از سوي ديگر، اجراي 24راهكار مصوب دولت براي احياي اين درياچه با مشكلات متعددي مواجه است. اين درحالي است كه دبير ستاد احياي درياچه اروميه مي‌گويد درصورت خشك شدن درياچه 2ميليون نفر از 5 ميليون نفر ساكن حاشيه درياچه اروميه ناگزير به مهاجرت از شهر تبريز هستند. به گفته وي در حال حاضر علاوه بر شهر تبريز شهر اروميه هم در مسير ريزگردها، قرار گرفته است.
در تازه‌ترين اقدامات گروهي از كارشناسان ايراني باهدف استفاده از تجارب كارشناسان آمريكايي و بازديد از تالاب‌هاي اين كشور به آمريكا سفر كردند تا آنطور كه عيسي كلانتري، دبير ستاد احياي درياچه اروميه مي‌گويد «از تجربيات مفيد اين كشور استفاده كنيم و تجربيات غلط آنها را كنار بگذاريم».اما با وجود همه اقدامات ريز ودرشتي كه تا‌كنون براي احياي اروميه صورت گرفته تعلل در اجراي راهكارهاي اولويت‌دار، مانع از تسريع در روند احياي اين درياچه شده است.
دكتر حسين آخاني، عضو هيأت علمي دانشگاه تهران و يكي از اعضاي 9نفره تيم كارشناسان اعزامي به آمريكا درباره اين سفر به همشهري گفت كه دراين سفر هيأت اعزامي از 4درياچه شور آمريكا بازديد كرده‌اند؛ درياچه‌هايي كه وضعيت مشابه درياچه اروميه داشته‌اند به‌ويژه درياچه اونزليك OWENS LAKE كه خشك‌شدن آن باعث شكل‌گيري كانون‌هاي ريزگرد در منطقه شده است.
آنطور كه آخاني مي‌گويد اين درياچه 280كيلومترمربع مساحت دارد و كل مساحت آن معادل 5درصد مساحت درياچه اروميه است با وجود اين، آمريكايي‌ها هر سال 1/2 ميليارد دلار براي مهار ريزگردهاي نمكي ناشي از خشك شدن اين درياچه هزينه مي‌كنند.
اين استاد دانشگاه با اشاره به اينكه درياچه اروميه احيا‌شدني است تأكيد مي‌كند: با وجود آنكه برخي احياي درياچه اروميه را غيرممكن مي‌دانند اما چنانچه برخي موارد اجرا شود احياي اين درياچه نه‌تنها دور از انتظار نيست كه به‌طور قطع دست يافتني است. آخاني، استفاده از پژوهش و پايش در احياي درياچه اروميه را يكي از شروط اساسي عنوان مي‌كند و مي‌افزايد: با استفاده از پژوهش و پايش اگر خطايي صورت مي‌گيرد بايد اصلا ح شود كه متأسفانه اين امر مغفول مانده است.
آخاني در ادامه تصريح كرد: علاوه بر پژوهش و پايش، ستاد احياي درياچه بايد شهامت لازم را در اجراي راهكارهاي مصوب داشته باشد. براي نمونه وقتي تصميم مي‌گيرد 40درصد حقابه كشاورزان را بخرد بايد اين تصميم راعملي كند.
بازتر شدن دايره تصميم‌گيري از ديگر شروطي است كه وي آن را ضروري عنوان مي‌كند و مي‌افزايد: ستاد احياي درياچه اروميه بايد بستر مشاركت مردم به‌ويژه مردم محلي را فراهم كند. دستيابي به اين هدف هم در گرو شكل‌گيري تشكل‌هاي مردمي است.
اطلاع‌رساني شفاف و استفاده از همه افراد توانمند، تأمين منابع مالي و نظارت جدي بر فرايند امور مالي با هدف جلوگيري از فسادهاي احتمالي از ديگر مواردي است كه مي‌تواند باعث تسريع روند احياي درياچه اروميه شود.
- هشدار نسبت به بروز ريزگرد و مهاجرت‌هاي ناگزير
عيسي كلانتري، دبير اجرايي ستاد احياي درياچه اروميه هم در نشستي كه در خانه كشاورز به‌منظور ارائه گزارش كار كارشناسان ايراني اعزامي به آمريكا برگزار شد ضمن دفاع از سفر كارشناسان ايراني به آمريكا گفت: چنين سفرهايي بايد با انگيزه كسب تجربه تداوم يابد.
آنطور كه در گزارش ايسنا آمده است دبير اجرايي ستاد احياي درياچه اروميه با اشاره به اينكه ظرفيت درياچه اروميه 30ميليارد مترمكعب است و در 20سال گذشته، 18درصد بارش‌ها كم شده است، گفت: حقابه درياچه طي اين 20سال از طريق انسان و طبيعت از آن گرفته شده است.
وي با اشاره به اينكه ستاد احياي درياچه اروميه نمي‌خواهد نان كسي را ببرد و به كسي زور بگويد گفت: كسي نمي‌خواهد يك هكتار باغ را خشك كند اما طبق مصوبه دولت مي‌تواند جلوي توسعه حتي يك‌هكتاري باغ را بگيرد.كلانتري تأكيد كرد: كسي نمي‌خواهد زراعت ديمي را به زراعت آبي بازگرداند، اما سياست دولت اين است كه يك‌هكتار كشت ديمي نيز به آبي تبديل نشود.
- راهكارهاي اولويت‌دار براي تسريع در روند احياي درياچه اروميه
كارشناسان و منتقدان محيط‌زيست همواره بر استفاده از راهكارهاي اكولوژيكي براي احياي درياچه اروميه تأكيد كرده‌اند ؛ راهكارهايي كه اتحاديه جهاني حفاظت از طبيعت (IUCN) هم برآن صحه مي‌گذارد.آنها با اشاره به اينكه احداث سدها و جلوگيري از رواناب‌هايي كه به درياچه اروميه وارد مي‌شد و توسعه بي‌حساب و كتاب كشاورزي به‌ويژه حفر بيش از 80هزار حلقه چاه درحوضه آبخيز درياچه، 2عامل مهمي است كه باعث بروز وضعيت كنوني درياچه اروميه شده است مي‌گويند پلمب چاه‌هاي غيرمجاز كه شمار آنها بالغ بر 40هزار حلقه اعلام شده و نيز توقف عمليات سدسازي و بازكردن دريچه سدها و جلوگيري از چراي دام در حوضه آبخيز درياچه از راهكارهاي اولويت‌داري است كه اجراي آنها مي‌تواند باعث تسريع در روند احياي درياچه اروميه شود.
نظر شما