به طور حتم عنوان این کتاب‌ها برای بیشتر شماها آشناست؛ کتاب‌های روان‌شناسی‌ای که ویترین کتابفروشی‌ها را تصرف کردهاند و طرفداران پروپاقرصی به دست آوردهاند؛ کتاب‌هایی که خیلی‌هایشان را مترجمی با ذوق ترجمه و روانه بازار کرده است؛ مترجمی که حالا دیگر خودش یک روان‌شناس است. مهدی قراچه داغی مترجم نام‌آشنای این کتاب‌هاست که تا به حال بیشترین تعداد کتاب را ترجمه کرده است. به همین خاطر شاید در آینده‌ای نه‌چندان دور نام این مترجم فعال کشورمان در کتاب رکوردهای جهانی گینس به عنوان پرکارترین مترجم دنیا ثبت شود. برای شروع بهتر است بدانید که قراچه‌داغی تا امروز 422 عنوان کتاب را ترجمه کرده است.
مهدی قراچه‌داغی، مشهورترین مترجم کشورمان است که422 عنوان کتاب ترجمه کرده است.
پشت میز کارش نشسته و با دقت به کتابی خیره شده و نوشته‌های انگلیسی آن را به فارسی ترجمه می‌کند و روی کاغذ سفیدی با دقت می‌نویسد؛ «به کامپیوتر علاقه‌ای ندارم و نوشتن روی کاغذ را ترجیح می‌دهم.» سال‌هاست که کارش ترجمه است. روان‌شناسی، مدیریت و رمان موضوع کتاب‌هایی هستند که قراچه‌داغی ترجمه کرده است.
آقای مترجم بخشی از کتاب‌ها را به انتخاب خودش ترجمه می‌کند و بخش دیگری از کتاب‌ها را به کمک مشاورانش برای ترجمه در نظر می‌گیرد. البته این کار را با دقت زیادی انجام می‌دهد؛ «یک مترجم در حقیقت یک کتاب را بیش از 10 بار می‌خواند تا از متن ترجمه‌اش مطمئن بشود.»
او از سال 1347 کار ترجمه را شروع کرد؛«آن زمان بیشتر برای دانشگاه ترجمه انجام می‌دادم تا اینکه در سال 53 اولین کتابی که ترجمه کرده بودم چاپ شد.» «کاپیتالیسم غرب در سال‌های پس از جنگ» کتابی بود که برای اولین‌بار از مهدی قراچه‌داغی به چاپ رسید.
او بعد از این کتاب، کتاب‌های زیادی در زمینه اقتصاد، سیاست و... ترجمه کرد و به چاپ رساند تا اینکه سال 58 بعد از ترجمه‌های بسیاری که در این دو زمینه انجام داده بود تصمیم گرفت در زمینه روان‌شناسی ترجمه کند؛ «از سال 58 به بعد شروع کردم به ترجمه کتاب‌های روان‌شناسی. خوب به خاطر دارم اولین کتابی که ترجمه کردم نوشته ماکس ول مالتس بود با عنوان «روان‌شناسی تصویرذهنی».
این کتاب سعی داشت نشان بدهد فرد می‌تواند با یک‌سری تکنیک تصویرهای ذهنی خود را تبدیل به واقعیت کند، به شرطی که این تصویرها غیرقابل دسترس نباشند. مثلا شخص می‌تواند با به کار گیری یک‌سری از تکنیک‌ها در زمان استرس و اضطراب، به آرامش برسد.»
هم مترجم و هم مشاور
این تازه اول ماجرا برای آقای قراچه‌داغی بود. او وارد دنیای بزرگی شده بود که نویسندگان معروف و خوشنامی، درباره مفاهیم و موضوعات مختلف روان‌شناسی کتاب نوشته بودند.
خواندن و ترجمه این کتاب‌ها برای آقایمترجم مثل کلاس‌های دانشگاهی بود. او از هر کدامشان مطالب جدیدی یاد می‌گرفت و در زندگی شخصی‌اش تا جایی که می‌توانست ازآنها برای بهبود اوضاع بهره می‌برد؛ «در گذشته به هر حال شرایط به شکلی بود که زمان بیشتری برای ترجمه کردن می‌گذاشتم.
مثلا بسته به نوع کتاب‌ها از شش ماه تا یک سال وقت می‌گذاشتم اما به مرور زمان و آشنایی من با تکنیک‌ها و مهارت‌های ترجمه و به دست آوردن راهکارهای بهتر در این زمینه، زمان کمتری برای ترجمه کتاب‌ها صرف می‌شود».
حالا آقای مترجم به راحتی می‌تواند کتاب‌های روان‌شناسی را در مدت یک الی دو ماه ترجمه کرده و به مرحله چاپ برساند؛ «خب مترجم را تنها به نامش می‌شناسند نه به چهره اما وقتی وارد جایی می‌شوم که تعداد کمی مرا می‌شناسند و به دیگران معرفی می‌کنند آن وقت است که حسابی دور و برم شلوغ می‌شود.» آقای روان‌شناس باید در چنین مواقعی خودش را آماده شنیدن مشکلات مردم کند؛ «یکی از کتاب‌هایی که من ترجمه کرده‌ام مردان مریخی، زنان ونوسی است.
یادم هست بعد از چاپ این کتاب تعدادی از زوج‌های جوان با من تماس گرفتند و گفتند کاش زودتر این کتاب ترجمه و چاپ می‌شد. آن وقت شاید ما طلاق نمی‌گرفتیم یا می‌گفتند از زمانی که این کتاب را خواندیم روابطمان بهتر شده و تشکر می‌کردند.» این کتاب از زمانی که ترجمه و شناخته شد طرفداران زیادی پیدا کرد تا جایی که چاپ این کتاب به چاپ پنجاه و یکم هم رسید.
از طرفی هم به تعداد تماس‌هایی که با آقای قراچه‌داغی گرفته می‌شد روز‌به‌روز اضافه شد؛ «حتی از شهرستان‌ها هم با من تماس می‌گرفتند و تشکر می‌کردند.خیلی برای من جالب بود که چاپ این کتاب بازخورد خوبی در میان مردم داشته است. زوج‌های ما انگار به چنین کتابی نیاز داشتند.»
حال بدت را خوب کن!
قورباغه‌ات را قورت بده، راز، قانون جذب، عشق هرگز کافی نیست، مردان مریخی، زنان ونوسی، از حال بد به حال خوب، بیندیشید و ثروتمند شوید و... بخشی از کتاب‌هایی هستند که آقای مترجم آنها را ترجمه کرده است.
«از حال بد به حال خوب نوشته دیوید برنز کتابی بود که حال خودم را هم عوض کرد.» به نظر می‌رسد که میان تمام کتاب‌های روان‌شناسی‌ای که تا به حال ترجمه کرده این یکی را بیشتر از همه دوست دارد. مهدی قراچه‌داغی به خاطر ترجمه این کتاب‌ها و اطلاعات روان‌شناسی خوبی که دارد به دعوت خیلی‌ها برای مشاوره افراد کلاس می‌گذارد و سخنرانی می‌کند. فرهنگسراها، کتابخانه‌ها و حتی آموزش و پرورش بعضی از جاهایی بوده‌اند که آقای مترجم در آنجا سخنرانی کرده و تا جایی که می‌توانسته به سوالات مخاطبانش پاسخ داده است.»
مترجم گینسی
بیشترین کتاب‌هایی که آقای قراچه‌داغی ترجمه کرده است از برایان تریسی بوده؛ «تریسی حدود 30 کتاب در زمینه‌های مختلف نوشته که بیشتر آنها را من ترجمه کرده‌ام.» البته آقای مترجم در کنار این کتاب‌ها رمان هم ترجمه کرده.
کوهستان سرد، نجواگر اسب، در خم رودخانه و چند رمان برای جوانان از ترجمه‌های قراچه‌داغی در زمینه رمان است. او حالا با ترجمه 422 کتاب قرار است اگر مشکلی پیش نیاید نامش در کتاب رکوردهای گینس ثبت شود؛ مردی که بیشترین کتاب را ترجمه کرده؛ «برای ثبت رکوردم اول خودم درخواست دادم و فرم‌های لازم را پر کردم. حالا هم منتظر نتیجه آن هستم»
همشهری سرنخ