محمود احمدینژاد که در نیویورک، علاوه بر سخنرانی در روز نخست اجلاس، چند مصاحبه داشت، در گفتوگویی تلفنی با کاراکاس، موافقت اصولی ایران را با تبادل سوخت هستهای، بر مبنای پیشنهاد برزیل اعلام کرد.
این در حالی است که روزنامه زمان ترکیه گزارش داد که رجب طیب اردوغان، نخستوزیر ترکیه هفته آینده برای انجام گفتوگو با احمدینژاد، درباره مسئله تبادل اورانیوم غنیشده به تهران سفر خواهد کرد.
احمدینژاد در سخنان خود در کنفرانس بازنگری معاهده منعگسترش سلاحهای هستهای (انپیتی) در نیویورک اعلام کرد: ایران آماده استقبال از پیشنهاد برزیل در مورد تبادل اورانیوم غنیسازی شده با سوخت هستهای است.
او خبر داد که هفته آینده در چارچوب سفر اردوغان نخستوزیر ترکیه و لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا، رئیسجمهور برزیل به تهران این مسئله مورد مذاکره قرار خواهد گرفت.
برزیل و ترکیه اعضای غیردائم شورای امنیت سازمان ملل هستند. روسای دولت این دو کشور به همراه 12 میهمان دیگر، هفته آینده برای شرکت در نشست سران گروه 15 به تهران خواهند آمد.تاکنون روابط عمومی ریاستجمهوری از همشهری – بهعنوان پرشمارگانترین روزنامه ایران - برای پوشش خبری این اجلاس، دعوت نکرده است.
پیشنهاد واسطهگری در تالار آینه
آخرین بار وزیر امور خارجه ترکیه پیشنهاد تبادل سوخت هستهای در خاک ترکیه را مطرح کرد. احمد داوود اوغلو در نشست خبری مشترک با همتای ایرانی خود گفت: ترکیه آماده است در مبادله اورانیوم میان ایران و غرب بهعنوان میانجی عمل کند.
اگرچه این پیشنهاد آنکارا پیشاز این نیز در پیچوخم گفتوگوهای ایران و کشورهای طرف معامله سوخت هستهای بارها رسانهای شده بود اما این بار فرستاده دولت رجب طیب اردوغان، این پیشنهاد را در تالار آینه باغ ملی تهران مطرح کرد.
صورت مسئله نخست
در مذاکرات وین در تابستان 2009 که با حضور نماینده ایران برگزار شد، محمد البرادعی، مدیرکل وقت آژانس بینالمللی انرژی اتمی در پیشنویس توافق وین، پیشنهاد کرده بود که اورانیوم غنیشده در ایران با غنای کمتر از 5 درصد ابتدا به روسیه منتقل شود و در آنجا تا مقیاس 20 درصد غنی شود و سپس به فرانسه منتقل گردد تا به میله سوخت تبدیل و در نهایت به ایران تحویل داده شود.
این پیشنهاد در فاصله 3روز از نشست وین به تایید واشنگتن، مسکو و پاریس رسید اما تهران پس از گذشت 9روز تنها اعلام کرد که این موضوع به گفتوگوهای بیشتری نیاز دارد.
افزودن چند مجهول به معادله
نیمههای آبان رویترز به نقل از باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا نوشت که او پیشنهاد داده است، ایران درصورت مخالفت با پیشنویس توافق وین، میتواند چند کشور دیگر را که مورد توافق طرفهای معامله هستهای باشد بهعنوان واسطه دریافت سوخت هستهای رآکتور تهران انتخاب کند.
همان روز روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز نوشت که ایران در پیشنهادی غیررسمی خواسته بود که جزیره کیش محل دریافت و ذخیره سوخت 5درصد ایرانی زیرنظر آژانس بینالمللی انرژی اتمی باشد.
پس از آن البرادعی اعلام کرد که ایران به جای روسیه، میتواند ترکیه را برای تحویل سوخت 5درصد خود، واسطه قرار دهد. پس از آن تهران میهمانانی از ترکیه و برزیل داشت و همچنین این دوکشور به همراه ژاپن میزبان مقامات ایرانی، در سطح رئیسجمهور، وزیر امور خارجه و دبیر شورایعالی امنیت ملی بودند. سرفصل این سفرها و دیدارها واسطهگری برای تبادل سخت هستهای 20درصد بین فروشندگان غربی و ایران بود.
یک سفر فشرده به آمریکا
براساس اخباری که پایگاه اطلاعرسانی ریاستجمهوری روی خروجی خود گذاشت، احمدینژاد در سفر دوروزه و فشرده به آمریکا در یک کنفرانس خبری با حضور نمایندگان رسانههای حاضر در نیویورک، شرکت کرد.
او همچنین با شبکه تلویزیونی الجزیره انگلیسی، شبکه تلویزیونی ایبیسی، روزنامه آمریکایی بوستون گلوب، تلویزیون بینالمللی روسیه و پیش از اینها با تلویزیون پیبیاس آمریکا به گفتوگو نشست. برنامه دیگر رئیسجمهور در نیویورک دیدار و گفتوگو با جمعی از خاخامهای یهودی ضدصهیونیست بود.