این تخریبها سبب شده طی 50 سال اخیر، یک میلیون هکتار از اراضی جنگلی شمال کشور کاسته شود و مساحت این جنگلها از3میلیون هکتار به1.9میلیون هکتار تقلیل یابد.
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران با بیان این مطلب به همشهری گفت: از یکسو، جنگل زدایی عرصههای جنگلی را تهدید میکند و از سوی دیگر بهدلیل دخالتهای غیرمسئولانه بهویژه دخالت روستانشینان حاشیه جنگل و جنگل نشینان، جنگلها بهصورت تک لایهای در آمده که نتیجه آن کاهش پایداری جنگل است.
محمد امینی در باره زیانهای ناشی از دخالت دامداران جنگل نشین خاطرنشان کرد: چوپانان و دامداران بسیاری از درختان را قطع میکنند تا نور بیشتری به داخل جنگل بتابد و زمینه رشد وتولید علوفه فراهم شود.
وی از هرس کردن غیرطبیعی تاج درختان بهعنوان یکی از آسیبهای جدی جنگلهای شمال یاد کرد و افزود: هرسکردن تاج درختان باعث نابودی قدرت بذردهی جنگل میشود. در اثر این دخالتها، حیوانات و پرندگان، حشرات و قارچهای مفید که همه در یک زنجیره طبیعی و پیوسته، اکوسیستم جنگل را تشکیل میدهند با محیط نامساعد روبهرو شده و ازمحیط مهاجرت میکنند.
امینی، افزایش جمعیت در شمال کشور را عامل اصلی روند تخریب در شمال دانست وگفت: تراکم جمعیت در شمال، 5/2 برابر میانگین جمعیت در سایر مناطق کشور است. این در حالی است که درصد روستاها و چند شغله بودن روستاییان (مشاغلی مثل دامداری، باغداری و زراعت که همه وابسته به جنگل است) با تخریب عرصههای جنگلی رابطه مستقیم دارد و به این تخریبها دامن میزند.
به گفته وی، بیش از 3400آبادی درداخل جنگلهای شمال وجود دارد که سالانه 3.2 میلیون متر مکعب چوب برای تولید گرما و پختوپز مصرف میکنند درحالیکه جنگلهای شمال به این اندازه رویش ندارند اما با وجود این روند نگرانکننده، هنوز در زمینه سوخت رسانی به جنگلنشینان اقدام کارسازی صورت نگرفته است.
این پژوهشگر منابع طبیعی، یکی دیگر از چالشهای جدی جنگلهای شمال را اجرای طرحهای عمرانی دانست که با تمهیدات حفاظتی جنگلهای شمال تطابق و تناسب ندارد و در نتیجه صیانت از این عرصهها را با معضل اساسی مواجه ساخته است.
وی در ادامه فرسایش خاک را یکی از پیامدهای ناگوار عنوان کرد و گفت: فرسایش خاک در شمال کشور سالانه 15 تا 20تن در هکتار است درحالیکه بنا بر مستندات موجود این جنگلها، سالانه بین3.5تا5.5 تن در هکتار خاکسازی میکنند.
امینی در پاسخ به این پرسش که آیا این نهالکاریها میتواند جایگزین جنگلهای طبیعی شود؟ یادآور شد: طی 50 سال گذشته مجموعا 300هزار هکتار درشمال کشور نهالکاری شده حال آنکه بنابه آمار موجود طی همین زمان، یک تا یک ونیم میلیون هکتار جنگل را از دست دادهایم.
مقایسه این دو آمار نشان میدهد که سرعت کشت مصنوعی درخت همواره از تخریب کمی عقبتر بوده است و از نظر کیفی هم که درختان دست کاشت قابل مقایسه با رویشگاههای طبیعی نیست.