کارشناسان بر این باورند که ارزش «یوآن» 40درصد کمتر از ارزش واقعی آن است و دولت چین با پایین نگه‌داشتن ارزش آن به‌صورت تصنعی موجب افزایش قدرت رقابت شرکت‌های چینی در بازارهای جهانی شده است. از طرف دیگر مقام‌های چینی ضمن رد ادعاهای مقام‌های آمریکایی بر این باورند که واشنگتن قصد دارد با طرح این‌گونه مسائل بحران‌ها و مشکلات اقتصادی داخلی خود را به کشورهای خارجی ارتباط دهد. همچنین چین برای حاکمیت بر جهان در مقام قدرت برتر اقتصادی، تلاش می‌کند موقعیت پول ملی خود را در معاملات بین‌المللی تثبیت کند و این در حالی است که بعد از بحران مالی جهانی تردیدهایی درباره اینکه نظام پولی حاضر قادر به تضمین ثبات مالی جهان نیست به‌وجود آمد و در این بین «یوآن» دارای جایگاه خاصی است که می‌تواند نقش‌های مهمی ایفا کند.
نزاع بر سر «یوآن»» بین پکن و واشنگتن موضوع جدیدی نیست، دامنه این بحث حتی شامل اروپا هم می‌شود اما در اوایل فروردین‌ماه سال‌جاری باردیگر مقام‌های آمریکا و اروپا چین را متهم به تثبیت ارزش «یوآن»» طی 18ماه اخیر کردند که این مسئله موجب کاهش قدرت رقابت شرکت‌های آمریکایی و اروپایی در بازارهای بین‌المللی می‌شود.
تنش‌های تجاری در روابط آمریکا و چین پس از روی کار آمدن باراک‌اوباما به‌شدت افزایش یافت. اخیرا سناتورهای آمریکایی با ارسال نامه‌ای به رئیس‌جمهوری خواستار برخورد شدید دولت با اقدامات ناعادلانه تجاری چین شدند. سنای آمریکا نیز در حال تدوین قانونی برای اعمال تحریم‌های تجاری بر ضد‌شرکت‌های چینی است. رابرت گیبس، سخنگوی کاخ سفید نیز در مصاحبه با نیویورک‌تایمز طی سخنانی در این باره تأکید کرد: دولت آمریکا هنوز هیچ تصمیم قطعی و رسمی درخصوص چین نگرفته است و اعمال تحریم‌های تجاری جدید بر ضد‌چین قطعی نشده است. کارشناسان اقتصادی آمریکا بر این باورند که ارزش «یوآن» 40درصد کمتر از ارزش واقعی آن است.
چن دمینگ، وزیر بازرگانی چین طی سخنانی ضمن رد این‌گونه ادعاها تأکید کرد: سیاست‌های تجاری آمریکا در وضع محدودیت‌های شدید برای صادرات برخی کالاها و محصولات مثل صادرات نرم‌افزار به چین، عامل اصلی افزایش شکاف تجاری بین دو کشور است؛ هم به لحاظ تئوری و هم به لحاظ عملی افزایش ارزش نرخ ارز تأثیر چندانی بر تعدیل مبادلات تجاری و بازرگانی نخواهد داشت. وی ضمن هشدار در مورد هرگونه اعمال تحریم‌های تجاری آمریکا بر ضد‌چین، گفت: در این صورت چین نیز تحریم‌های وسیعی را بر ضد‌آمریکا وضع خواهد کرد. تیموتی گیتنر، وزیر دارایی آمریکا نیز طی ماه‌های گذشته بارها دولت چین را به دستکاری در نرخ ارز متهم کرده است.
تشدید نزاع چین و آمریکا
رئیس مجلس نمایندگان آمریکا گفته است اگر گزارش دولت آنان را متقاعد نکند، لایحه‌ای را برای مجازات چین به خاطر پایین نگه‌داشتن ارزش «یوآن» در دستور کار کنگره قرار می‌دهد. بررسی این موضوع در مجلس نمایندگان نیز قبلا بدون نتیجه ملموسی پایان یافته بود.
نانسی پلوسی گفت: گزارش دولت باراک اوباما قرار است 15 آوریل برابر با 26 فروردین‌ماه به کنگره ارائه شود. دولت چین 4فروردین‌ماه بار دیگر از مقام‌های آمریکایی خواست تا فشارهای سیاسی و اقتصادی خود را برای افزایش ارزش «یوآن» پایان دهند. جونگ‌شان، معاون وزیر بازرگانی چین تأکید کرد: دولت آمریکا سعی دارد مسئله ارزش «یوآن» را به مسئله‌ای سیاسی تبدیل کند. این هشدار در حالی صادر می‌شود که آمریکا تهدید کرده است چین را یک انحصارگر ارزی معرفی خواهد کرد که نتیجه آن افزایش تعرفه روی کالاهای وارداتی از چین خواهد بود.
حمایت صندوق بین‌المللی پول از آمریکا و اروپا
در بحبوحه شکایت‌های اتحادیه اروپا درخصوص سیاست حمایت‌گرایی چین، صندوق بین‌المللی پول اواخر سال گذشته از درخواست کشورهای غربی برای افزایش ارزش پول رایج چین توسط این کشور حمایت کرد. دومینیک استراس کان، مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول در سخنانی در پارلمان اروپا در بروکسل، با اشاره به بحث‌ها درخصوص ارزش پول رایج چین اعلام کرد: در برخی موارد نرخ ارز باید افزایش یابد. ارزش «یوآن» بسیار پایین است و با توجه به اینکه اقتصاد جهان در حال بهبود است، منطقی است که ارزش پول رایج چین افزایش یابد. اتحادیه اروپا نیز درخصوص افزایش سیاست حمایت‌گرایی چین و برخورد ناعادلانه این کشور با شرکت‌های اروپایی، ابراز نگرانی کرد. ون جیابائو، نخست‌وزیر چین تأکید دارد: این کشور در برابر فشارهای خارجی برای افزایش ارزش «یوآن»، مقاومت خواهد کرد.
طرح جدید سنای آمریکا برای تحریم چین
همانطور که گفته شد سناتورهای آمریکایی که با افزایش فشار بیکاری در این کشور روبه‌رو هستند در حال تدوین قانونی برای اعمال تحریم‌های تجاری و اقتصادی بر ضد‌چین هستند. براساس این قانون اگر چین ارزش پول خود را افزایش ندهد آمریکا جریمه‌های سنگین اقتصادی و تجاری را بر ضد‌پکن اعمال خواهد کرد. این قانون مورد حمایت هر دو حزب سیاسی آمریکا قرار گرفته است و در آن هر گونه تلاش چین برای دستکاری در نرخ ارز محکوم شده است. سناتورهای آمریکایی دولت چین را به دستکاری در ارزش «یوآن» متهم می‌کنند و بر این باورند که این اقدام پکن موجب گسترش تجارت ناعادلانه در سطح جهان شده است و شرکت‌های آمریکایی و اروپایی به‌شدت از این مسئله متضرر شده‌اند.
ون جیابائو، نخست‌وزیر چین هرگونه فشار خارجی برای افزایش ارزش «یوآن» و اصلاح سیاست‌های ارزی چین را به‌شدت رد کرد. چاک شومر سناتور دمکرات آمریکایی در این باره گفت: وقتی نخست‌وزیر چین به صراحت می‌گوید سیاست‌های ارزی این کشور تغییر نخواهد کرد و ارزش «یوآن» تثبیت خواهد شد؛ بنابراین راهی نداریم جز اینکه پکن را به انجام این کار وادار و مجبور کنیم. ۱۳۰سناتور آمریکایی نیز در نامه‌ای خطاب به تیموتی گیتنر، وزیر دارایی خواستار اتخاذ تدابیر لازم برای برخورد سخت و شدید با سیاست‌های تجاری و ارزی چین شدند.
آینده روشن «یوآن»
تازه‌ترین نظرسنجی رویترز از رؤسای بانک‌های مرکزی جهان که نشان می‌دهد «یوآن» چین تا سال 2025 میلادی بیش از 5 درصد ذخایر ارزی جهان را به‌خود اختصاص خواهد داد. این نظرسنجی در بین 43 رئیس بانک مرکزی در سراسر جهان انجام شده است. براساس این نظرسنجی بیش از 65 درصد پاسخگویان بر این باورند که جایگاه و موقعیت دلار آمریکا پس از وقوع بحران مالی اخیر به‌شدت تضعیف شده و یورو طی سال‌های آینده جایگاه و ارزش به‌مراتب بیشتری نسبت به دلار خواهد داشت. بیش از 87درصد شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی نیز بر این باورند که چین برای تبدیل «یوآن» به ارز بین‌المللی در ذخایر اس.دی.آر تا سال2025موفق خواهد شد. حدود50درصد پاسخگویان نیز اعلام کرده‌اند تا 16سال آینده «یوآن» بیش از 5درصد ذخایر ارزی جهان را به خود اختصاص خواهد داد.
تردید در نظام پولی جهانی
گسترش بحران مالی در جهان برخی از کارشناسان و تحلیل‌گران مالی جهان را به این نتیجه رسانده که نظام پولی حاضر قادر به تضمین ثبات مالی جهان نیست. نظم نوین اقتصادی که در آن چین بر آمریکا پیشی گرفته است نیازمند نظام مالی جهانی جدیدی است که بتواند این نظام اقتصادی جدید را اداره کند. چندی پیش کشور چین با استناد به بحران اقتصادی جاری خواهان به‌‌کارگیری ارزی جدید به جای دلار در مبادلات مالی جهان شده است. ژو خیا چوان، رئیس بانک مرکزی چین در توجیه این تقاضا گفته است که وجود یک ارز پایه جدید مانع از آن خواهد شد که سیستم مالی بین‌المللی تحت‌تأثیر این یا آن کشور معین قرار گیرد. خیاچوان تنظیم سیاست درباره ارز جدید را در حیطه صلاحیت صندوق بین‌المللی دانسته است.
چین برای حاکمیت بر جهان در مقام قدرت برتر اقتصادی تلاش می‌کند موقعیت پول ملی خود را در معاملات بین‌المللی تثبیت کند. مقامات چین اقداماتی را برای جهانی‌کردن «یوآن» و گسترش نفوذ بین‌المللی این کشور آغاز کرده‌اند. اقدامات چین، پذیرش «یوآن» را در آسیا افزایش خواهد داد که این به بین‌المللی شدن «یوآن» در بلندمدت کمک خواهد کرد اما اگر وضع اقتصادی آمریکا به همین شکل ادامه یابد این اتفاق بسیار زودتر خواهد افتاد.
