لامپ‌هاي كم‌مصرف با توان خروجي بالا و نور زياد، درصد بيشتري از انرژي الكتريكي را به نور تبديل مي‌كنند و درصد قابل‌توجهي از هزينه‌هاي خانوار را كاهش مي‌دهند. اما با اينكه چند سالي است از توليد و مصرف اين لامپ‌ها مي‌گذرد خيلي‌ها با زير و بم خريد و استفاده آنها آشنا نيستند. اينكه اين لامپ‌ها به چند دسته تقسيم مي‌شوند يا اينكه چطور بايد استفاده شوند، چرا كه بسياري از كارشناسان معتقدند اگر از اين لامپ‌ها به درستي استفاده نشود همانند بمب‌هاي كوچك شيميايي در خانه و حتي در زباله‌ها عمل مي‌كنند.
همين لامپ‌هاي تيوپ‌دار و مارپيچ است كه اكثرا در خانه‌هايمان اين نوع را جايگزين لامپ‌هاي رشته‌اي كرده‌ايم. طول عمر اين لامپ‌ها 5تا 8هزار ساعت است و 5برابر بيشتر از لامپ‌هاي رشته‌اي نور دارند. اين لامپ‌ها در مقايسه با لامپ‌هاي رشته‌اي گرماي به‌مراتب كمتري توليد مي‌كنند. همين موضوع هزينه بالاي خريد لامپ‌هاي كم‌مصرف را جبران مي‌كند. براي مصارف خانگي، بيشتر 8وات، 11وات، 12وات، 18وات و 32وات مورد استفاده قرار مي‌گيرد. قيمت لامپ 8وات 6هزار تومان، 11وات 7هزار تومان، 12وات 7هزار و 500تا 8هزار تومان، 18وات 8هزار و 500 و قيمت لامپ 32وات 10هزار تومان است. البته قيمت‌ها با توجه به كارخانه توليــدكننده كمي فرق مي‌كند.
نكته: اگــر كل لامپ‌هاي تنگستني قديمي در دنيا با لامپ‌هاي كم‌مصرف جايگزين شوند سالانه به ميزان ۴٠۹ تراوات ساعت انرژي الكتريكي يعني به ميزان 3/2درصد در مصرف جهاني برق صرفه‌جويي خواهد شد.
اين لامپ‌ها كه در ابتدا بيشتر به‌عنوان يك چراغ قرمز رنگ، درون دستگاه‌هاي الكترونيكي كاربرد داشتند، با توجه به مصرف برق كم نسبت به ساير لامپ‌ها و عمر بسيار بالا و فناوري جديد ساخت، به توليد انبوه براي مصارف مختلف رسيدند، حالا هم با تنوع بالاي 400مدل، حسابي جاي خود را در بازار باز كرده‌اند. طول عمري معادل 50هزار تا 60هزار ساعت دارند و برخلاف لامپ‌هاي cfl، طول عمر اين لامپ‌ها ربطي به تعداد روشن و خاموش شدنش ندارد. مي‌توان لامپ‌هاي LED را ميليون‌ها بار روشن و خاموش كرد بدون اينكه نگران كوتاه‌شدن عمرشان بود. در واقع طول عمر LEDها تنها به‌مدت زمان روشن ماندن بستگي دارد. لامپ 3وات ال‌اي‌دي را مي‌توانيد به قيمت 8هزار و 500تومان خريد كنيد. اين مبلغ، قيمت پايه اين لامپ‌هاست.
نكته: اين نوع لامپ‌ها بازده نوري فوق‌العاده‌اي دارند. به زبان ساده لامپ‌هاي ال‌اي‌دي 10برابر توان مصرفي بازده نوري دارند يعني يك لامپ ال‌اي‌دي 6وات، معادل يك لامپ معمولي 60واتي، به شما نور خواهد داد.
- لامپ‌هاي فيلامنت
اين لامپ‌ها از لحاظ ساخت و شكل ظاهري شباهتي به لامپ‌هاي LED و لامپ‌هاي رشته‌اي ندارند و با القاي الكتريكي كار مي‌كنند. به اين شكل كه درون لامپ معمولا 3 سيم باريك داخل يك سيم مسي قرار دارد كه وظيفه توليد ميدان مغناطيسي را برعهده دارد. اين لامپ‌ها چون ديودي نيستند عمر كوتاهي دارند و زود مي‌سوزند، بيشتر جنبه تزئيني دارند و انتظار نوردهي بالايي از آنها نداشته باشيد. قيمت لامپ‌هاي فيلامنت 3وات، 4هزار و 500 تومان و 4وات، 6هزار و 500 تومان است. اين قيمت‌ها پايين‌ترين قيمت براي پايين‌ترين وات‌هاي اين نوع لامپ است.
- اگر لامپ شكست؟
هنگام شكستن لامپ‌هاي كم مصرف به هيچ عنوان به جيوه‌اي كه از داخل قسمت شيشه‌اي بيرون مي‌ريزد دست نزنيد، چرا كه جيوه سوخته‌اي كه در ساخت اين لامپ‌ها به‌كار مي‌رود شديدا سرطان‌زاست. به‌مدت حداقل 15دقيقه محل را ترك كنيد كه بخار جيوه موجود تا جاي ممكن تخليه شود يا روي زمين بنشيند.
بعد از گذشتن 15دقيقه با دستكش و ماسك به محيط برگرديد و محيط را تميز كنيد. فقط يادتان باشد به هيچ وجه جيوه را با جاروبرقي جمع‌آوري نكنيد چون ممكن است آلودگي آن دوباره به محيط خانه‌تان برگردد. اگر به‌وسيله قطعات شكسته يك لامپ كم‌مصرف مجروح شديد، بايد بدانيد كه اين امر ممكن است باعث جلوگيري از انسداد خون (به‌دليل وجود ماده فسفرسانس در آن) يا باعث مسموميت شما شود (به‌دليل وجود جيوه) پس بهترين كار در اين موقعيت اين است كه سريعا پس از شست‌وشوي محل زخم با آب سرد، به نزديك‌ترين مركز درماني مراجعه كنيد.
- انتخاب براساس مصرف
انتخاب لامپ بايد با توجه به شكل، ظاهر، رنگ و مكان مورد استفاده آن باشد. معمولا در مكان‌هايي كه تعداد كليدزني بالاست اما در عوض مدت روشن ماندن لامپ پايين است بهتر است از لامپ‌هاي كم‌مصرف استفاده نشود چرا كه هرچه تعداد دفعات خاموش و روشن‌شدن لامپ كمتر باشد و مدت زمان روشن بودن آن طولاني شود طول عمر مفيد لامپ به ميزان قابل ملاحظه‌اي افزايش مي‌يابد. طول عمر 8هزار ساعتي كه روي لامپ‌هاي كم‌مصرف قيد شده با فرض استفاده اصولي است، يعني اگر لامپ كم‌مصرفي را روشن كرديد حداقل بايد 15دقيقه بعد خاموش‌اش كنيد. پس اگر لامپ را در مكاني كه تعداد كليدزني بالاست استفاده كرديد و خيلي زود نور لامپ جايش را به خاموشي داد تعجب نكنيد. حالا كه لامپ مورد نظر را انتخاب كرديد نوبت به ميزان وات لامپ مي‌رسد. لامپ را اگر بخواهيد بسته به ميزان متراژ خانه يا محل كارتان انتخاب كنيد به‌ازاي هر مترمربع، 8تا 10وات به لامپ‌هاي كم‌مصرف پيچي اضافه كنيد. نكته مهمي كه هنگام خريد بايد به آن توجه كنيد اين است كه حتما لامپ‌هاي استاندارد و معتبر را خريداري كنيد و اينكه حتما لامپ مورد نظرتان حداقل 2سال ضمانت داشته باشد.
- لامپ‌هاي كم‌مصرف مخصوص لوستر
لامپ‌هاي كم‌مصرف سرپيچ معمولي (E27): اين لامپ‌ها در توان‌هاي مختلفي عرضه مي‌شوند ولي استاندارد‌ترين اندازه براي لوسترهاي شاخه‌اي مثل لوسترهاي برنزي و چوب فلز، 25تا 32وات است. يك لامپ 25وات استاندارد، نوري معادل 125وات را براي شما فراهم مي‌كند و تقريبا فضايي در حدود 8مترمربع را روشن مي‌كند كه اين مقدار بسته به رنگ و ضخامت حباب لوستر تغيير مي‌كند. لامپ‌هاي كم‌مصرف سرپيچ شمعي (E14): بالاترين توان توليد شده براي اين لامپ‌ها 18وات است. هر لامپ 18وات استاندارد، نوري معادل يك لامپ 100معمولي خواهد داشت. اين نوع لامپ را مي‌توان پر‌استفاده‌ترين نوع لامپ در ميان لوستر‌ها نام برد.
نظر شما