تاریخ انتشار: ۱۴ اسفند ۱۳۹۱ - ۱۳:۰۴

همشهری آنلاین - محمد ملاحسینی: اسکندر ابراهیمی زنجانی، که بعدها نام هنری‌‌اش را به منصور نریمان تغییر داد، در سال ۱۳۱۴ در مشهد دیده به جهان گشود.

پدرش که خود سه تار و تار و نی را به خوبی می‌نواخت از همان دوران کودکی او را تحت آموزش خود گرفت و وی را با ردیف‌ها و گوشه‌های موسیقی ایرانی آشنا کرد و نواختن سه تار را به او آموخت.

روز‏به ‏روز علاقه وی به ساز عود بیشتر ‏شد تا جایی که این ساز را به سه‌تار مقدم دانست و وقت بیشتری را صرف این ساز اصیل ایرانی کرد.

نریمان حدود 14 سالگی همکاری خود را با رادیو مشهد به عنوان تکنواز موسیقی آغاز کرد و پس از تسلط کافی بر شیوه نوازندگی عود، در بعضی برنامه‌ها به اجرای موسیقی با این ساز پرداخت.

پس از مدتی همکاری با رادیو مشهد، به شیراز نقل مکان کرد و به مدت 4 سال فعالیت و همکاری خود را در زمینه موسیقی و اجرا با رادیو شیراز ادامه داد.

از همان رادیو شیراز بود که صدای ساز نریمان به گوش استادان موسیقی وقت در تهران رسید و از وی دعوت به عمل آمد تا با رادیو تهران همکاری کند.

تسلط وی به نوازندگی این ساز اساتید موسیقی آن زمان را متعجب ساخته بود. زیرا تا آن زمان کسی فکر نمی‏‌کرد که با ساز عود هم بتوان تمام ردیف‏‌های موسیقی ایرانی را اجرا کرد. استاد نریمان با اجراهای موفق خود ثابت کرد که چنین نیست و ساختمان و صدادهندگی این ساز هیچ مغایرتی با موسیقی اصیل ایرانی ندارد و این مساله به شیوه و سبک نوازندگی هر ساز بستگی دارد.

سپس به عنوان تکنواز رسمی رادیو در کنار اساتید دیگر نظیر جلیل شهناز، فرهنگ شریف، پرویز یاحقی و دیگر تک نوازان آن دوره به فعالیت خود در رادیو تهران ادامه داد.
در سال ۱۳۴۱ از او برای تدریس تخصصی ساز عود در هنرستان موسیقی دعوت به عمل آمد. از همان سال شاگردانی به طور تخصصی به یادگیری عود پرداختند و با زحمات استاد نریمان به بهترین نحو و با تسلط کامل دوره هنرستان را به پایان رساندند و وارد عرصه موسیقی شدند.
در خلال همین تدریس بود که استاد به کمبود یک متد خاص در شیوه نوازندگی عود پی برد و تصمیم به نگاشتن کتابی برای تدریس این ساز گرفت و کم‏کم تمرین‏ها و آهنگ‏های مناسب این کتاب را نوشتند و هم زمان به شاگردان خود تدریس کرد.

این کتاب با نام «شیوه بربت نوازی» در سال ۱۳۷۲ همراه با دوره عالی که شامل 5 اتود متنوع است به چاپ رسید. از تالیفات دیگر نریمان می‌توان به کتاب «۴۲ قطعه برای عود» و «ردیف موسیقی ایرانی برای بربت» اشاره کرد.

منصور نریمان علاقه فراوانی به عود یا بربت که سازی ایرانیست و از ایران به سایر کشور های جهان رفته دارد و کوشش فراوان نمود تا این ساز و نواختن آن را احیاء کند و آن را به صورت تکنوازی درآورد و شاگردان خوبی نیز در این راه تربیت کرد که از آن جمله می‏توان به محمد فیروزی، حسین بهروزی‏نیا، علی پژوهشگر، نگار بوبان و شهرام غلامی، اشاره کرد.

  • استاد منصور نریمان در بخشی از خاطراتش گفته است: «کلاس اول دبیرستان بودم که به نواختن دستگاه‏ها و گوشه‏های موسیقی تا اندازه‏ای آشنایی پیدا کرده بودم ولی از نت بی‏اطلاع بودم و در مشهد هم در آن زمان کسی نبود که به من کمک کند و نت را بیاموزد، لذا نامه‏هایی به هنرستان عالی موسیقی به استاد خالقی نوشتم و مشکل خود را با ایشان در میان نهادم. در نامه‏هایی که برای این استاد بزرگوار فرستادم، پس از تشکر فراوان از لطف آن مرد هنرمند و هنردوست، خواستار گردیدم که از طریق مکاتبه نت را به من بیاموزد و استاد هم یک قطعه عکس امضا شده خود و دو جلد کتاب دستور تار و سه‏تار از دوره اول و دوم هنرستان تالیف آقایان: موسی معروفی و نصرالله زرین‏پنجه را که با رعایت کامل نظریات استاد علینقی وزیری چاپ شده بود برایم فرستادند که هنوز آنها را دارم و برایم بسیار عزیز می‏باشند و تا عمر دارم مدیون این استاد بی‏نظیر و عالیقدر خواهم بود.»

استاد منصور نریمان کنسرت‌های فراوانی جهت موسسات فرهنگی، هنری و عام المنفعه اجرا کرده که بیشتر آنها در بیمارستان ریوی شیراز بوده و بسیاری از هزینه‏های متفرقه آن را خودش متقبل می‏شده است. وی جهت شناساندن هر چه بیشتر موسیقی اصیل ایران و ساز عود که یکی از باستانی‏ترین سازهای ایرانی است مسافرت‌های متعددی به کشورهای مختلف نمود و آهنگ‏های بسیاری ساخت که یکی از آنها " لالایی" نام داشت که برای دخترش ساخته و سال‏ها در آخر هر برنامه قصه شب رادیو پخش می‏‌گردید.

  • استاد نریمان درباره یادگیری ساز عود گفته است: «در عود استادی نداشتم، فقط از راه گوش به رادیوهای کشورهای همسایه استفاده بردم و به محمد عبدالوهاب خواننده و نوازنده بزرگ مصری به رادیو قاهره نامه نوشتم و درباره کوک و بعضی مسائل این ساز از وی سئولاتی کردم و مسائلی را مطرح نمودم؛ پس از چندی عبدالوهاب در جواب نامه من نوشت که کوک عود همانی است که خود شما انجام داده‌اید و خلاصه کل نظریات مرا تائید کرد.»

منصور نریمان همکاری خود را در برنامه گلها همراه با خوانندگانی چون: محمودی خوانساری، اکبرگلپایگانی، حسین قوامی، محمد رضا شجریان، ایرج، نادر گلچین و غیره شروع و در تلویزیون در برنامه بشنو از نی که به سرپرستی و تهیه‌کنندگی بهمن بوستان با همکاری آقایان: اصغر بهاری، مجید نجاحی، رضا شفیعیان، عباس زندی، محمد موسوی، امیر ناصر افتتاح و فرهمند بافی اجرا می‌نمود و هفته‌ای یکبار به مدت یک ربع همراه با ضرب جهانگیر ملک در تلویزیون برنامه اجرا می‌کرد و در تکنوازی رادیو، همراه با آقایان علی بهاری، مهندس همایون خرم، اسداله ملک، حبیب الهر بدیعی، پرویز یاحقی، کامران داروغه، منصور صارمی، جواد معروفی، مجید نجاحی، سیاوش زندگانی، رضا ورزنده، محمد موسوی، عماد رام، جهانگیر ملک و امیر ناصر افتتاح شرکت داشت و در برنامه سنگین و خوبی که در فرستنده F.M به رهبری مهندس همایون خرم اجرا می‌شد تکنواز عود آن برنامه بود.

منصور نریمان سال‌ها قبل بنا به دعوت آقای علی رهبری و وزارت فرهنگ و هنر سابق، در هنرستان عالی موسیقی ملی و دانشکده موسیقی به سمت استاد عود تدریس و همکاریش تا پایان سال 1358 ادامه داشت. وی علاوه بر آشنایی با نواختن تار و سه تار، از خطی خوش و زیبا و نقاشی و نت نویسی بهره کافی نیز دارد.

از هنرهایی که خداوند به نریمان بخشیده می‏‌توان به شعر، نقاشی، خطاطی، عکاسی، نوازندگی، آهنگسازی، ساز سازی و آوازخوانی اشاره کرد. وی در سال ۱۳۳۶ ازدواج کرد و ثمره آن یک پسر و سه دختر می‌باشد.

اسکندر ابراهیمی زنجانی یا منصور نریمان استاد موسیقی و نوازنده بربط است و به عنوان پدر عود ایران شهرت دارد.

منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها