به همین دلیل پرسشی که رسانه‌های این کشور مطرح می‌کنند این است که آیا معافیت‌های مالیاتی جدید در کنار ایجاد یکسری امکانات و تسهیلات مادی و فنی، می‌تواند تولیدکنندگان خارجی فیلم‌های سینمایی را راهی این کشور اروپایی کند یا خیر؟ هنوز کسی به این پرسش جواب مشخصی نداده است ولی این جواب هرچه که باشد، تأثیری در اراده مسئولان منطقه والنسیا نخواهد گذاشت و تلاش آنها برای جذب تولیدات بین‌المللی را کاهش نخواهد داد. والنسیا در جنوب‌شرقی کشور اسپانیا قرار دارد و چند استودیوی مهم صنعت سینمای این کشور- و در رأس همه آنها استودیوی مجهز و معروف سیوداد دلالوز- در این منطقه به فعالیت فیلمسازی مشغولند. اما فقط این استودیوهای پیشرفته نیست که می‌تواند تهیه و تولیدکنندگان و فیلمسازان خارجی را به سمت این شهر بکشاند.
والنسیا، شهری با لوکیشن‌های متعدد و متنوع است که هر یک از آنها می‌تواند حکم بهترین محل فیلمبرداری را برای هر محصول بین‌المللی داشته باشد اما مسئولان رسمی شهر برای اینکه جذابیت‌های والنسیا را برای اهالی بین‌المللی سینما جذاب‌تر کنند، دست به اقدام دیگری زده‌اند. آنها به صورت رسمی گفته‌اند که به آن دسته از محصولات بین‌المللی که در این شهر فیلمبرداری شود، کمک مالی خواهند کرد. این کمک مالی به 2 صورت ارائه می‌شود؛ در شکل اول، طرف والنسیایی به عنوان سرمایه‌گذار مشترک روی این فیلم‌ها همکاری می‌کند و حکم یکی از تهیه‌کنندگان آن را می‌گیرد و در شکل دوم، وام‌های کم‌بهره در اختیار این محصولات قرار می‌دهد. این سخاوتمندی مادی با بخشش‌های مالیاتی همراه است. هنوز مسئولان والنسیا نگفته‌اند که بخشش‌ها و معافیت‌های مالی محصولات بین‌المللی چگونه و در چه حدی خواهد بود ولی آنها قول داده‌اند که رقم این بخشش‌ها آن‌قدر زیاد خواهد بود که به نفع این محصولات بوده و آنها را جذب والنسیا کند.
مسئولان والنسیا برای سال جدید مبلغی حدود 11میلیون دلار را به تولیدات خارجی اختصاص داده‌اند. در صورت موفقیت این طرح، مبلغ فوق در سال 2011 افزایش چشمگیری خواهد داشت. رسانه‌های گروهی منطقه، به نقل از مدیران محلی می‌نویسند که منظور از تولیدات خارجی، فیلم‌هایی است که هم توسط هنرمندان بین‌المللی و هم توسط هنرمندان اسپانیایی غیروالنسیایی در شهر والنسیا جلوی دوربین می‌رود. سهم محصولات بین‌المللی از حمایت‌های مالی و فنی ایالت والنسیا 80 درصد است و بقیه آن در اختیار محصولات دیگر شهرهای اسپانیا قرار می‌گیرد که از لوکیشن‌های والنسیا استفاده می‌کنند. رسانه‌ها خبر می‌دهند که در اصل قرار بود میزان رقم کمک‌های ایالتی به محصولات بین‌المللی حدود 20میلیون دلار باشد اما به دلایلی که برای هیچ‌کس روشن نیست، این رقم به حدود نصف تقلیل پیدا کرد.
نحوه پرداخت سوبسید به محصولات بین‌المللی به گونه‌ای است که برای مسئولان ایالتی این اطمینان را ایجاد کند که فیلم‌های مورد نظر حتما لوکیشن‌های متنوع والنسیا را در دل قصه خود دارند. این کمک‌ها در چند مرحله ارائه می‌شود که بیشترین مقدار آن (یعنی 50درصد از کل کمک) در طول مدت فیلمبرداری به عوامل سازنده این فیلم‌ها داده می‌شود. 35درصد دیگر کمک‌ها هنگام دریافت اولین کپی فیلم و 15درصد باقیمانده، همزمان با اکران عمومی این فیلم‌ها ارائه خواهد شد.
مونزو مارتینز، مسئول اجرای این طرح در والنسیا، عقیده دارد که این شیوه کمک‌رسانی به نفع هر دوطرف ماجراست و مانع از خوابیدن و بی‌تحرک‌ماندن سرمایه اصلی می‌شود. در عین حال وی روی این نکته تأکید می‌کند که فیلم‌هایی که قصه‌هایشان در ارتباط نزدیک با خود والنسیا باشند، می‌توانند از کمک‌ها و امکانات بیشتری استفاده کنند. به گفته او: «برای ما بخش فرهنگی کار، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. برخی فیلم‌ها ممکن است بخواهند فقط از لوکیشن‌های جذاب شهر ما استفاده کنند. قصه این فیلم‌ها می‌تواند در هر مکان دیگری هم اتفاق بیفتد و حضور آنها در ایالت ما، به جذب صنعت گردشگری کمک می‌کند. اما می‌توان فیلم‌هایی را هم پیدا کرد که والنسیا در آنها نه فقط یک لوکیشن زیبا که یکی از کاراکترهای اصلی است. چنین قصه‌ای را فقط در اینجا می‌توان ساخت و والنسیا با روح و روان این قصه گره خورده است. طبیعی است که چنین فیلمی حمایت بیشتر ما را برای خودش خواهد داشت».
مارتینز به توضیح این نکته هم می‌پردازد که بخش فرهنگی کار، محدوده وسیعی را دربرمی‌گیرد و شامل بخش‌های متنوعی می‌شود. یک بخش کار مربوط به قصه‌های اروپایی و والنسیایی، صحنه‌پردازی محلی، استفاده از کاراکترهای محلی و همچنین زبان محلی می‌شود. بخش دیگر کار هم مربوط به بهره‌گیری از بازیگران، کارگردانان، تهیه‌کنندگان و فیلمنامه‌نویسان اروپایی و والنسیایی خواهد شد. مارتینز هفته قبل نامه‌ای برای مدیران 2 استودیوی پاین‌وود و هامبورگ فرستاد و از آنها خواست برای تولید محصولات مشترک جدید خود، والنسیا را نیز در دستور کار خود قرار دهند.
این دو استودیوی قدیمی، معروف و بزرگ اروپایی که در انگلستان و آلمان مستقر هستند، چند هفته قبل یک قرارداد همکاری مشترک 5ساله امضا کردند. براساس این قرارداد، دو طرف به تولید فیلم‌هایی در کشورهای یکدیگر می‌پردازند و در عین حال، امکانات تولید فیلم‌های مشترک در بقیه کشورهای اروپایی را نیز مورد بحث و بررسی قرار می‌دهند. در شرایطی که منطقه والنسیا درصدد جذب هنرمندان و محصولات خارجی است، در منطقه دیگری از کشور اسپانیا یعنی کاتالونیا درگیری‌های هنری بروز کرده است. اختلاف اصلی در این محل بین مسئولان دولتی و مالکان سینمایی منطقه است. کاتالونیا که یکی از غنی‌ترین و ثروتمندترین مناطق اسپانیا ست با یک بحران سینمایی روبه‌رو است. پس از تعطیلی یک‌روزه بیش از70 سالن سینمای منطقه، رسانه‌های گروهی از این اتفاق به عنوان «دوشنبه سیاه» اسم بردند.
مدیران بیش از 70سالن نمایش در کاتالونیا یک روز کامل را تعطیل اعلام کردند و گیشه فروش بلیت آنها تعطیل بود. این سینماها ضرر مربوط به یک روز تعطیلی ناخواسته را تحمل کردند تا به مسئولان رسمی شهر بگویند با اقدام جدید سینمایی آنها مخالف هستند و حاضر به اجرای آن نیستند. این اعتراضات زمانی تشدید شد که مسئولان رسمی محلی گفتند سینماهای کاتالونیا از این پس باید از تعداد نمایش فیلم‌های خارجی‌زبان خود بکاهند و سالن‌های بیشتری را به نمایش فیلم‌های کاتالونیایی زبان اختصاص بدهند.
اتحادیه سینماداران کاتالونیا در یک بیانیه رسمی خبر اعتراض این صاحبان سینماها و تعطیلی
یک روزه نمایش فیلم توسط آنها را تأیید کرد. البته در این منطقه حدود 570سالن سینما فعالیت دارد و حدود 500 سالن سینما با همکاران خود در این اعتصاب همراهی نکرده‌اند. با این حال، عدم اعتصاب آنها را نمی‌توان به حساب مخالفت آنها با همکارانشان دانست. شاید بهتر باشد گفته شود آنها هم جزو معترضان به طرح دولت هستند ولی ترجیح داده‌اند این اعتراض را با برپایی یک اعتصاب اعلام نکنند. با این حال، رسانه‌های گروهی منطقه، خبر اعتصاب سینماداران را در سطح وسیعی بازتاب دادند.
مالکان سینماهای این ایالت به یکی از بندهای قانون محلی اعتراض دارند. این بند به ماده 18 معروف است و سینماداران را موظف می‌کند که فیلم‌های خارجی را در سطح وسیعی به‌صورت دوبله (و به زبان کاتالونیایی) اکران عمومی کنند. طبق این ماده، هر فیلم آمریکایی یا اروپایی که در بیش از 16نسخه به روی پرده سینماهای شهر می‌رود، باید دوبله باشد و نه زیرنویس.
با توجه به اینکه زیرنویس فیلم‌ها وقت و هزینه کمتری می‌برد، صاحبان سینماها و توزیع‌کنندگان محصولات خارجی ترجیح می‌دهند فیلم‌ها را با زیرنویس اکران عمومی کنند تا اینکه بخواهند آن‌را به زبان محلی دوبله کنند.
اعلام خبر نمایش اجباری فیلم‌های سینمایی به زبان محلی در سالن‌های نمایش، چیزی نبود که باعث تعجب رسانه‌های گروهی و اهل فن شود. حزب ملی‌گرای « ارک» که اداره امور را در کاتالونیا در دست دارد، از زمان پیروزی در انتخابات گفته بود که قصد ایجاد تغییرات زیادی را در سطح شهر دارد. بخشی از این تغییرات مربوط به دنیای هنر و ادبیات می‌شد. با توجه به اینکه حزب ارک از مدت‌ها قبل بر عنصر ملی‌گرایی و حفظ و تقویت زبان محلی تأکید کرده بود، تحلیلگران پیش‌بینی می‌کردند که مسئولان این حزب، دست به یک خانه‌تکانی اساسی در زمینه نمایش فیلم‌های خارجی‌زبان بزنند.
پیلار سیه‌را از مسئولان اتحادیه سینماداران کاتالونیا می‌گوید: «ما هم مدافع زبان محلی هستیم، اما در این رابطه نباید اجباری در کار باشد. با یک سری دستور‌العمل نمی‌توان چیزی را بین مردم عادی به‌صورت قانون درآورد.» رسانه‌های گروهی در شرایطی اظهارات سیه‌را را منتشر می‌کنند که منابع رسمی و دولتی در این ایالت می‌گویند فقط حدود 3درصد از فیلم‌های خارجی‌زبانی که در کاتالونیا اکران عمومی شده‌اند، به صورت دوبله به‌نمایش عمومی درآمده‌اند. بخش اعظم فیلم‌هایی هم که به‌صورت دوبله اکران عمومی شده‌اند، به زبان اسپانیایی بوده‌اند. این درحالی است که مالکان سالن‌های نمایش می‌گویند تماشاگران محلی ترجیح می‌دهند فیلم‌ها را به زبان اسپانیایی ببینند و نه زبان کاتالونیایی!
اما منابع دولتی این ادعا را رد می‌کنند و آن را دروغ می‌خوانند. خاویر پاراچه از مسئولان رسمی سینمایی کاتالونیا و مدیر اداره فیلم در این‌رابطه می‌گوید: «با نگاهی به وضعیت جدول فروش گیشه سینماهای ایالت، شما می‌بینید که فیلم‌های سینمایی در بین تماشاگران سینما طرفدار زیادی ندارند. این درحالی است که فیلم‌های کاتالونیایی زبان، حدود 20درصد از جدول گیشه فروش را در اختیار خود دارند. این نکته حکایت از آن می‌کند که اگر فیلم‌های سینمایی به زبان کاتالونیایی اکران عمومی شوند، تماشاگران سینما استقبال خوبی از آنها خواهند کرد.» به اعتقاد پاراچه، کاتالونیایی کردن زبان فیلم‌های سینمایی- که 5 سال است از سوی همکاران حزبی وی دنبال می‌شود- به مدد دیجیتالی‌شدن سالن‌های نمایش و امکانات جدید چاپ نسخه‌های فیلم‌ها، راحت‌تر از گذشته است.
یکی از تحلیلگران سینمایی که بحث مربوط به کاتالونیایی‌کردن زبان فیلم‌های سینمایی در این منطقه را دنبال می‌کند، به این نکته مهم اشاره می‌کند که تلاش برای به‌ثمر رساندن این طرح، می‌تواند مثل یک تیغ دولبه عمل کند و زمینه‌ساز مسائل و مشکلاتی برای دیگر ایالت‌های اسپانیا شود. اشاره او به مناطقی مثل باسک و گالیسیاست. در شرایطی که در این شهرها گروه‌های ملی‌گرای جدایی‌طلب در حال مبارزه با دولت مرکزی هستند، محلی‌کردن زبان فیلم‌های سینمایی در کاتالونیا می‌تواند آنها را نیز ترغیب به انجام چنین کاری در مناطق خود کند. این نکته می‌تواند دامنه وسیع‌تری هم پیدا کرده و با خارج‌شدن از خاک اسپانیا، دیگر کشورهای اروپایی را هم تحت‌تأثیر خود قرار دهد. اما در مادرید پایتخت اسپانیا، اوضاع به بدی کاتالونیا نیست.
بخش اصلی صنعت سینمای اسپانیا در این محل به کار خود مشغول است و هرازچندگاه یک‌بار، کمکی هم به صنعت سینمای دیگر مناطق کشور می‌کند. در این بین، بازگشت آدولفو بلانکو به دنیای سینما باعث توجه محافل عمومی و رسانه‌های گروهی قرار گرفته است. بلانکو یکی از بانفوذترین و معروف‌ترین مدیران تولید فیلم این کشور اروپایی است که با ایجاد یک مرکز توزیع محصولات هنری و غیرمتعارف دوباره به‌صورت تیتر اول نشریات هنری درآمده است. شرکت تازه‌تأسیس سینمایی او به‌نام کانترا کورنیته فیلمز، قصد دارد فیلم‌های برتر و غیرتجاری اسپانیایی را در سراسر خاک کشور توزیع کند.
این مدیر تولید قدیمی و توزیع‌کننده جدید سینمایی در کنار دفتر مرکزی خود در مادرید، یک شعبه هم در بارسلون افتتاح خواهد کرد. او در قدم اول قصد دارد سالانه بین 6 تا 8 اثر هنری تحسین‌شده - که معمولا به‌سختی توزیع‌کننده‌ای برای پخش عمومی خود پیدا می‌کنند- در اسپانیا توزیع کند. بلانکو با بیان این نکته که در آینده‌ای نه‌چندان دور وارد فعالیت‌های تولید فیلم نیز خواهد شد، می‌گوید: «در قدم اول ما اولین فیلم غیرمتعارف را اواخر ماه آوریل اکران عمومی می‌کنیم. من مشتاقانه منتظر نوع برخورد و واکنش تماشاگران نسبت به آن هستم. هدف ما جذب تماشاگران جدی سینما در اسپانیاست.»
ورایتی
