سینوزیت حاد، بیماری کوتاه مدتی است که به آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضد‌احتقان به خوبی پاسخ می‌دهد. سینوزیت مزمن، سینوزیتی است که حداقل 6 ماه طول کشیده باشد. در این مورد درمان دارویی و جراحی به‌طور توأم انجام خواهد شد. در زمینه تشخیص و درمان سینوزیت گفت‌وگویی با دکتر محمد حسن عامری متخصص گوش، حلق و بینی انجام شده است که در پی می‌آید.
- سینوزیت چقدر شایع است؟
می‌دانیم که افراد زیادی از این بیماری رنج می‌برند اما تعداد دقیق مبتلایان در ایران مشخص نیست. میزان شیوع سینوزیت در دهه گذشته احتمالا به‌علت افزایش آلودگی هوا، پراکندگی شهری و افزایش مقاومت به آنتی بیوتیک‌ها افزایش یافته است.
- سینوزیت حاد چیست و علائم و نشانه‌های آن کدامند؟
علائم سینوزیت حاد شامل درد، فشار روی صورت، انسداد بینی، ترشح بینی، کاهش حس بویایی و سرفه غیرریوی (در کودکان) است. علاوه بر این، افراد مبتلا به این اختلال ممکن است از تب، بوی بد دهان، خستگی، درد دندان و سرفه نیز زجر بکشند.
سینوزیت حاد می‌تواند 4 هفته یا بیشتربه طول انجامد. زمانی که بیماری حداقل دو مورد از نشانه‌های فوق‌الذکر را با یا بدون ترشحات غلیظ سبز یا زرد بینی داشته باشد ممکن است به سینوزیت حاد دچار باشد. وقتی علائم فردی که مبتلا به عفونت ویروسی دستگاه تنفسی است، بیشتر از حد انتظار است یا پس از 5روز بدتر می‌شود یاعلائم بیشتر از 10روز طول بکشد باید به عفونت حاد باکتریال مشکوک شویم.
- علائم و نشانه‌های سینوزیت مزمن چیست؟
مبتلایان به سینوزیت مزمن ممکن است، به‌مدت 12 هفته یا بیشتر دارای علائم زیر باشند: درد، فشار روی صورت، احتقان، انسداد، پری بینی، ترشح غلیظ بینی، تغییر رنگ ترشحات پشت حلق، چرک در حفره بینی و گاهی نیز ممکن است از تب، سردرد، بوی بد و خستگی رنج ببرند.
- به‌منظور تسکین درد سینوس چه اقداماتی می‌توان در منزل انجام داد؟
هوای گرم و مرطوب ممکن است احتقان سینوس را کم کند. استفاده از بخور را نیز توصیه می‌کنیم. کمپرس گرم صورت نیز درد سینوس‌ها را تسکین می‌دهد. شست‌وشو با سرم فیزیولوژیک نیز به تخلیه ترشحات بینی کمک می‌کند.
- قطره‌ها یا اسپری‌های بینی تا چه حد مؤثر هستند؟
استفاده کوتاه مدت از قطره یا اسپری‌های ضد‌احتقان مثل قطره فنیل افرین ممکن است برای کنترل علائم مفید باشد با این وجود استفاده بیش از حد از این داروها می‌تواند باعث بدتر شدن علائم شود و نباید بیشتر از زمانی که در بروشور آنها نوشته شده است مورد استفاده قرار گیرند. استفاده مداوم از اسپری شست‌وشوی بینی مجاز است و مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
- در معاینه فرد مبتلا به سینوزیت چه انتظاری باید داشته باشیم؟
در مطب معاینه کامل گوش و حلق و بینی انجام خواهد شد. پزشک دقت می‌کند که آیا تورم و قرمزی روی صورت و گونه‌های بیمار وجود دارد یا نه. به‌طور کلی تورم و قرمزی صبح‌ها بیشتر است و با گذشت روز کمتر می‌شود و ممکن است برای ارزیابی میزان درد سینوس‌ها لازم باشد که پزشک روی نقاطی از صورت بیمار فشار وارد کند.
- چه روش‌های تشخیصی دیگری ممکن است انجام شود؟
دیگر تست‌های تشخیصی که برای تشخیص سینوزیت ممکن است به کار روند شامل کشت ترشحات سینوس، آندوسکوپی تشخیصی، رادیوگرافی یا سی‌تی‌اسکن سینوس‌ها و تست آلرژی است.
- آندوسکوپی بینی چیست؟
آندوسکوپ وسیله‌ای است به قطر حدود 4 میلی‌متر و طول 20سانتی‌متر که سر آن حاوی لنزی است که ناحیه مورد بررسی را به وضوح روی مانیتور تلویزیون نشان می‌دهد. این لنز با زاویه‌های صفر ، 30، 70، 90 و 120 درجه وجود دارد. علاوه بر لنزها، ابزارهای مناسبی نیز برای کار کردن داخل بینی طراحی و تولید شده است. بسته به محل بیماری و نوع آن جراح از لنز مناسب و وسایل مخصوص استفاده می‌کند و بدون اینکه هیچگونه برشی روی پوست صورت بیمار داده به تمام سینوس‌ها و مجاری آنها دسترسی دارد. جراح پس از وارد شدن از طریق بینی و رسیدن به سینوس مورد نظر، مجرای بسته شده سینوس را باز کرده و ارتباط آن به بینی را مجدداً برقرار می‌کند و درصورت لزوم محتویات داخل سینوس را نیز از همان طریق تخلیه می‌کند.
- متخصص گوش وحلق و بینی از آندوسکوپی چه کمکی می‌گیرد؟
با آندوسکوپ قسمت‌های مختلف داخل بینی به‌وضوح دیده می‌شود. اگر انسدادی وجود داشته باشد مشخص می‌شود. ممکن است پولیپ‌های کوچکی در قسمت‌های عقبی بینی وجود داشته باشد که با معاینه معمولی دیده نشوند اما حتما با آندوسکوپ قابل رویت خواهند بود. این پولیپ‌ها ممکن است عامل سینوزیت بیمار باشند. چنانچه ترشحات چرکی از مجاری سینوس به داخل بینی وارد شود، پزشک قادر است با معاینه آندوسکوپیک آن را ببیند.
- درمان سینوزیت چیست؟
سینوزیت حاد معمولاً با مصرف آنتی بیوتیک به‌مدت 10 تا 14روز درمان می‌شود. برای کاستن از احتقان داخل بینی ممکن است که پزشک قطره یا اسپری ضد‌احتقان را تجویز کند. برای درمان آلرژی استفاده از آنتی هیستامین‌ها توصیه می‌شود.
