یکی از مهمترین این موارد هم نادیده گرفته شدن نیاز مخاطبان باز میگردد، علت را هم تا حدودی میتوان در این مورد جستوجو کرد که برخی از نویسندگان تنها علایق خود را در قالب کتاب مینویسند و منتشر میکنند.
یعنی در وهله اول، نیازهای مخاطب در نوشتن کتاب مورد عنایت قرار نمیگیرد، در مرحله بعد هم سازمانها و نهادها نگاه کمّی به مقوله تجهیز کتابخانههای عمومی دارند، بنابراین تنها نگران این هستند که چه تعداد کتاب به این کتابخانهها بدهند و در نهایت یک کار پژوهشی دقیق برای این کار انجام نمیشود که در هر یک از کتابخانههای کشور چه کسانی مخاطب ما هستند و چه علایق و نیازهایی دارند؟ در نهایت هم تفننی مینویسیم و آثار چاپ شده را باز هم به صورت تفننی در کشور توزیع میکنیم.
میدانیم که یکی از دستگاههای متولی حمایت از چاپ و نشر، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. سیاستی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش از این در جهت حمایت از ناشر و مولف دنبال میکرد، این بود که بدون توجه به نیازهای جامعه، آثاری را خریداری و به کتابخانههای عمومی اهدا میکرد، اما خوشبختانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درصدد تغییر این سیاست است، این وزارتخانه دیگر نمیخواهد تنها در جهت حمایت از ناشر قدم بردارد، بلکه قصد حمایت از کتاب را با نگاه به نیاز مصرفکنندگان دارد.
یعنی از این پس کتابهایی را که با موضوعات مختلف چاپ میشود، صرف نظر از آن که کدام ناشر منتشر کرده، بررسی خواهد شد و با توجه به نیازهای جامعه، اگر تشخیص داده شود که کتاب مناسب است، خریداری میشود.
***
در گذشته یارانهها در اختیار ناشران قرار میگرفت که متاسفانه سوءاستفادههای زیادی هم از آن میشد، اما با اتخاذ سیاستهای جدید، یارانهها به سمت کتابخوانان سوق پیدا خواهد کرد. در این طرح، پس از شناسایی اقشار کتابخوان، متناسب با فعالیت و حوزه تخصصی آنها، این مخاطبان از طریق بن کتاب، تخفیف، اهدای کتاب و... حمایت میشوند.
بنابراین این سیاست جدید میتواند مشکل کمبود مخاطب در کتابخانهها را حل کند، چون در گذشته برنامه روشن و مشخصی برای خرید و اهدای کتاب به کتابخانهها وجود نداشت وبعضا آثاری که مبانی جمهوری اسلامی را مورد هجمه قرار میداد، با بودجه بیتالمال خریداری و حمایت میشد. بعضی از آنها هم کتابهایی بودند که هیچ تناسبی با نیازهای مردم مناطق نداشتند و شاید هیچ گاه مورد مطالعه قرار نمیگرفتند.
در این خصوص کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی بنا بر وظیفه نظارتی خود، چندی پیش جلسهای را با حضور نمایندگان اتحادیه ناشران- کتابفروشان و معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ترتیب داد تا به وضعیت کتاب آن هم با در نظر گرفتن مصالح مصرفکنندگان سامانی داده شود. چون ما از نظر محتوایی نیازمند نظارت جدی هستیم، زیرا بر این باوریم که کتاب غذای جامعه است و کتابی که به جامعه وارد میشود، نباید فاسد باشد. همچنین مصرفکننده این کالای فرهنگی این حق را دارد که کتاب مورد نیاز خود را به راحتی در کتابخانهها و کتابفروشیها تهیه کند.
*نماینده مردم بویراحمد و دنا در مجلس شورای اسلامی