یک معضل قیمت‌گذاری بنزین هزینه توزیع آن و سود جایگاه‌داران است که باید بررسی شود.
در این زمینه با بیژن حاج‌محمد‌رضا رئیس اتحادیه جایگاه‌داران کشور گفت‌وگو کرده‌ایم.
- پیامدهای کاهش سهمیه بنزین در یک ماه گذشته چگونه بوده است؟
در شروع سال اینگونه انتظار می‌رفت که با توجه به اجرایی شدن قانون هدفمند‌شدن یارانه‌ها قیمت‌های فروش بنزین در جایگاه‌ها تغییر کند اما این مسئله رخ‌نداد و با کاهش سهمیه‌ها از سوی دولت، شرایطی که پیش از این بود به شکل فعلی ادامه یافت. براین اساس سهمیه 3 ماهه برای آغاز سال اعلام شد و سهمیه‌ها کاهش یافت.
کاهش سهمیه‌ها در گام نخست مراجعه به جایگاه‌ها را افزایش داد. صاحبان خودرو در هربار مراجعه سوختگیری کامل انجام نمی‌دهند و با سوختگیری کمتر از حجم مخزن بنزین، از ابتدای سال نسبت به سال قبل تعداد مراجعه خودروها به جایگاه‌ها افزایش یافته است.
- این مسئله چه تاثیری بر مصرف بنزین آزاد داشته است؟
در عین حال با کاهش سهمیه، میزان تقاضا برای بنزین آزاد افزایش یافت. براساس آماری که ما داریم در 6 ماهه گذشته 3 تا 4 میلیون لیتر بنزین آزاد در روز فروخته شده که این میزان قبل از این یک میلیون و حتی زیر 100 هزار لیتر بوده است. البته در مجموع فروش بنزین در جایگاه‌ها روند کاهشی داشته و از سال 86 میزان فروش بنزین کاهش یافته است.
- علت کاهش فروش بنزین در جایگاه‌ها چیست؟
علت آن به‌نظر می‌رسد که افزایش میزان مصرف گاز توسط خودروها باشد. با کاهش سهمیه‌ها خودروها بیشتر به مصرف گاز تمایل پیدا کرده‌اند و کمتر بنزین مصرف می‌کنند.
- عرضه گاز به‌دلیل توسعه نیافتن مراکز فروش با کندی انجام می‌شود؛ برای توسعه جایگاه‌ها آیا اقدام جدیدی شده است؟
توسعه جایگاه‌ها با مشکل قیمت مواجه است. در حال حاضر جایگاه‌های موجود هم با مشکل اقتصادی بودن فعالیت‌های خود مواجه هستند. جایگاه‌های عرضه فراورده برای تغییر رابطه‌شان با دولت از کارمزدی به حق‌العمل‌کاری، حدود 15 سال است که در حال مذاکره هستند.
این مذاکرات با سازمان برنامه انجام شده ولی امروز سازمان منحل شده و هیچ مشخص نیست که کار کی دنبال می‌شود و به کجا می‌رسد. براساس درجه‌بندی‌هایی که شده کارمزد داده می‌شود و این روش برای جایگاه‌دارها اقتصادی نیست. از حدود2500 جایگاه حدود 160 جایگاه دولتی است که بیشتر اجاره است و تنها 30 تا 40 جایگاه مدیریت دولتی کامل دارند و بقیه اجاره است.
بنابراین جایگاه‌های موجود‌هم مشکل دارند ولی برای توسعه جایگاه‌های گازی اقداماتی شده که به‌دلیل قیمت‌گذاری دولتی با کندی انجام می‌شود و تعداد مورد نظر محقق نشده است. گفته‌می‌شود که قرار است با افزایش قیمت گاز و تسهیلات، مشارکت بخش خصوصی باردیگر جلب شود.
در حال حاضر جایگاه‌های دومنظوره عرضه گاز خوب توسعه یافته و براساس برنامه بوده ولی تک‌منظوره نه. قرار شده که توسعه دومنظو‌ره‌ها پیگیری شود و در تک‌منظوره نیز باز نگری شود که باید دید چه می‌شود. مشکل اساسی در توسعه این جایگاه‌ها اقتصادی بودن فعالیت است.
