این در حالی است که به ادعای وزیر ارتباطات، این عدد 9/34درصد است. همشهری چندی بعد با انتشار گزارشی مستند به آمارهای دقیق شرکت فناوری اطلاعات مندرج در سایت www.matma.ir اعلام کرد که آمار 11درصد صحیح است. اکنون جزئیات بیشتری از نحوه محاسبه ضریب نفوذ اینترنت در ایران اعلام شده است.
شرکت فناوری اطلاعات ایران از نهایی‌شدن فرمول جدید محاسبه ضریب نفوذ اینترنت در کشور خبر داد و اعلام کرده این فرمول در قالب یک پروژه و توسط دانشگاه صنعتی شریف تعیین و محاسبه شده است. این فرمول ظاهرا به‌مراتب دقیق‌تر از روش‌هایی است که پیش از این برای تعیین ضریب نفوذ اینترنت در کشور استفاده می‌شد و دارای پارامترهای اندازه‌گیری بیشتری است و این امید وجود دارد که با بهره‌گیری از این روش آمار واقعی‌تری از تعداد کاربران اینترنت در کشور به‌دست آید.
سال گذشته دانشگاه شریف توانست با ارائه بهترین طرح، برنده مناقصه شرکت فناوری اطلاعات شود و تعیین ضریب نفوذ اینترنت را به روش علمی و براساس اطلاعات شبکه آغاز کند. بعد از تهیه فرمول علمی ضریب نفوذ اینترنت توسط دانشگاه صنعتی شریف، این فرمول مورد بررسی خبرگان و متخصصان نیز قرار گرفت و اکنون یک فرمول ریاضی موجود است که دارای پارامترهای قابل اندازه‌گیری متعددی است، بنابراین برای دست یافتن به عدد نهایی، نخست باید اطلاعات اولیه براساس این پارامترها به‌دست آید.
از سوی دیگر شرکت فناوری اطلاعات با همکاری مرکز آمار ایران اقدام به اجرای طرح سرشماری از کاربران اینترنت کرده است که ظاهرا آنچه در سایت متما منتشر شده نتیجه همین سرشماری است.
به عقیده تحلیل‌گران، برای مشخص شدن ضریب نفوذ اینترنت در هر کشور باید تعریف دقیقی از یک کاربر اینترنت ارائه شود و همچنین باید تقسیم‌بندی درستی از کاربران، به‌عنوان کاربران مبتدی تا حرفه‌‌ای نیز صورت پذیرد که مثلا در این زمینه، در اغلب آمارگیری‌ها درباره ضریب نفوذ اینترنت در جهان، از اقدامات میدانی کمک گرفته می‌شود؛ به این معنی که تعداد قابل توجهی از افراد از قشرهای مختلف، درآمدهای متفاوت و غیره به‌طور مستقیم مورد پرسش قرار می‌گیرند تا با جمع‌آوری اطلاعات بتوان ضریب نفوذ اینترنت را با احتمال دقیق‌تری به دست آورد.
به گفته دست‌اندرکاران اجرایی طرح سرشماری کاربران اینترنت در کشور، استانداردهای بین‌المللی‌ای برای تعریف کاربران اینترنت وجود دارد که با استعلام رسمی و پاسخ‌هایی که دریافت کرده‌اند این واژه را این‌طور تعریف کرده‌اند: کسی که در یک سال گذشته به‌عنوان مثال از ابتدای سال87 به هر نحو و روش و با هر مدتی (مانند Dailup،
تلفن همراه، استفاده از رایانه‌های محل کار، دانشگاه و غیره) به اینترنت وصل شده و از خدمات آن استفاده کرده باشد، در نتیجه در این طرح، کاربر اینترنت فردی است که طی 12ماه گذشته در داخل کشور با اتصال به شبکه اینترنت از یکی از خدمات اینترنتی استفاده کرده باشد.البته اگر این شاخص را ملاک قراردهیم شاید ضریب نفوذ اینترنت در ایران از 100درصد هم فراتر رود. لذا مشخص نیست، این تعریف مستند به چه مرجع بین‌المللی است و به‌نظر می‌رسد که تعریف متداول نهادهای بین‌المللی از کاربر اینترنت، در ایران دچار تغییر و تحولاتی شده است.
مروری بر پروژه اندازه‌گیری دقیق آمار کاربران اینترنت
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، به‌منظور تعیین یک فرمول علمی مورد قبول همه و پایان بخشیدن به اختلافات آماری، اجرای طرح اندازه‌گیری آمار کاربران اینترنت را بر عهده شرکت فناوری اطلاعات سپرد.
شرکت فناوری اطلاعات ایران به‌عنوان بازوی تخصصی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در زمینهIT پس از سال87 که وظایف حاکمیتی این حوزه به آن محول شده بود، درصدد برآمد وضعیت عملکردی شاخص‌های فناوری اطلاعات در کشور خصوصا عملکرد شاخص‌های مصوب سند برنامه چهارم توسعه را به دست آورد.به گفته مسئولان این شرکت، هدف آنها از عملیات سنجش عملکرد شاخص‌های فناوری اطلاعات در کشور، ممیزی عملکرد نیست بلکه، صرفا با اعلان عملکرد به جامعه ذی‌نفعان در نظر دارند، دلایل اختلاف عملکرد از برنامه را ریشه یابی کرده و به این ترتیب، متولیان هر شاخص بتوانند با تعریف برنامه‌های جبرانی اقدامات مناسب را انجام دهند؛خصوصا الان که ابتدای برنامه پنجم توسعه بوده و شاخص‌ها در حال کمی پذیر شدن و تصویب هستند.
اندازه‌گیری ضریب نفوذ دسترسی شبکه‌ای معمولا به 2 شاخص ضریب نفوذ دسترسی کاربران به اینترنت و شاخص نسبت ترافیک داده داخل کشور به کل ترافیک ایجاد شده در برنامه چهارم تقسیم شده است.در شاخص ضریب نفوذ اینترنت مبنای اندازه‌گیری میزان تولید ترافیک تولیدی صرفا در مبدا با پروتکل IP است، در حالی که در شاخص دوم درصورتی که مقصد ترافیک تولیدی در داخل همان کشور باشد یا به‌نوعی میزبان‌های اینترنتی در داخل باشند ملاک اندازه‌گیری قرار می‌گیرند.
به بیان دیگر، در اندازه‌گیری ضریب نفوذ اینترنت، بیشتر سهم تقاضا مورد سنجه قرار می‌گیرد، در حالی که در شاخص نسبت ترافیک داده داخل به کل ترافیک، ملاک نسبت تقاضا با عرضه خدمات توأم سنجیده می‌شود که این بخش یکی از شاخص‌های مهم توسعه یافتگی در کشورها بر مبنای میزان تولید و انتشار دانش، تولید محتوای الکترونیکی و عرضه سرویس‌های کاربردی بر بستر شبکه اینترنت است.
نحوه اندازه‌گیری ضریب نفوذ اینترنت
سؤال اساسی این است که کاربر اینترنت کیست و منظور از ضریب نفوذ اینترنت چیست یا از ضریب نفوذ چه تعریفی ارائه می‌شود؟ در مورد کاربر اینترنت هیچ تعریف خاصی وجود ندارد. اما شاید بتوان گستره تعریف کاربر اینترنت را به این ترتیب فرض کرد:
1 - کسی که رایانه + مودم یا اتصال به اینترنت دارد. 2 - کسی که به‌صورت تفننی وبه‌عنوان مثال هفته‌ای 2 ساعت به اینترنت وصل می‌شود (هفته‌ای 2ساعت یعنی روزانه کمتر از 20دقیقه). در روش انتخابی برای تخمین تعداد کاربر توسط شرکت فناوری اطلاعات، کاربر کسی فرض شده است که حداقل هفته‌ای 2ساعت از اینترنت استفاده کند. همچنین از نظر کارشناسان می‌توان از روش‌های زیر برای تخمین تعداد کاربران استفاده کرد. اول: تعداد پورت Dial up کشور و دوم: میزان ساعت تولیدی اینترنت. 3 - میزان پهنای باند مصرفی 4 - تعداد رایانه موجود در کشور 5 - بافت جمعیتی.
بررسی کارشناسی درباره هر یک از فاکتورهای مذکور نشان می‌دهد که میزان برآوردها درباره ضریب نفوذ اینترنت در ایران با واقعیت‌های موجود جامعه تفاوت‌های آشکاری دارد. البته حتی تعریف اینترنت پرسرعت نیز در ایران و جهان متفاوت است. طبق ابلاغیه رسمی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، کاربران ایرانی تنها می‌توانند تا سقف 128کیلوبیت در ثانیه به اینترنت متصل شوند، در حالی که سرعت خطوط ADSLدر دنیا تا 2 مگابیت در ثانیه است!
