همشهری محله
-
به دنبال بوی مرکب و عطر کتابهای کاهی در بیستمین تور تهرانگردی مرکز تهرانشناسی همشهری
نخستینهای کتاب در قدیمیترین انتشاراتی پایتخت | خداحافظی با دومین چاپخانه طهران
در آستانه هفته کتاب و کتابخوانی به سراغ باسابقهترینهای حوزه چاپ و نشر در تهران رفتیم تا رد تاریخ کتاب را در لابهلای قفسههای کتابفروشیها و چاپخانهها پیدا کنیم. در این تور سری زدیم به انتشاراتیهایی که بیش از یک قرن از قدمت آنها میگذرد و هنوز هم در این زمینه جزء نخستینها محسوب میشوند.
-
بنیانگذار نشر کتابهای پلیسی که بود؟ | کتابفروشی کوچک این ناشر پاتوق جوانهای تهرانی شد
رمانها و داستانهای پلیسی و جنایی همیشه از پرطرفدارترین و عامهپسندترین داستانها میان کتاببازها بودهاند. در تهران قدیم و در روزگاری که صنعت چاپ و نشر به تازگی پا گرفته بود هم این گونه از رمانها در فهرست پرمخاطبترینها قرار داشتند. در ادامه به بنیانگذار نشر کتابهای پلیسی در تهران اشاره کردیم.
-
کتاببازها بخوانند؛ اسرار دلبستگی متقابل خیابانها و کتابها
در حوزه چاپ کتاب نیز مانند بسیاری از مشاغل، کتابفروشیهایی در تهران شکل گرفتند که در حوزههای تخصصی کتاب عرضه میکردند. بنابراین اگر کسی به دنبال کتابی خاص در حوزه تاریخ، فلسفه، ادبیات، عرفان، مذهب و... میگشت باید به ناشران اختصاصی این حوزه و یا راستهای که کتابهایی خاص میفروختند مراجعه میکرد.
-
یادداشت | سهم بانوان در نشر کتاب | معروفترین ناشران زن را بشناسید
اگرچه تاریخ تهران مملو از بانوان نویسندهای است که با وجود همه مشکلات سهم بسزایی در توسعه فرهنگ و ادب داشتهاند، اما شمار نویسندگان زن در دو و سه دهه اخیر نسبت به سالهای پیش از پیروزی انقلاب اسلامی رشد قابل توجهی داشته است.
-
فیلم | کتاب در پیشخوان طهران
در میان مشاغل تهران قدیم شغل رسمی بهعنوان کتابفروش تا دوره قاجاریه وجود نداشته است. تقریبا همه تهرانشناسان بر این نکته تاکید دارند و اولین کتابفروشهای دورهگرد و کتابفروشی را به بازار تهران مرتبط میدانند.
-
نخستین کتابخانه مدرن پایتخت
صد سال قبل اولین کتابخانه رسمی ایران در میدان بهارستان با هدف ایجاد مرکزی علمی برای نمایندگان مجلس در راستای ایجاد حکومتی جدید و نگهداری مکتوبات و اسناد تاسیس شد.
-
قصههای شنیدنی محلههای تهران | ماجرای عبرتآموز گندهلات تهران
هر یک از لوتیهای اسم و رسمدار و گندهلاتهای معروف تهران داستانها و ماجراهایی از سر گذراندهاند که حالا با گذشت یک قرن به هویت تهران گره خورده و همین نکته آن را خواندنی و جذاب میکند.
-
فضای تفریحی به جای توقفگاه اتوبوسرانی
سال ۱۳۰۵ در دوران پهلوی اول تعدادی اتوبوس از شوروی سابق خرید و با آنها خط اتوبوسرانی در تهران را راهاندازی کرد
-
آلونکهای دیروز، محلههای آباد امروز | وقتی زاغهنشینی ناپدید شد
دهه ۴۰ با قانون اصلاحات ارضی و نظام زراعتی روستاییان برای به دست آوردن زندگی بهتر راهی تهران و در آن ساکن شدند.
-
از رودخانه دیوانه تا قطب گردشگری تهران | ۲۰هکتار فضای دلنشین با هوای مطبوع دریاچه
وقتی قرار باشد از جذابیتهای پایتخت سخن بگوییم غرب تهران چند سالی میشود که جایگاه ویژهای در این زمینه پیدا کرده است. تبدیل روددرهها و ایمنسازی حاشیه رودخانهها در کنار ساخت نخستین دریاچه تهران باعث شد تا غرب تهران لقب قطب گردشگری تهران را کسب کند.
-
معجزهای به نام نهجالبلاغه | از پل معلق آسمان به سوی یادمان شهدا
قصه ساخت بوستان نهجالبلاغه در دره فرحزاد که سالها به دره مرگ معروف بود تنها قصه یک بوستان و توسعه آن نیست. روایت یک معجزه است.
-
عملیات نجات با ساخت بوستان «یاس فاطمی»
بافت جنگلی اطراف منطقه یک تهران همواره با خطر ساخت و سازهای غیرمجاز روبه رو بوده و بارها اتفاق افتاده که عدهای سودجو به دور از چشمان مسئولان، با تصرف زمین و کوه، به ساخت اقامتگاه گردشگری یا رستوران و .. اقدام کردهاند.
-
پژوهشگاه دانشهای بنیادی جایگزین دفتر شخصی فرح
فرح پهلوی، مراودات و اقدامات اداری مراکزی را که زیر نظر خودش فعالیت میکردند در کاخ نیاوران انجام میداد و این مکان به نوعی دفتر شخصی او به شمار میرفت.
-
سرگذشت پرماجرای قصر مارکوف | دورهمی اهالی در زندان مشهور
باغموزه قصر تاریخچهای پر فراز و نشیب دارد؛ از روزگاری که در این محدوده قصری به نام قصر قاجار وجود داشت تا ساخت زندان قصر در ضلع جنوبی اراضی قصر قاجار در دوران دوران پهلوی.
-
بوستان باصفا به جای آبجوسازی | داستان شکلگیری مجیدیه
محله مجیدیه به سلطان «عبدالمجید میرزا» ملقب به عینالدوله یکی از شاهزادههای قاجاری تعلق داشت. این محله در دوره قاجار بیابان و خارج از شهر بود که فقط باغ سرسبز و بزرگی با درختان چنار ۴۰۰ ساله داشت و به باغ شازده معروف بود. این باغ از بزرگراه رسالت کنونی آغاز میشد و تا میدان سرباز ادامه پیدا میکرد.
-
سبزی فروشی در انبار مهمات
شاید باورش کمی سخت باشد محلی که امروز به میدان میوه و تره بار تبدیل شده و پاتوق شهروندان برای تامین مایحتاج روزانه است، روزگاری انبار نگهداری مهمات و یکی از زندانهای تهران بود. زندان قزل قلعه را میگوییم که پس از پیروزی انقلاب اسلامی به یکی از میادین بزرگ ترهبار تهران تبدیل شده است.
-
بوستانی که گورستان بود
بوستان فداییان اسلام پاتوق خانوادههای جنوب شهر برای گذراندن اوقات فراغت در روزهای آخر هفته است. اما شاید باورش سخت باشد بوستانی با فضای سبز دلباز، روزگاری گورستانی بود دلهرهآور که اراضی رها شده آن رعب و وحشت به دل مردم میانداخت. ماجرای تبدیل این گورستان به بوستان را در ادامه بخوانید.
-
پایان خوش قصه سلاخخانه سالخورده | خاستگاه فرهنگ و هنر بهجای کشتارگاه تهران
کشتارگاه نازیآباد یا همان قصابخانه تهران در زمینهای وسیعی در محدوده اراضی نازیآباد ساخته شد. کشتارگاهی که تا سالها چهره ناجور و ناپسندی به این محدوده از تهران داده بود.
-
داستان یک گورستان قدیمی که فرهنگسرا شد
باورکردنی نیست محلی که مثل نگینی سبز در دل محله میدرخشد و از هر گوشه آن صدای خنده و بازی کودکان به گوش میرسد روزگاری یکی از گورستانهای قدیمی پایتخت بود.
-
تبدیل عشرتکده به مرکزی با ۴۰هزار جلد کتاب تخصصی
باغ «امیر هوشنگ دَوَلّو» در خیابان شریعتی فعلی و نزدیک میدان قدس در روزگار پهلوی دوم مکانی برای عشرت و خوشگذرانی شاه بود.
-
فروریختن دیوارهای بلند قلعهمرغی | بزرگترین بوستان خاورمیانه اینجاست
زمینهای قلعهمرغی که سالها بهعنوان منطقه نظامی، بخش وسیعی از منطقه ۱۹ را به خود اختصاص داده بود سال ۱۳۹۱ به بزرگترین بوستان پایتخت تبدیل شد.
-
برگزاری نمایشگاه عکس «از طهران تا تهران»
قدیمیترین موجود زنده تهران، نخستین مسجد پایتخت، زیباترین گذر تهران، بلندترین چنار تهران و...تصاویری تماشایی از سالیان دور پایتخت است که در قالب نمایشگاه «از طهران تا تهران» در ایوان انتظار میدان ولیعصر(عج) برگزار شد.
-
قصه خواندنی بازگشت اراضی عباسآباد به مردم
در دوران پهلوی دوم قرار بود اراضی عباسآباد که اکنون پهنهای سرسبز با فضاهای فرهنگی و تفریحی متعدد است، به شهستان پهلوی یا محلی برای استقرار نهادهای حکومتی رژیم تبدیل شود. با پیروزی انقلاب اسلامی اما طرح اجرا نشد و به جای آن اراضی عباسآباد با ساخت فضاهای فرهنگی در اختیار شهروندان قرار گرفت.
-
ماجرای تولد بزرگترین بانک بندناف خاورمیانه در بنیهاشم
۳۲سال قبل به همت تعدادی دانشجوی جوان، پژوهشگاه رویان در فضایی ۱۲ متری در چهارراه حافظ تهران راه اندازی شد. این پژوهشگاه با بودجهای که با عنایت و توجه رهبری برای پیشرفت در زمینههای علم تحقق پیدا کرد، امروز اعتبار و آوازهای بینالمللی دارد.
-
فیلم | وقتی ورق برگشت | تهران در آغوش تهرانیها
همزمان با پیروزی انقلاب ا اسلامی مراکز فساد بسیاری در شهر تهران تعطیل شدند؛ مراکزی که دیانت مردم را نشانه گرفته بودند. اما کمکم سرنوشتشان تغییر کرد و به پاتوقهای فرهنگی و تفریحی پایتخت نشینان تبدیل شد.
-
پهلوانی و بخور و بخواب قبل از مسابقه | موسسه پهلوانی را چه کسی تأسیس کرد؟
ورزش پهلوانی و آدابورسوم آن همیشه برای فرنگیانی که روایت گر تهران قدیم بودند جذاب و دیدنی بود. آنقدر که بخشی از سفرنامه خود را به آن اختصاص میدادند.
-
تغییر سرنوشت کارخانه بدنام محله
اینجا روزگاری یکی از منفورترین اماکن محله نواب اناری بود و خانوادهها فرزندانشان را از نزدیک شدن به آن منع میکردند. کارخانه آبجوسازی شمس را میگوییم. کارخانهای که بر خلاف میل اهالی متدین محله در محله نواباناری فعال بود اما با پیروزی انقلاب اسلامی به دست اهالی دیندار محله برای همیشه تعطیل شد.
-
تولد یکی از بدنامترین کابارههای قبل از انقلاب
بعد از ساخت بیمارستان تخصصی فارابی هیچ بیماری برای جراحیهای مهم چشم به خارج نرفت و خاطرات روزهای تاریک کاباره شکوفهنو از ذهن تهراننشینها محو شد. اگر میخواهید درباره نمونههای دیگهای از این اقدامات در پایتخت خبردار شید، سراغ این شماره همشهری محله بیاید.
-
فیلم | سجل تاریخ در آرامستان امامزاده عبدالله(ع)
اینجا یکی از پر رمز و رازترین آرامستانهای پایتخت است. محلی که بسیاری از چهرههای برجسته ملی و مذهبی تهران و ایران در آن آرمیدهاند. آرامستان آستان مقدس امامزاده عبدالله(ع) شهر ری را میگوییم. قدمت برخی قبور این آرامستان به دوران صفویه میرسد و هر مزار آن روایتگر قصهای از تاریخ کهن پایتخت است.
-
معرفی نشانههایی شگفتانگیز در پایتخت که گواهی میدهند در شهری تاریخی زندگی میکنیم / ۲
فیلم | عجایب چندهزارساله تهران
وقتی بیش از یک سده از پایتخت شدن تهران میگذرد، به سراغ معرفی نشانههای شگفتانگیزی در این کلانشهر رفتهایم که گویی از دل تاریخ هزاران ساله برخاستهاند تا به عنوان شاهدان عینی حیات انسانی و زایش تمدنی دیرپا، از جغرافیای تاریخی پایتخت بگویند.