اینکه او حرفی نمیزند یا واکنش سریعی نشان نمیدهد دلیل بر عدمدرک او نیست. جالب است بدانید که جنین از ماه پنجم بارداری مادر، قادر به شنیدن است و در واقع حسشنوایی نخستین حس از حواس پنجگانه است که شروع به فعالیت میکند اما شما در هنگام تولد نوزاد، واکنشهای زیادی از وی نمیبینید که نشانگر حسشنوایی او باشد. فراموش نکنید که ندیدن چیزی، دلیل بر عدمحضور آن نیست و مغز نوزاد هر چه را که میشنود یا بعدها میبیند، در ذهن ضبط کرده و در جایی نشان میدهد.
شاید اکنون این سؤال برایتان پیش آمده باشد که پس چرا او نمیتواند آنچه چند ماه است میشنود به زبان بیاورد؟ علت این قضیه به عدمتکامل و پیشرفت عضلات دهان و حلق برمیگردد. شاید اگر نوزاد از این نظر توانایی داشت از همان روزهای نخست هر چه را که میشنید تکرار میکرد. بنابراین صدای مادر از همان دوران بارداری حکم بند ناف دوم را برای کودک دارد و غذای محیط او را تامین میکند. علاوه بر این شنیدن موسیقیهای آرام بخش نیز کمک زیادی به آرامش مادر و افزایش هوش نوزاد میکند.
مغز انسان به خاطر فرم بدن مادر نمیتواند در دوران جنینی بهطور کامل رشد کند در نتیجه تنها تا حدی مجاز بزرگ میشود. طی 2سال اولیه زندگی مغز نوزاد به همان اندازه پیش از تولد رشد میکند؛یعنی دو برابر شده و این مسئله امتیازی بزرگ برای انسان محسوب میشود زیرا بخش مهمی از آینده فرد به دریافتهای او از جهان پیرامونش در 2سال اولیه زندگی برمیگردد که البته مسئله تغذیه نوزاد نیز عامل مهم دیگری به شمار میآید.
یک نوزاد با میلیاردها سلول عصبی به دنیا میآید و در سالهای اولیه زندگی او، این سلولهای عصبی شروع به رشد و گسترش کرده و با افزایش آنها، قدرت درک و استنتاج و استدلال قوی تری پیدا میکند. از آنجا که نوزاد- حداقل تا یک سالگی- توانایی جستوجو و کنجکاوی در محیط اطراف را به تنهایی ندارد، والدین میتوانند نقش بسیار مهمی را برای تشکیل سلولهای عصبی مغز کودک ایفا کنند. صحبتکردن، کتاب خواندن، موسیقیهای مناسب گوش دادن، بغل کردن، ماساژ دادن، آواز خواندن، تاب دادن، بازیهای مخصوص این گروه سنی را انجام دادن و... میتواند آیندهای متفاوت برای نوزاد رقم زند.
بهطور مثال هرگاه نوزاد را نوازش کرده یا ماساژ دهید بخشی از مغز فعال میشود یا به عبارت بهتر پیوندهای فوری بین سلولهای عصبی مغز تشکیل میشود که با نوازشها یا ماساژهای بعدی قویتر میشوند. در واقع یادگیری امری است مهم که متأسفانه بسیاری از والدین فکر میکنند باید آن را از سن 4 یا 5سالگی کودک شروع کنند اما امروزه محققان دریافتهاند که میتوان بحث یادگیری و آموزش کودک را از دوران جنینی آغاز کرد و این کار در دوران نوزادی با کار روی ورودیهای حسی مانند حسشنوایی، بینایی، لامسه و...انجام میپذیرد و جالب است بدانید که یادگیری در این دوران بالاترین سرعت را در تمام عمر دارد.
یکی از کارهای مؤثر برای افزایش و رشد سلولهای عصبی ورزشهای حسی است که به چند نمونه آن اشاره میکنیم.
ورزش شنوایی: پخش موسیقیهای آرام بخش همچون لالاییها، خواندن شعر توسط والدین، بازی با صداهای گوناگون برای تشخیص جهت صدا یا زیر و بمی اصوات و... .
ورزش بینایی: خواندن کتاب برای نوزاد درحالیکه تصاویر آن را به او نشان میدهید، نشان دادن پوسترهای بزرگ عکس، بهدلیل اینکه بینایی نوزاد رفتهرفته تکامل مییابد و ابتدا قادر به تشخیص و تمرکز روی شکلهای ریز و شلوغ نیست و نشان دادن اسباب بازیهای مناسب این گروه سنی به او و بازی کردن با آنها.
ورزش لمسی: تهیه چند نوع پارچه شاد از جنسهای مختلف مانند پنبهای، زبر، نقش برجسته و... (کودک با دست زدن به آنها تفاوت این جنسها را در مییابد)، لمس میوههای مختلف از نظر جنس و ظاهر (کوچک و بزرگ بودن و...) و ماساژ دادن تمام اعضای بدن نوزاد طبق اصول ماساژ (این کار را چند بار در روز انجام دهید زیرا علاوه بر آرام کردن کودک، باعث ارتباط عاطفی بیشتر با والدین و گسترش سلولهای عصبی مغز میشود).