چگونه سلامت قلب خود را به خطر نیندازیم اتحاد قلب‌ها برای سلامتی قلب‌ها

همشهری آنلاین –یکتا فراهانی: بیست‌ونهم سپتامبر، هفتم مهرماه روز جهانی قلب است. هر سال با برگزاری مراسم روز جهانی قلب، مباحث مهم و تأثیرگذاری در زمینه سلامت قلب و عروق بیان می‌شود.

شعار روز جهانی قلب سال ۲۰۲۲ میلادی «اتحاد قلب‌ها برای سلامتی قلب‌ها» Use Heart for Every Heart انتخاب شده است.

سازمان جهانی بهداشت (WHO) اعلام کرده سالانه تقریباً ۱۷/۹ میلیون نفر در سراسر دنیا به دلیل ابتلا به بیماری‌های قلبی- عروقی جان خود را از دست می‌دهند. در بیماری‌های قلبی، ارسال اکسیژن و مواد غذایی به میزان کافی ومورد نیاز بافت‌ها انجام نمی‌شود. بنابراین قلب وظیفه بسیار مهمی در بدن ایفا می‌کند.

در واقع با وجود اینکه همه ما از اهمیت کار قلب آگاه هستیم؛ ولی بسیاری از ما نسبت به حفاظت و نگهداری از آن توجه زیادی نداریم.

کاهش سن ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی در ایران

دکتر بابک حیدری اقدم، متخصص قلب و عروق، فلوشیپ فوق تخصصی و آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی در مورد چگونگی مراقبت از قلب برای برخوردار بودن از قلب سالم می‌گوید:  «بیماری‌های قلبی و انسداد عروق کرونر و مشکلات قلبی عروقی سال‌هاست که یکی از سه علت شایع مرگ و میر در دنیاست. در ایران هم آخرین آمارها نشان دهنده آن است که مهم‌ترین علت فوت افراد ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی است که متأسفانه سال‌هاست این موضوع گریبانگیر نظام سلامت کشور ماست. ضمن اینکه سن شروع این گونه بیماری‌ها هم رو به کاهش است.»

در واقع سن شروع ابتلا به بیماری‌های قلبی در ایران به حدود ۴۰ تا ۵۰ سال می‌رسد که گاهی در افراد زیر ۴۰ سال هم مشاهده می‌شود.

دلایل ابتلا به بیماری‌های قلبی

به گفته دکتر حیدری اقدم، عوامل متعددی در ابتلای زودهنگام ابتلا به بیماری‌های قلبی دخیل هستند. در بروز این بیماری‌ها چند فاکتور مهم و خطرساز یا ایجادکننده وجود دارد که باید به آن‌ها توجه ویژه‌ای شود تا با کنترل این عوامل بتوانیم تا حد امکان جلوی این پروسه را بگیریم.

 مهم‌ترین فاکتورهایی که در بروز این بیماری‌ها مهم هستند شامل قند خون، چربی خون بالا، فشار خون، مصرف سیگار، کم‌تحرکی و چاقی، ژنتیک و.… است که همگی از جمله عوامل خطرساز به شمار می‌روند.

البته عوامل محیطی مانند استرس، تغذیه نامناسب و نداشتن فعالیت وتحرک لازم هم تأثیر بسیار زیادی بر این عوامل دارند و آن‌ها را تشدید می‌کند.

رابطه ورزش و تحرک کافی با افزایش طول عمر

در عوامل به وجود آورنده بیماری‌های قلبی چند عامل غیرقابل کنترل و تغییر مانند ژنتیک و بالا رفتن سن داریم که ما نمی‌توانیم آن‌ها را تغییر دهیم.

 این متخصص قلب می‌گوید بعضی فاکتورهای دخیل در بیماری‌های قلبی را می‌توان تا حدود زیادی کنترل کرد و تغییر داد و در نتیجه ریسک ابتلا به این بیماری‌ها را تا حد امکان کم کرد.

مثلاً افزایش فعالیت‌های فیزیکی، ورزش کردن و داشتن تحرک لازم و همچنین تغذیه مناسب از جمله عوامل مهم در این میان هستند؛ همان گونه که از جمله شعارهای عمده و مهم امسال انجمن قلب آمریکا این بود که «در هفته بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ دقیقه ورزش باعث سلامت و طول عمر بیشتر و همچنین کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی خواهد شد.»

 از طرف دیگر، کنترل قند خون در بیماران مبتلا به دیابت هم موضوع مهم دیگری است؛ همان گونه که کنترل فشار خون در بیماران مبتلا به فشارخون بالا و مصرف دارو و پرهیزهای لازم در بیمارانی که چربی خون بالا دارند نیز از جمله فاکتورهای قابل مهار برای ابتلا به بیماری‌های قلبی به شمار می‌رود.

اهمیت سبک زندگی سالم

به گفته حیدری اقدم، از جمله عوامل قابل کنترل و مؤثر دیگر نیز کنترل وزن و استفاده از رژیم‌های غذایی سالم، نخوردن فست‌فود و همچنین غذاهای چرب و سرخ‌کردنی هستند که تأثیر بسیار زیادی در کاهش ابتلا به بیماری‌های قلبی دارند؛ به گونه‌ای که ثابت شده برخورداری از یک رژیم غذایی سالم و سبک زنگی سالم در جلوگیری از ابتلا به این گونه بیماری‌ها بسیار تاثیرگذار خواهد بود.

 کاهش مصرف سیگار هم در ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، سکته‌های مغزی و قلبی و همچنین بروز بسیاری از سرطان‌ها هم مؤثر است.

حتی مصرف کم سیگار هم تأثیر سوء خود را خواهد گذاشت. بنابراین حتی الامکان باید مصرف آن را کاملاً قطع کرد.

 در واقع احتمال ابتلا به بیماری‌های زیادی با مصرف سیگار بالاتر خواهد رفت. از جمله بیماری‌ها و عوارض قلبی عروقی که ارتباط مستقیمی با مصرف سیگار دارند.

در واقع آگاهی از اینکه بدانیم مصرف سیگار تا چه حد می‌تواند سلامت افراد را به خطر بیندازد عامل بسیار مهمی است که بهتر است مردم از جزئیات آن آگاه باشند.

نقش استرس و اضطراب در ایجاد بیماری  های قلبی و تشدید آنها

استرس، تمرکز بر مشکلات و ناراحتی‌ها و همچنین داشتن اضطراب می‌تواند هم بر ایجاد بیماری‌های قلبی و هم تشدید حملات قلبی بسیار مؤثر باشد.

در واقع احتمال سکته قلبی و مغزی در افرادی که به نوعی سابقه بیماری‌های قلبی، نارسایی‌های قلبی، گرفتگی عروق و فشار خون بالا دارند هنگام استرس و اضطراب بسیار بیشتر خواهد بود و همچنین بیماری آن‌ها را نیز تشدید خواهد کرد.

دکتر حیدری اقدم می‌گوید موارد بسیار زیادی وجود داشته که بیماران قلبی بر اثر استرس دچار سکته شده‌اند. بنابراین در صورت لزوم بیماران قلبی برای مدیریت استرس خود باید به روان‌پزشک یا متخصصان مغز و اعصاب مراجعه کنند. این‌ها از جمله عوامل بسیار مهمی در تشدید بیماری‌های قلبی هستند که متأسفانه توجهی به آن‌ها نمی‌شود.

نقش مهم تغذیه و مصرف نمک

موضوع مهم دیگر در بروز بیماری‌های قلبی تغذیه است. به عقیده این متخصص قلب و عروق، تغذیه عامل بسیار مهمی در ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی است.

در واقع افرادی که تغذیه ناسالم دارند به طور مشخص در معرض ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های قلبی خواهند بود. در صورتی که مصرف غذاهای سالم و میوه و سبزیجات در کاهش ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی بسیار مؤثر خواهد بود.

تغذیه در بیماران مبتلا به فشار خون بالا هم موضوع بسیار مهمی است. علاوه بر آن، توجه به میزان مصرف نمک هم عامل مهم دیگری است که حتماً باید جدی گرفته شود. چون عادت به مصرف نمک زیاد باعث بروز بیماری‌های زیادی خواهد شد که حتماً باید آگاهی‌های لازم در خصوص آن به مردم داده شود. این موضوع حتی در بیمارانی که مشکل فشار خون ندارند هم اهمیت زیادی دارد.

یعنی وقتی میزان مصرف نمک کم و متعادل باشد علاوه بر برخورداری از عادت صحیح غذایی؛ ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی هم کاهش خواهد یافت؛ چیزی که حتماً باید جدی گرفته شود و همچنین آگاهی رسانی‌های لازم نیز در خصوص آن صورت گیرد.