به گزارش همشهری آنلاین، هرچند پس از آغاز دور تازه تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه صنعت نفت ایران، در دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، عموما آمار فروش و صادرات نفت ایران محرمانه تلقی شده اما اطلاعات قابل اتکا تا پیش از اعمال تحریم‌ها نشان می‌دهد کشورهای چین، هند، کره‌جنوبی و ژاپن از جمله عمده‌ترین مقاصد صادراتی صنایع نفت و گاز ایران بوده‌اند که البته به‌نظر می‌رسد در ۳ سال گذشته کره از این فهرست خارج شده است.
ترکیه در طول ۲۳ سال گذشته مشتری ثابت گاز ایران بوده است. حالا به‌نظر می‌رسد ۲ کشور برای ورود به فاز تازه‌ای از تعامل و تجارت در حوزه انرژی به توافق‌های مهمی دست یافته‌اند که برای اظهارنظر درباره نتایج آن باید منتظر انتشار جزئیات توافق بین روسای ۲دولت باشیم.
اردوغان چه گفت؟
دیروز رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه در گفت‌وگو با شبکه تی‌آرتی (تلویزیون دولتی ترکیه) اعلام کرد: باید هرچه زودتر، با افزایش میزان خرید نفت و گاز از ایران، حجم مبادلات بین ایران و ترکیه از ۷.۵میلیارد دلار کنونی به سطح ۳۰میلیارد دلار برسد.
اردوغان در پاسخ به پرسشی درباره نتایج نشست اخیر روسای جمهوری اسلامی ایران، روسیه و ترکیه که در چارچوب مذاکرات آستانه در تهران برگزار شد، گفت: در حاشیه این اجلاس تصمیم گرفتیم که حجم تبادلات تجاری با ایران به ۳۰میلیارد دلار در سال برسد. برای رسیدن به این هدف با ایران همکاری خواهیم کرد. ترکیه از ایران نفت و گاز می‌خرد.
او تأکید کرد: میزان خرید نفت و گاز از ایران را افزایش خواهیم داد. اگر خرید نفت و گاز را افزایش دهیم به رقم ۳۰میلیارد دلار خواهیم رسید. بنابراین مشکلی در این زمینه وجود ندارد.
همزمان با این اظهارات، احسان خاندوزی، سخنگوی اقتصادی دولت ایران هم دیروز در نشست با خبرنگاران، ضمن تأیید تلویحی اظهارات رئیس‌جمهوری ترکیه و با اشاره به مذاکرات هفته پیش بین رئیسی و اردوغان گفت: قرارداد انتقال گاز ایران به ترکیه و نیز اجماع نظر ۲ رئیس دولت بر افزایش سقف مراودات تجاری از جمله مواردی بود که در گفت‌وگو با آقای اردوغان مطرح شد.
تاریخچه تجارت انرژی با ترکیه
براساس آخرین آمارهای رسمی، ترکیه واردات گاز از ایران در سال ۲۰۲۱ را نسبت به سال قبل ۷۷درصد افزایش داده و به ۹میلیارد و ۲۴۸میلیون مترمکعب رسانده و برخلاف برخی خبرهای تأیید نشده مبنی بر احتمال از دست رفتن بازار صادراتی گاز ایران، اکنون مقامات آنکارا درصدد افزایش میزان خرید گاز از ایران هستند.
میانگین صادرات گاز طبیعی ایران به ۲ کشور عراق و ترکیه در سال گذشته ۱۷میلیارد مترمکعب بود که عراق به‌طور میانگین روزانه ۲۰میلیون مترمکعب و ترکیه هم ۹میلیارد مترمکعب در روز گاز خریداری کرده است. این در حالی است که کشورمان ازجمله کشورهای دارای بالاترین میزان تولید و ظرفیت گاز جهان است اما به‌دلیل مصرف بالای داخلی فقط ۹درصد گاز تولیدی ایران به عراق و ترکیه صادر می‌شود درحالی‌که میزان صادرات گاز کشور قطر به‌عنوان شریک ایران در میدان گازی پارس‌جنوبی ۱۷۰میلیارد مترمکعب است.
سیاست قطعی تهران در صدور گاز هم‌اکنون به کشورهای همسایه است اما هنوز نتوانسته به پاکستان و هند به‌رغم مذاکرات طولانی طی سال‌های گذشته گاز صادر کند.
به گزارش همشهری، تعهد قرارداد صادرات گاز ایران به ترکیه، تاکنون ۱۰ میلیارد مترمکعب در سال و کف آن ۸.۵ میلیارد مترمکعب بوده است.
قرارداد گازی ۲۵ساله صادرات گاز ایران به ترکیه که از بهمن سال ۱۳۸۰در دولت اصلاحات آغاز شده بود سال ۱۴۰۴به پایان می‌رسد و در این قرارداد از طریق خط لوله ۲۵۷۷ کیلومتری از شهر تبریز، گاز ایران به آنکارا ارسال می‌شود.
با توجه به اتمام مهلت قرارداد گازی با ترکیه اگر دولت سیزدهم بتواند میزان تولید گاز را افزایش و جلوی رشد مصرف داخلی را بگیرد، می‌توان در تمدید قرارداد گازی با ۲کشور عراق و ترکیه دست برتر را داشت در غیراین صورت ممکن است خریداران فعلی گاز ایران به سمت دیگرفروشندگان بروند.
رکوردشکنی در فروش نفت ایران
در شرایطی که پیش‌تر همشهری به استناد آمار بانک مرکزی از رشد قابل توجه درآمدهای نفتی ایران خبر داده بود، دیروز احسان خاندوزی وزیر اقتصاد اعلام کرد: رقم وصولی خزانه، از محل فروش نفت خام و میعانات، در ۴ماه نخست امسال، نسبت به‌مدت مشابه پارسال ۵۸۰ درصد رشد داشته است.
همشهری ۳ روز پیش گزارش داده بود ارزش صادرات نفتی ایران در سال گذشته با رشد ۸۴درصدی به ۳۸.۷میلیارد دلار رسیده است. طبق آمار بانک مرکزی، در سال گذشته ارزش صادرات غیرنفتی ایران با رشد ۴۰درصدی به ۴۰.۵میلیارد دلار رسید.
ثبت روند رو به رشد درآمدهای نفتی ایران در سال گذشته عمدتا ناشی از ۲ عامل، یعنی رشد میزان فروش و صادرات نفت و گاز و همچنین افزایش بهای جهانی این کالاها بوده است. از سال ۱۳۹۷همزمان با خروج آمریکا از برجام و اعمال دوباره تحریم نفتی ایران، میزان تولید و صادرات روزانه نفت ایران به‌دلیل محرمانه بودن، منتشر نمی‌شود و به همین دلیل نمی‌توان برآورد دقیقی از میزان فروش نفت خام ارائه کرد و از این منظر ایران تلاش کرده که علاوه بر افزایش صادرات نفت خام از مسیرهای خاکستری، میزان صادرات فراورده‌های نفت و گاز را افزایش دهد. رشد قیمت جهانی انرژی هم باعث رشد درآمدهای ارزی ایران ناشی از صادرات نفتی شده است.
نظر شما