هیچ‌کدام را قبول نکرد. گفت مجموعه اشعار من سال‌ها در کنج این کتابخانه‌ها افتاده بود؛ حتی یک نفر یک نقد و معرفی ساده هم بر آنها نداشت. حالا که پای یک جایزه به میان آمده، همه یادتان افتاده من هم وجود دارم! حالا ماجرای ماست؛ با مریم میرزاخانی و ده‌ها و صدها مریم میرزاخانی زنده دیگر. تا وقتی که در کنارمان هستند و نفس می‌کشند و در خلوت و انزوای خود، پایه‌های علم را روی دوش خود استوار نگه می‌دارند، کاری به آنها نداریم. اما وقتی یک جایزه بگیرند، زمین و زمان را به هم می‌دوزیم. از وقتی که این نابغه ریاضیات ایرانی درگذشت، به مناسبت بزرگداشت او جوایز و فعالیت‌های زیادی صورت گرفته است. نیم‌نگاهی به بخشی از آنها می‌اندازیم.
* * *
- یک مناسبت جهانی به افتخار مریم
هیچ می‌دانستید که روز تولد مریم میرزاخانی را، به‌عنوان روز گرامیداشت زنان در ریاضیات نامیده‌اند؟ بیست و دوم اردیبهشت‌ماه امسال نیز چنین مراسمی در ایران و البته نقاط دیگر جهان برگزار شد. تا شب قبلش هم ۱۰۸ برنامه مختلف با این موضوع، در همه نقاط دنیا برگزار شده بود. در ایران نیز این مراسم، در دانشگاه شهیدبهشتی برگزار شد. انتخاب چنین روزی برای گرامیداشت زنان در ریاضیات نیز ابتدا از سوی کمیته بانوان انجمن ریاضی ایران صورت گرفت؛ که طی ای‌میل‌ها و نامه‌هایی به اتحادیه بین‌المللی انجمن‌های ریاضی جهان، پیگیر این ماجرا شدند. در نهایت، شاهد این بودیم که نخستین بار این مراسم، در ۱۰۰ دانشگاه جهان برگزار شد که افتخاری برای ایرانیان محسوب می‌شود.
- جشنواره‌ای برای انگیزه بیشتر دانشمندان جوان
جایزه دیگری که با موضوع پروفسور میرزاخانی و در ایران برگزار شده و دو دوره‌اش را پشت سر گذاشته، جشنواره ملی زن و علم بوده که به یاد این چهره شاخص علمی برگزار شده است. آخرین مورد آن را هم اردیبهشت‌ماه امسال شاهد بودیم. این برنامه با همت معاونت فرهنگی وزارت علوم برگزار می‌شود تا طی آن، از زنان نخبه و فعال علمی و فرهنگی و اجتماعی تجلیل شود. معصومه ابتکار هم در توئیتی، از برگزاری دومین برنامه این جشنواره سخن گفته بود.
خدا را شکر که مسئولان بدقول نشدند و این مراسم هم به خوبی و خوشی برگزار شد. دکتر غفاری، معاون فرهنگی وزیر علوم در این مورد گفت بود: «اعطای جایزه دکتر مریم میرزاخانی به‌عنوان یکی از شخصیت‌های فاخر علمی کشور به زنان نخبه در عرصه‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی می‌تواند انگیزه مضاعفی برای نقش‌آفرینی بیشتر از جانب نسل جوان باشد، به همین جهت در اردیبهشت ماه ۹۶ نخستین دور جشنواره اعطای این جایزه در کتابخانه ملی ایران توسط مشاور وزیر علوم در امور بانوان اجرا شد.
در این دوره نیز در چارچوب تفاهمنامه همکاری بین معاونت زنان و خانواده نهاد ریاست‌جمهوری و وزارت علوم برگزاری دومین جشنواره ملی «زن و علم» در دستور کار قرار گرفت و توانستیم فراخوان جشنواره را اعلام کنیم و دستورالعمل داوری و امتیازدهی به آثار با دقت بالا صورت بگیرد. »
- دست به‌کار شدن استرالیا
البته این جور مراسم‌ها و بزرگداشت‌ها صرفاً خاص ما هموطنان میرزاخانی نیست تا بوی ناسیونالیسم داشته باشد. یکی از این جایزه‌ها را استرالیا در نظر گرفته است. انجمن ریاضی استرالیا، جایزه‌ای با عنوان جایزه مریم میرزاخانی تدارک دیده تا به نوعی از دانشجویان زن بین‌المللی در رشته‌های تحصیلات تکمیلی ریاضی در استرالیا حمایت کند. هدف نهایی از چنین طرحی، رفع محدودیت‌هایی است که پیش‌روی زنان در حوزه‌هایی از این دست وجود دارد. این جایزه از سوی کمیته اجرایی WIMSIG داده می‌شود.
- تغییر نام یک جایزه قدیمی به افتخار میرزاخانی
یکی از جایزه‌های دیگری که با نام این ریاضیدان شهیر ایرانی عجین شده، «جایزه مریم میرزاخانی» است که از این پس، قرار است هر دو سال یک‌دفعه، به ریاضیدان‌هایی که دست‌کم سابقه ۱۰سال فعالیت در این حوزه به همراه دستاوردهای قابل توجهی داشته باشند، اهدا خواهد شد. به واقع این جایزه، همان جایزه آکادمی علوم آمریکاست که به این نام، تغییر یافته است. میرزاخانی عضو این آکادمی هم بوده و به همین دلیل، این تغییر نام صورت گرفته است. نامزدهای این جایزه طبق اعلام صورت گرفته، تا دهه اول اکتبر پیش‌رو معرفی خواهند شد.
نظر شما