزی این یا آن تیم موجب تشدید منازعات سیاسی بین این حزب یا گروه، این دسته با آن جناح شود اما در طرف مقابل پیروزی تیم ملی یک کشور در برابر یک تیم ملی دیگر در جام جهانی به انسجام،افتخار و غرور ملی کمک می کند.

بدون هیچ تریدی وقتی یک تیم ملی در عرصه جام جهانی یا حتی در سایر بازیهای ملی خود عملکرد خوبی برجا می گذارد دیگر هیچ یک از سیاستمداران کشور متبوع این تیم در جناحهای مختلف با نسبت دادن فضیلت های آن تیم به کل ملت مخالفت نمی کنند.

به عنوان نمونه "پیروزی تیم ملی فرانسه در جام جهانی 1998 توسط ژاک شیراک رئیس جمهور این کشور "پیروزی فرانسه "شد.

معمای دیگری که اکنون بازی فوتبال در جام جهانی به ویژه برای اروپا مطرح کرده تشدید گرایشات متضاد ملی و فرا ملی است.جام جهانی فوتبال برای شهروندان کشورهای عضواتحادیه اروپا که در روند اتحاد به طور مستمر بر مظاهر  ملی گرایی و ناسیونالیستی پشت کرده و به عناصر  و ارزشهای فرا ملی متوسل شده اند اکنون بار دیگر روزنه بروز احساسات میهن پرستانه و ملی گرایانه فراهم می کند.

در گذشته نیز کشورها توانسته اند از قبل بازی جام جهانی فوتبال دستاوردهای ملی خوبی برای کشور خود رقم بزنند. به عنوان نمونه آلمانی ها که اکنون کشورشان میزبان جام جهانی است تجربه زیادی در بهره برداری های ملی از بازی جام جهانی فوتبال دارند.

اگرچه سختی ها و مرارت های جنگ جهانی دوم به آلمانی ها یاد داده تا بتوانند از فوتبال برای تطهیر ارواح خبیث این جنگ یاری بگیرند اما به نظر می رسد که انگلیس گاهی اوقات از این پدیده برای نمایش مجددآن بهره جسته است.

طرفداران فوتبال انگلیس در بازی علیه آلمان از مارش فیلم های جنگی مورد علاقه استفاده می کنند و دوست دارند فریاد بزنند"دو جنگ جهانی ،یک جام جهانی" که اشاره ای است به پیروزی انگلیس در مرحله فینال جام جهانی 1996.انگلیس ها در"تب جنگی" خود در عرصه فوتبال تا آنجا پیش رفتند که در هنگام بازی بزرگ سال 1996 علیه آلمان عکس بازیکنان انگلیس در صفحات اول روزنامه های سراسری انگلیس در لباس نظامی نشان داده شد و از سیاستمداران خواسته شده بود ساکت باشند.

جام جهانی  فوتبال یک نمایش ژئو استراتژیک است که برای مدت یک ماه نقشه قدرت جهان را برهم می زند.در مدت برگزار بازی های جام جهانی ، نقطه کانونی توجه رسانه های جهان دیگر بوش و بلر،اسامه بن لادن، زرقاوی، پوتین و... نخواهند بود.

در این مدت بیش از هر کس نام بازیکنان معروفی همچون تیری هنری،میشل بالاک،رونالدینهو،اندری شوچنکو،لیونل مسی،لوکا تونی،فرانک لامپارد و فرناندو توره به گوش خواهد رسید.

بازار پر درآمد فوتبال نیز باعث شده تا چهره اقتصادی این بازی جذاب نیز بیش از پیش در کانون رقابت های اقتصادی و تجاری قرار گیرد.

از مدتها قبل بنگاههای بزرگ اقتصادی فعال در عرصه های مرتبط با بازی فوتبال همچون عرضه کنندگان غذا و آشامیدنی در ورزشگاهها،تهیه کنندگان مواد خام تولید لباس و کفش ورزشی،شرکت های تبلیغاتی،صنایع پزشکی ورزشی و... به تکاپو افتاده اند تا بلکه بتوانند از این بازار پر درآمد سهم بیشتری نصیب خود کنند.به عنوان نمونه شرکت آمریکایی نایک و شرکت آلمانی آدیداس که در زمینه تولید محصولات ورزشی فعال هستند علاوه بر بهره گیری از فرصت جام جهانی برای فروش محصولات خود رقابت تنگا تنگی در بهره گیری از بازار پر مشتری پخش بازیهای جام جهانی نیز آغاز کرده اند.

بر اساس گزارش مجله تایم مورخ 22 مه 2006 نایک بیش از 100 میلیون دلار و آدیداس نزدیک به 200 میلیون دلار در این زمینه هزینه کرده اند.همچنین شرکت نایک یک ورزشگاه 10 هزار نفری در مرکز شهر برلین در  برای جذب تماشگران ایجاد کرده است.

در این ورزشگاه تماشاچیان قادر خواهند بود با پرداخت 25/1 یور بازیها را از طریق یک تلویزیون صفحه بزرگ تماشا کنند.بعلاوه ابن دو شرکت نیز مانند بسیاری از شرکت های دیگر با ایجاد سایت به اطلاع رسانی در این خصوص پرداخته اند.

جنبه های فرهنگی پدیده فوتبال نیز آشکارتر از آنست که نیاز به بیان داشته باشد.بازی فوتبال از جهات مختلف در بردانده ارزش های فرهنگی است که می تواند مثبت یا منفی باشد.نگرش های فرهنگی طرفداران فوتبال،تیم های فوتبال،بازیکنان فوتبال و کلا جامعه تشکیل دهنده مجموعه ایست که از آن به عنوان فرهنگ فوتبال یاد می شود.این ارزش های فرهنگی که به طور مستمر توسط رسانه در سطح ملی بر آن دامن زده می شود اکنون در جام جهانی میدان فراختری برای خود نمایی یافته است.

بسیاری ازکشورها که سعی دارند از زاویه فوتبال به ترویج ارزشهای فرهنگی خود بپردازند اکنون  با حضور در عرصه جام جهانی به شدت سعی دارند با استفاده از فرصت ایجاد شده ارزش های مورد نظر خود را در گستره جهانی گسترش دهند.

با توجه به ویژگی های کنونی بازیهای جام جهانی فوتبال، حضور تیم ملی فوتبال ایران در بازیهای جام جهانی آلمان صرف نظر از نتایج حاصله معنا و مفهوم بیشتری از چند بازی ساده فوتبال دارد.ایران با حضور در جام جهانی حضور خویش را در یک عرصه از عرصه های روند جهانی شدن تحقق بخشیده است.

اکنون که با حضور تیم ایران در جام جهانی فوتبال نام  کشورمان در زمره کشورهای فعال جهان قرار گرفته است بهره بردای صحیح تبلیغاتی از این حضور در عرصه روابط عمومی بین المللی می تواند نقش بسیار مهمی در کسب پرستیژ جهانی برای ایران وایرانی ونیز معرفی فرهنگ وتمدن بزرگ این سرزمین برای جهانیان داشته باشد. 

همچنین از حضور در جام جهانی فوتبال  می  توان برای حضور موفق در سایر عرصه های جهانی شدن نیز درس های خوبی آموخت.آموخت که خواستن توانستن است.

کد خبر 129

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز