در اینجا به چند عامل ذاتی که زمینه‌ساز رسیدن فردی به سطوح بالای ورزش قهرمانی است، می‌پردازیم:
1- نوع عضله: توانایی در دویدن، شنا کردن، وزنه‌برداری و سایر ورزش‌های به اصطلاح "غیرمهارتی" بیشتری به قدرت، استقامت، سرعت یا بنیه ذاتی فرد بستگی دارد تا تمرین کردن او
کارشناسان می‌گویند موفقیت در این اشکال ورزش نهایتا بوسیله ژنتیک تعیین میشود.
در حالیکه در اغلب افراد رشته‌های عضلانی تقریبا به طور مساوی میان دو نوع رشته‌های عضلانی "دارای انقباض سریع" (Fast twitching)- که قدرت انفجاری ایجاد می‌کنند- و دارای انقباض آهسته (slow twitching)- که بنیه و استقامت درازمدت را ایجاد می‌کنند- تقسیم می‌شوند، اما آزمایش‌های ژنتیکی نشان می‌دهند که در دوندگان نخبه ماراتون 80 تا 90 درصد رشته‌های عضلانی از نوع دارای انقباض آهسته هستند.
اگر چنین خصوصیتی را در رشته‌های عضلانی‌تان نداشته باشید، هیچگاه در دوی ماراتون به جایی نخواهید رسید.
در مقابل دوندگان دوی سرعت دارای میزان بیشتری از رشته‌های عضلانی دارای انقباض سریع هستند و در این مورد هم تمرین کردن نمی‌تواند شمار این رشته‌های عضلانی را تغییری دهد.
بررسی‌ها نشان می‌دهند که ایجاد رشته‌های عضلانی بدن به گونه ژن ACTN3 در فرد بستگی دارد. اگر فرد دو نسخه از گونه X این ژن را داشته باشد، بدنش درصد بالایی از رشته‌های عضلانی دارای انقباص آهسته تولید میکند، و فرد استعداد قهرمانی در ورزش‌های استقامتی را پیدا میکند؛ در مقابل اگر فرد دو نسخه از گونه R این ژن را داشته باشد، میزان زیادی از رشته‌های عضلانی دارای انقباض سریع در بدنش تولید میشود،و در فعالیت‌هایی استعداد پیدا میکند که نیاز به قدرت یا سرعت دارند.
به جز نوع عضله، کمیت عضله هم در موفقیت ورزشی نقش دارد. در دو فردی که برنامه تمرینی دقیقا مشابهی دارند، ممکن است سرعت افزایش قدرت بسیار متفاوت باشد.در طول چند هفته، یک شخص ممکن است بتواند میزان وزنه‌ای را که بلند میکند، تقریبا دو برابر کند. این فرد از ابتدا دارای شمار فیبرهای عضلانی بیشتری بوده است که به تحریک ناشی از تمرین پاسخ داده‌اند.
2- شکل بدن: بازیکنان بسکتبال تقریبا همیشه بلندقد هستد؛ ژیمناست‌ها معمولا قد کوتاهی دارند؛ وزنه‌برداران معمولا درشت‌اندام هستند. به عبارت دیگر شکل بدن در اغلب ورزش‌ها اهمیت دارد. اما حتی در میان افراد دارای شکل بدنی مشابه، تفاوت‌های جزئی ممکن است بردن یا نبردن مدال طلای المپیک را تعیین کند.
برای مثال در دوی سرعت، به گفته گروهی از دانشمندان اینکه تبار همه رکوردداران دوی 100 متر در 50 سال گذشته به آفریقای غربی می‌رسد، دلیلی دارد: مرکز ثقل بدن سیاه‌پوستان به گونه‌ای است که در دوی سرعت به نفع آنان تمام میشود.
سیاه‌پوستان دارای دست و پاهای درازتر و دور تنه کوچکتری هستند. به عبارت دیگر مراکز ثقل بدن‌های آنها نسبت به سفیدپوستان همقدشان در سطح بالاتری قرار می‌گیرد. آسیایی‌ها و سفیدپوستان تنه‌های درازتری دارند، بنابراین مراکز ثقل بدن‌های‌شان پایین‌تر است.
از آنجایی که در حین دویدن پاها هستند که عمل می‌کنند، و تنه صرفا بار اضافی است که باید بدن حمل کند، نسبت بالاتر درازای پا به درازای تنه در مسابقه‌ای که کمتر از 10 ثانیه طول می‌کشد، برای دوندگان سیاهپوست امتیازی به حساب می‌آید.
در مقابل سفیدپوستان و آسیایی‌ها در شنا امتیاز دارند، زیرا در این ورزش‌ها داشتن تنه درازتر به نفع ورزشکار است. فرد در هنگام شنا کردن در واقع یک موج ایجاد میکند. این ورزش در واقع هنر شناور بودن بر روی این موج است. هر چه تنه ورزشکار بزرگتر باشد، این موج بزرگتر است، و شناگر سریع‌تر حرکت میکند.
3- آستانه تحمل درد: هنگامی که ورزش‌هایی مانند قایقرانی، ژیمناستیک و فوتبال مطرح هستند، در عین حال که فرد باید تناسب بدنی و نوع بدنی مناسب داشته باشد، اما نهایتا تمرین کردن است که توانایی فرد را کامل میکند.اگر بازیکنان برزیلی توانایی فوق‌العاده‌ای در فوتبال نشان می‌دهند، به این خاطر است که از دوران کودکی از صبح تا شب فوتبال بازی می‌کنند.
اما حتی در چنین ورزش‌هایی برخی از ورزشکاران، به طور ذاتی، انگیزه بیشتری برای دنبال کردن تمرینات دارند و هنگامی که دیگر ورزشکاران میلی به ادامه تمرین ندارند، به تمرین‌شان ادامه می‌دهند؛ این ورزشکاران بیشتر می‌توانند دردی را که سایرین را به استراحت کردن وا می‌دارد، تحمل کنند.
شما ورزشکارانی را مشاهده می‌کنید که آستانه تحمل دردشان را بالا می‌برند، و این توانایی ذهنی را دارند که حداکثر قدرت بالقوه‌شان را به کار بیندازند. شاید در این افراد پردازش اطلاعات در مغز به طور متفاوتی صورت بگیرد.
مغزهای ورزشکاران نخبه ممکن است به سادگی پیام‌های درد رسیده از عضلات را نادیده بگیرد، و به آنان امکان دهد تا به فعالیت جسمی‌شان علیرغم درد ادامه دهند و تجمع بیشتر اسید لاکتیک در عضلات‌شان را تحمل کنند. (اسید لاکتیک یک ماده سوختی عضله است که از تجزیه گلوگز یا قند در حین ورزش شدید تولید میشود؛ تجمع این ماده در عضلات باعث ایجاد احساس سوزش و دردی میشود که شما را وا می‌دارد استراحت کنید).
4- تفاوت‌های مغزی: پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهند که ورزشکاران نخبه فعالیت بیشتری در منطقه‌ای از مغز به نام "قشر جزیره‌ای" (insular cortex) یا "اینسولا" دارند که در فعالیت‌های گوناگونی مانند ادراک، آگاهی از خود، کنترل حرکتی، عواطف و تنظیم هومئوستاز (تعادل روندهای فیزیولویک) بدن دخالت دارد.
بخش اینسولا در مغز ورزشکاران با پیش‌بینی نیازهای آینده بدن از پیش پاسخی جسمی ایجاد میکند، و بدن را آماده میکند تا این نیاز را برطرف کند، و به این ترتیب زمان واکنش در شروع یک فعالیت ورزشی کاهش پیدا میکند.
برای مثال فرض کنید فردی دارد می‌دود و تپه‌ای را در مقابل خود می‌بیند، در افراد عادی مدتی طول می‌کشد تا پس از دیدن تپه بدن خود را برای بالا رفتن از آن آماده کند. اما بدن یک ورزشکار تعلیم‌دیده زودتر واکنش نشان می‌دهد، خون را سریع‌تر به عضلات تلمبه میکند، و از پیش تنظیماتی در فیزیولوژی بدن ایجاد میشود که بالا رفتن از تپه را برای این فرد ساده‌تر میکند.
در یک تحقیق به ورزشکارانی که در حالت هیپنوتیسم روی دوچرخه تمرینی ثابت پا می‌زدند، گفته شد که قرار است از تپه بالا روند، با وجود اینکه تغیییری در وضعیت دوچرخه و بار کاری ورزشکاران به وجود نیامده بود، ضربان قلب‌شان افزایش یافت؛ و همچنین افزایش فعالیت در قشر جزیره‌ای مغز نیز مشاهده شد.
هنوز روشن نیست که آیا فعال بودن قشر جزیره‌ای در مغز در نتیجه تمرین کردن ایجاد میشود، یا صرفا این بخش مغز به طور ذاتی در برخی از افراد بهتر عمل میکند.
Today Health