کلسترول بالا چه خطراتی دارد و چطور می‌توان آن را کاهش داد | فرق کلسترول خوب و بد

همشهری آنلاین -یکتا فراهانی: کلسترول بالا مشکل بسیار رایجی است که اغلب نیز علامتی ندارد. اما با بسیاری از مشکلات و بیماری‌های دیگر در ارتباط است. یعنی می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی مانند بیماری‌های قلبی و عروق کرونر شود. ضمن آنکه افراد مبتلا به کلسترول بالا معمولاً دچار فشار خون بالا هم می‌شوند. اما می‌توان با تغییر رژیم غذایی و درمان‌های دارویی سطح کلسترول خون را در محدوده طبیعی حفظ کرد.

کلسترول

کلسترول ماده‌ای مومی‌شکل و چربی‌مانند به نام لیپید است که در کبد تولید می‌شود و دو نوع خوب HDL و بد LDL دارد که بالارفتن سطح کلسترول بد خون باعث بروز مشکلاتی جدی مانند حمله قلبی و مغزی خواهد شد.

 کلسترول یکی از اجزای اصلی در تولید ویتامین D و هورمون‌های مهمی مانند استروژن و تستوسترون است.

کلسترول خوب HDL

حدود یک چهارم تا یک سوم کلسترول خون از نوع HDL یا کلسترول خوب است که بر خلاف نوع LDL یا کلسترول بد مانع حمله قلبی می‌شود و کاهش آن در خون خطر حمله قلبی را افزایش می‌دهد. همچنین می‌تواند با پیشگیری از رسوب کلسترول LDL از انسداد رگ‌ها جلوگیری کند.

غذاهای افزایش دهنده سطح کلسترول خوب، موادغذایی با میزان چربی‌های اشباع کم و سرشار از فیبر هستند که درغلات کامل، ماهی، مغزها و دانه‌ها، سیب، سیر، لبو، زیتون آووکادو، روغن‌های گیاهی وشکلات تلخ یافت می‌شوند.

به طور کلی مواد غذایی حاوی فیبر می‌توانند به افزایش کلسترول خوب و مدیریت سطح کلسترول کلی بدن کمک کنند.

کلسترول بد LDL

کلسترول بد مانند بافتی است که کیفیت ندارد. هنگامی هم که از بین می‌رود، در مراحل ترمیم آن لخته‌های خونی تشکیل می‌شود که منجر به حمله‌های قلبی و سکته مغزی می‌شود.

اسیدهای چرب اشباع شده باعث بالا رفتن کلسترول بد خون می‌شوند که در چربی‌های حیوانی موجود در گوشت قرمز، سوسیس و کالباس، جگر، محصولات لبنی، تخم‌مرغ و …وجود دارد.

اما کلسترول HDL مانع از انجام این اتفاق می‌شود، چون باعث هدایت کلسترول LDL به سوی کبد می‌شود. به همین خاطر کلسترول HDL کلسترول خوب نامیده می‌شود چون مانع از خطر بروز سکته و گرفتگی عروق توسط کلسترول بد خواهد شد.

 نقش کلسترول در بدن

کلسترول بالا از جمله عوامل ابتلا به بیماری قلبی به حساب می‌آید. به همین خاطر بیماران مبتلا به کلسترول بالا باید با رژیم غذایی سالم، ورزش و دارو سطح کلسترول خون را کاهش دهند.

عوامل افزایش دهنده LDL

رژیم حاوی چربی اشباع و نداشتن فعالیت بدنی منجر به افزایش وزن و بالا رفتن کلسترول خون می‌شود. همچنین ابتلا به بعضی بیماری‌ها مانند دیابت، کم کاری تیروئید، بیماری‌های کبدی و کلیوی و مصرف زیاد الکل می‌توانند باعث بالا رفتن کلسترول بد خون شوند. ضمن اینکه ژنتیک هم عامل مهمی در این خصوص به شمارمی رود.

روش‌های کاهش LDL

اصلاح شیوه زندگی یعنی جلوگیری از افزایش وزن و کاهش مصرف مواد غذایی حاوی چربی اشباع می‌تواند باعث کاهش LDL شود. استفاده بیش از حد از انواع فست فودها، چیپس و پفک، افزودنی‌های خوراکی و مواد نگهدارنده، کلوچه، بیسکویت و انواع غذاهای سرخ شده نیز می‌تواند مانع از کاهش کلسترول بد شود. در صورتی که افزایش فیبر در رژیم غذایی و مصرف بیشتر میوه‌ها و سبزیجات می‌تواند در کاهش کلسترول بد مؤثر واقع شود.

روش‌های افزایش HDL

دریافت اسیدهای چرب امگا ۳، مصرف دو تا سه بار ماهی در هفته و استفاده از انواع میوه‌ها و سبزیجات رنگی حاوی آنتی اکسیدان می‌تواند به بهبود میزان HDL کمک کند. داشتن فعالیت‌های بدنی روزانه و ترک سیگار و الکل هم در این خصوص مؤثر است.

اما استفاده بیش از حد از کربوهیدرات‌های ساده مانند انواع نان‌های سفید و شیرینی جات می‌توانند باعث کاهش HDL خون شوند.

درواقع این گونه مواد غذایی مانند کربوهیدرات‌های تصفیه شده می‌توانند به‌اندازه محصولات پرچرب و شیرین برای سلامت قلب خطرناک باشند. به همین خاطر هم وقتی بیماران دیابتی مصرف کربوهیدرات و قندهای ساده را کاهش می‌دهند می‌توانند قند خونشان را کنترل کنند و در نتیجه سطح HDL خونشان هم افزایش می‌یابد.

گاهی نیز استرس‌های مختلف ناشی از حوادث ناگوار می‌تواند باعث تغییرات موقت و افزایش کلسترول شود. ضمن آنکه کاهش کلسترول خوب معمولاً بر اثر سوء تغذیه، بیماری‌های کبدی و ابتلا به سرطان مشاهده می‌شود.

منبع:

https: //www. nhs. uk/conditions/high-cholesterol/how-to-lower-your-cholesterol/