همشهری آنلاین- پریسا نوری: با اینکه بخشی از تاریخ کشورمان در این خانه ۱۷۰ساله رقم خورده، اما خانه انیس‌الدوله در میان خانه‌های تاریخی تهران، کمتر شناخته شده است.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
خانه چشم‌نواز
خانه انیس‌الدوله ۲ در دارد. در کوچک همیشه بسته است و رفت‌وآمد از در اصلی که بالاتر از چهارراه مولوی، روبه‌روی مهدیه تهران، باز شده، انجام می‌شود. این خانه حیاط بزرگی دارد و حوض آب فیروزه‌ای دایره‌ای‌شکلی در میانه آن جا خوش کرده و در بخش شمالی حیاط، بنای قجری هنوز زیبایی خود را حفظ کرده است. طبقه همکف خانه با اختلاف یک پله از کف حیاط پایین‌تر است و شامل فضاهایی از جمله یک ایوان در ضلع جنوب، ۲ فضای اصلی (سالن یا تالار) در شمال ایوان، یک انباری در منتهی‌الیه غربی، آشپزخانه، حمام، رختکن و سرویس بهداشتی در منتهی‌الیه شرقی می‌شود. سقفِ طبقه همکف هم تقسیمات مستطیل‌شکلی دارد که با گچ‌بری آذین شده است. ۷ درِ بیرونی و درهای داخلی این طبقه نیز چوبی با رنگ سفید و یک قوس باربر بنا شده‌اند. برای ورود به طبقه اول باید از راهرو شرقی و یک پیش‌فضا عبور کرد. طبقه‌ای که یک ایوان جنوبی با ۲ سالن بزرگ و مرتفع در قسمت شمالی دارد. ۶ ستون در این طبقه تعبیه شده که تزیینات گچ‌بری سرستون‌های آن به سبک یونانی بسیار چشمگیر است. دیوارهای داخلی سالن‌ها و ایوان طبقه اول با طرح‌هایی از گل، طبیعت و فرشته‌های کوچک آراسته شده است.
از دیروز تا امروز
خانه سلطنتی انیس‌الدوله در شرق دروازه گمرک و ورودی تهران از سمت غرب قرار داشت و جزو اراضی «وزیر» بود که از سمت شمال به باغ وسیع جنت گلشن و از غرب به ضلع غربی حصار ناصری (خیابان کارگر) و از ضلع جنوب به خیابان دروازه گمرک (مولوی) و از سمت شرق به خانه‌هایی انگشت‌شمار محدود می‌شد. این خانه در دوران پهلوی اول، به آموزش و پرورش واگذار شد و کاربری‌اش از مسکونی به آموزشی و مدرسه تغییر کرد. پروفسور محمود حسابی نیز یکی از دانش‌آموختگان نام‌آشنای این مدرسه است. سپس سال ۱۳۳۰ شخصی با نام نادر اصفهانی آن را خرید و دوباره کاربری مسکونی برای خانه انیس‌الدوله تعریف شد. اما درنهایت در دهه ۵۰ به دلیل نزدیکی ملک به کشتارگاه تهران، در محدوده میدان بهمن فعلی، اتحادیه و شرکت تعاونی صنف تهیه و توزیع گوشت گوسفندی تهران، خانه انیس‌الدوله را خرید و اکنون این خانه تاریخی در تملک اتحادیه صنف گوشت گوسفندی تهران است.