به گفته شمس‌الدین حسینی، احتمالا تا پایان امسال تنها 95هزار میلیارد تومان از مجموع 144هزار میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی شده به‌عنوان منابع عمومی بودجه سال 1391تحقق خواهد یافت که علت اصلی این کسری بودجه افت 50درصدی درآمدهای نفتی بوده است. با جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی درباره تأثیر این کسری بودجه و چشم‌انداز بودجه سال آینده گفت‌وگو کرده‌ایم
- پیش از این مسئولان معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی هرگونه کسری بودجه شدید دولت و احتمال متمم بودجه را رد کرده بودند اما وزیر اقتصاد از کسری 50هزار میلیارد تومانی خبر داده است. ارزیابی شما چیست؟
قبلا هم اعضای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نسبت به کسری بودجه هشدار داده بودند و علت آن هم به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم ناشی از کاهش درآمدهای نفتی است. به هر حال قرار است از میزان بودجه قابل محقق به میزان 90هزار میلیارد تومان ، حدود 70هزار میلیارد تومان به بودجه جاری دولت اختصاص داده شود، 10هزار میلیارد تومان برای کمک به اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و 10هزار میلیارد تومان برای طرح‌های عمرانی درنظر گرفته شود؛ درحالی‌که براساس قانون بودجه ترکیب هزینه‌های عمومی دولت در سال‌جاری 101هزار میلیارد تومان برای هزینه‌های جاری، 40هزار میلیارد تومان عمرانی و چهار هزار میلیارد تومان برای تملک اعتبارات مالی مدنظر قرار گرفته است. بنابراین دولت برای تأمین هزینه‌های جاری خود عملا با کسری 30هزار میلیارد تومانی مواجه خواهد شد و از کل اعتبارات عمرانی به میزان 40هزار میلیارد تومان، تنها 10هزار میلیارد تومان محقق خواهد شد و بودجه مربوط به تملک دارایی‌های مالی به‌صورت خیلی جزئی پرداخت خواهد شد.
- اثر مستقیم این کسری بودجه بیشتر بر کدام بخش‌ها تأثیر می‌گذارد؟ وزیر اقتصاد گفته مشکلی برای پرداخت حقوق و دستمزد نخواهیم داشت؟
بدیهی است که دولت حقوق‌ها را پرداخت خواهد کرد، اما مجبور خواهد شد تا اضافه کاری‌ها، حق مأموریت‌ها و پاداش‌ها و پرداخت‌های اضافی به کارمندان را محدود کند و دولت چاره‌ای جز تعدیل هزینه‌های جاری نخواهد داشت و حتی کسری 30درصدی در هزینه‌های جاری ممکن است باعث تأخیر در پرداخت مطالبات هم شود.
- با توجه به نمایان شدن کسری بودجه و تأکید صریح وزیر اقتصاد فکر می‌کنید بودجه سال آینده بر چه مبنایی بسته خواهد شد. آیا منابع بودجه‌ای دولت در سال آینده نسبت به امسال افزایش خواهد داشت؟
عملکرد بودجه در سال 90حدود 116هزار میلیارد تومان بوده و فکر نمی‌کنم عملکرد بودجه در سال‌جاری بیش از 90هزار میلیارد تومان شود. با درنظر گرفتن روند عملکردی بودجه دولت در دوسال اخیر، در برآورد بودجه سال آینده با درنظرگرفتن نرخ تورم رسمی بین 25تا 30درصد ناچار خواهیم شد تا حقوق و دستمزدها را متناسب با تورم افزایش دهیم اما برآوردهای اولیه دولت و معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی این است که بیش از 10درصد امکان افزایش حقوق و دستمزد در سال آینده وجود ندارد.
ارزیابی‌های اولیه نشان می‌دهد که حجم بودجه عمومی سال آینده دولت اندکی بیش از بودجه سال 90و کمتر از بودجه سال 91خواهد بود. نکته مهم‌تر اینکه بخشی از اعتبارات عمرانی سال گذشته در سال‌جاری تخصیص یافته است و کسری بودجه عمرانی می‌تواند طرح‌های عمرانی کشور را با اختلال مواجه سازد و از این‌رو در سال آینده باید بودجه عمرانی را مقداری افزایش دهیم تا از توقف حجم بالایی از پروژه‌ها جلوگیری شود؛ هرچند کل بودجه عمومی دولت در سال92با این شرایط بیش از 110هزار میلیارد تومان نخواهد شد.
- با درنظرگرفتن افت درآمدهای نفتی بودجه سال آینده براساس نفت چند دلاری و چه میزان صادرات نفت باید بسته شود؟
ارزیابی‌های اولیه حکایت از آن دارد که در سال آینده نمی‌توانیم روی فروش یک میلیون بشکه در روز حساب بازکنیم و قیمت نفت هم به‌طور واقع بینانه باید 85دلار محاسبه شود تا دچار مشکلات جدی‌تر نشویم و نرخ ارز هم بیش از 2000تومان نمی‌تواند ملاک محاسبه بودجه‌ای باشد. با احتساب این سه پارامتر کل درآمد نفتی ایران در سال آینده 35تا 37هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود و بودجه 92یک بودجه‌ای شدیدا انقباضی خواهد بود.
