در حالی که حیات‌وحش بخشی از حیات جانوری را پوشش می‌دهد. بنابراین شکاربان امروزی، حافظ مجموعه گسترده‌تری از موجودات جهان است.
تنوع زیستی در ایران
یک پرنده‌شناس نامی انگلیسی که شیفته مردم و سرزمین ما بود و بارها به ایران سفر کرده در کتاب ارزنده خود به نام «کشتی نوح» نوشت: پس از آنکه کشتی انواع حیات را در خود جای داد، روی آب شناور ماند و با امواج به این طرف و آن طرف رفت و به هر ساحل که رسید، تعدادی از جانداران را پیاده کرد.
این کشتی وقتی به ایران رسید، مدت زیادی توقف کرد و انواع بی‌نظیر جانداران را به این خاک هبه کرد به جز انواع حشرات و نرم‌تنان، در ایران 5 رده از مهره‌داران وجود دارد که شامل ماهی‌ها، دوزیستان، خزندگان، پرندگان و پستانداران می‌شوند. در جمع 174گونه ماهی، 20گونه دوزیست، 196گونه خزنده، 519 گونه پرنده و 162گونه پستاندار در ایران شناسایی شده‌اند و قطعا جانورانی نیز وجود دارند که لذت کشف و مطالعه آنها برای آیندگان رقم خورده است!
تنوع گیاهی ایران نیز به راستی حیرت‌آور است. البته آمار دقیقی از تعداد و انواع این گیاهان وجود ندارد ولی گمان می‌رود که حدود 8200تا 12000 گونه گیاه در ایران وجود دارد که حدود 1900گونه آن اندمیک هستند(یعنی فقط در ایران یافت می‌شوند!) به عبارت دیگر اگر در ایران منقرض شوند، از صفحه عالم محو می‌شوند!
حفاظت تنوع زیستی در ایران
انتخاب یک روز و نامگذاری آن به نام یک شخص یا یک پدیده، برای یادآوری ارزش آن پدیده است و در جهان معمول است. روز پدر، روز معلم، روز زمین و... ما را به اهمیت این اسامی واقف می‌کند و لااقل یک روز به آن فکر می‌کنیم. نامگذاری یک‌سال و یک روز به نام تنوع زیستی نیز باید ما را به شناخت واقعی ارزش‌های این نعمت‌ها نزدیک‌تر سازد. ما در سراسر جهان در حال از دست دادن روزافزون پهنه‌های طبیعی و به تبع آن تنوع زیستی هستیم.
کشورهایی که در راه رسیدن به توسعه، جانوران و گیاهان با ارزش خود را از دست دادند (مانند اغلب کشورهای اروپایی) اکنون دل خود را به حفاظت از چندگونه پروانه، شب‌پره و عنکبوت یا خفاش خوش کرده‌اند، در حالی که این کشورها در گذشته نه‌چندان دور، تنوع قابل ملاحظه‌ای از حیات‌وحش را دارا بودند.
آیا آیندگان ما نیز باید به ماتم گونه‌های از دست‌رفته تنوع زیستی ما ایرانی‌ها بنشینند؟
آیا آنها هم باید توجه وهمّ خود را متوجه حفاظت از چندگونه معدود از جانوران و گیاهانی کنند که نسل ما برایشان باقی گذارده‌اند؟ نسل حاضر به خاطر از دست رفتن شیر ژیان ایرانی (در ایران) و ببر مازندران (در جهان) نسل گذشته را سرزنش نمی‌کند؟ به طور قطع یکی از معیارهایی که با آن، آیندگان ما را قضاوت خواهند کرد، سهل‌انگاری یا دقت در حفظ میراث طبیعی یگانه‌ای است که به دست ما رسیده است. حفاظت از این امانت گرانبهای خدایی در دست ما و وظیفه ماست. ما می‌توانیم این میراث را حفظ کنیم و امانتداری خود را اثبات کنیم یا خدای ناکرده...؟ یادمان باشد که
«زلیخا مرد از این حسرت که یوسف گشت زندانی
چرا عاقل کند کاری که باز آرد پشیمانی».
* مدرس محیط زیست
