کارشناسان و مسئولان شهر قزوین بر این عقیدهاند که این طرح جزو طرحهای اقتصادی حملونقل کشور است و باید هر چه سریعتر به اجرا گذاشته شود.
گفته میشود احداث متروی قزوین به هشتگرد و اتصال آن به شبکه مترو ی تهران، باعث ایجاد سامانه حملونقل یکپارچه و سریع بین شهرهای قزوین و تهران میشود. این سامانه یکپارچه علاوه بر امکان دسترسی آسان، کاهش زمان سفر، حذف ترافیک، امنیت رفتوآمد و جلوگیری یا کاهش آلودگی زیستمحیطی منطقه، باعث سبک شدن بار ترافیکی بزرگراه قزوین– تهران میشود.
این طرح در حالی از سوی کارشناسان و مسئولان شهر قزوین حیاتی و ضروری ارزیابی میشود که تاکنون و بعد از گذشت چند سال از مطرح شدن آن هنوز عملیاتی نشده است.
عباس ظاهری – رئیس شورای اسلامی شهر قزوین- در توضیح ضرورت اجرای این طرح میگوید: «قرار گرفتن در مسیر 6 استان مهم و پر رفتوآمد کشور، انتقال سالانه بیش از 5/3 میلیون نفر از مبدأ شهرستان، وجود شهر صنعتی البرز با 400 کارخانه که سهم بالایی در تولید ناخالص ملی و ایجاد اشتغال در کشور دارد، وجود ظرفیت بالا در احداث واحدهای صنعتی، بارگیری سالانه 5/4 میلیون تن کالا از مرکز استان، برخورداری از استعداد بالقوه در جذب جمعیت بهدلیل وجود دشت وسیع و مستعد برای کشاورزی، حضور یکصد هزار دانشجو در استان که در بیشتر موارد ساکن تهران هستند و بالاخره ظرفیت قابل توجه در جذب گردشگر بهدلیل وجود 1200 مرکز تاریخی از جمله الموت و زرشک کامان، گویای اهمیت راهاندازی خط متروی قزوین – هشتگرد است.
داشتن یک میلیون نفر جمعیت یکی از شرایط قرار گرفتن شهرها در زمره کلانشهر است. از عوامل مؤثر در اولویتدهی برای احداث خطوط ریلی وجود کلانشهرها در مسیر آن است که شهر قزوین از آن بیبهره است و همین موضوع انتقال و امتداد خط مترو به این شهر را با تردیدها و انتقادهایی مواجه کرده است.
اهمیت و ضرورت احداث سامانه ریلی بین شهری قزوین – شهر جدید هشتگرد، از نظر مسئولان استانی تا حدی است که آنان را برآن داشت تا درخواست صدور مجوز برای امتداد خط مترو به این شهر را در سفر دوم ریاستجمهوری در دستور کار قرار دهند. اما این طرح بعد از ارائه به هیات دولت در سفر دوم، تنها برای انجام مطالعات و کار کارشناسی در زمینه ضرورت اجرایی و عملیاتی شدن برای واگذاری به مشاور مورد تایید قرار گرفت.
قدرتالله علیخانی- نماینده مردم قزوین در مجلس شورای اسلامی- میگوید: «ابتدا پس از طرح موضوع، پیشنهاد مسئولان استان به هیات دولت مورد استقبال قرار نگرفت و راهاندازی قطار تندرو به جای آن پیشنهاد شد، اما از آنجا که ما بهدلیل شرایط خاص استان، معتقد به راهاندازی قطار شهری بودیم، در نهایت و پس از پیگیری مجدد، پیشنهاد احداث مترو برای بررسی و انجام مطالعات به مشاور سپرده شد.»
این طرح که در نیمه اول سال 88 برای بررسی به دانشگاه صنعتی اصفهان سپرده شد، بعد از چند ماه بررسی و انجام مطالعات توجیهی در زمینههای مختلف فنی، اقتصادی، اجتماعیو زیستمحیطی، ضرورت احداث آن تایید و در مهرماه همان سال برای انجام کارهای پایانی به شورایعالی ترافیک در تهران فرستاده شد.خط متروی شهر جدید هشتگرد – قزوین به طول 75 کیلومتر و با برخورداری از 5 ایستگاه شامل نظرآباد، آبیک، شهرک صنعتی کاسپین، محمدیه و در نهایت قزوین در نظر گرفته شده است. به گفته نادر محمدزاده – رئیس سازمان مسکن و شهرسازی استان قزوین- اعتبار اجرای این طرح 3 هزار و 570 میلیارد ریال در نظر گرفته شده است.
وی با بیا ن اینکه قطار شهری قزوین – هشتگرد طرحی ملی است که پس از احداث، استانهای همجوار را تحتتأثیر قرار خواهد داد، درباره توجیه اقتصادی طرح میگوید: «بازده اقتصادی این طرح 5/26 درصد منهای تورم سالانه است. این در حالی است که بازده اقتصادی طرحهای مشابه این طرح در تهران 5 تا 8 درصد است. بنابراین بازده اقتصادی بالای طرح به ما کمک میکند تا در جذب سرمایهگذار و مشارکت بخش خصوصی مصممتر حرکت کنیم.»
واگذاری متروی قزوین- هشتگرد به سازمان مسکن و شهرسازی بهعنوان کارفرما به جای اداره کل راه و ترابری استان قزوین تردیدها و انتقاداتی را بهدنبال داشته است، بهطوری که حرف و حدیثهایی مبنی بر نبود شناخت دقیق از مترو در آن سازمان و در نظر نداشتن آثار منفی راهاندازی آن بر زندگی و فعالیت ساکنان استان از سوی مسئولان استان عنوان میشود.
این در حالی است که ظاهری از قول رئیس مسکن و شهرسازی قزوین اظهار کرد که چون انجام کار مطالعاتی امتداد قطار شهری مهر شهر کرج تا هشتگرد بر عهده مسکن و شهرسازی گذاشته شده است بنابراین از قزوین تا هشتگرد هم کار مطالعاتی به اداره مسکن و شهرسازی استان قزوین بهعنوان کارفرما واگذار شد اما در مراحل بعدی و درصورت نیاز اداره راه هم وارد عمل خواهد شد.
حامد کبودوند- رئیس کمیسیون عمران شورای اسلامی شهر قزوین- هم میگوید: « چون قزوین به تنهایی کلانشهر نیست، بر این اساس مشمول استفاده از خطوط ریلی نمیشود. این در حالی است که اگر در تقسیمات شهری بهصورت ناحیه شهری (یک شهر مرکزی با شهرهای کمتر از7 کیلومتر در اطراف آن) در نظر گرفته شود، 700 هزار نفر جمعیت خواهد داشت.» با توجه به اینکه متولی تعریف و تحدید ناحیه شهری سازمان مسکن و شهرسازی است بر این اساس کار به این نهاد واگذار شده است.
خط متروی قزوین- هشتگرد که در شرایط فعلی مطالعات کارشناسی آن در حال انجام است به گفته کبودوند، پس از اتمام مطالعات، در پایان سال 89 وارد مرحله اجرایی خواهد شد که احداث و تکمیل آن 5 سال به طول خواهد انجامید.