به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) نشست نقد و بررسی کتاب «القرآن الکریم و روایات المدرستین» با حضور «مجید معارف» عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران امشب 22 مردادماه در سالن مفتح واقع در بخش دانشگاهی هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم برگزار شد.
در ابتدای این نشست، معارف به کتاب «القرآن الکریم و روایات المدرستین» اشاره کرد و گفت: این کتاب سه جلد دارد که جلد اول آن عصاره‌ای از کل کتاب است که خود علامه عسکری بحث‌هایی را به صورت اجماعی با خواننده در بین گذاشتند و ویژِگی‌ها و اخبار مربوط به نزول قرآن در مکه مکرمه و مدینه منوره را در زمان نزول قرآن شرح داده است و واقعیات قرآنی را مطرح کرد.
وی در ادامه افزود: در جلد دوم این کتاب به بررسی اخبار مربوط به قرآن کریم پس از رحلت رسول اکرم (ص) پرداخته شده است، همچنین به همین بهانه بسیاری از مباحث و مسائلی را که دانشمندان علوم قرآنی مورد بررسی و پژوهش قرار دادند را واکاوی کرده است. مسئله قرائات قرآن کریم، قرآئات هفت‌گانه، نسخ و منسوخ در قرآن کریم، روایات جمع قرآن کریم در دوران خلفای اول تا سوم از دیگر مباحثی است که در این جلد کتاب به آن پرداخته شده است.
معارف تأکید کرد: در انتهای جلد دوم کتاب «القرآن الکریم و روایات المدرستین»، پژوهش‌های علامه عسکری به دامنه تحقیقات خاورشناسان نیز کشیده شده است و برخی اندیشه‌ها‌ی مطرح شده را به بحث و بررسی گذاشتند. ضمن این‌که باید یادآور شد این جلد از کتاب سبقه علوم قرآنی دارد.
عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران در بخش دیگری از سخنان خود به جلد سوم کتاب «القرآن الکریم و روایات المدرستین» اشاره کرد و افزود: جلد سوم این کتاب طبیعت ویژه‌ای دارد که خواننده احساس می‌کند بین این جلد از کتاب و جلدهای دوم و سوم ناهماهنگی دیده می‌شود. در حالی که جلد سوم عیناً در ادامه مباحث مطرح شده در جلد اول و دوم به رشته تحریر درآمده است.
وی عنوان کرد: در جلد سوم علامه عسکری به بررسی 1062 روایت قرآنی پرداخته است. روایاتی که شاید به ظاهر بوی تحریف قرآن از آنها به مشام می‌رسد؛ در حالی که هیچ کدام از آنها نمی‌توانند تحریف در قرآن را اثبات کنند. علامه عسکری پس از یک دوره طولانی پژوهش در این روایات، تحریف‌ناپذیری قرآن را برای خواننده اثبات می‌کند.
معارف در ادامه متذکر شد: مسئله‌ای که از حساسیت بسیاری برخوردار است و باید به آن توجه کرد این است که دلیل اصلی این کتاب تحریف‌ناپذیری کلام الهی است و مرحوم علامه عسکری از جمله متفکرانی است که معتقد است قرآن از زمان نزول تا به امروز تنها معجزه الهی است که در کمال سلامت باقی مانده است؛ وعده الهی درباره قرآن کریم محقق می‌شود که هیچ دستی نمی‌تواند گزندی به قرآن وارد کند و هر تحریفی در قرآن باطل است.
وی عنوان کرد: علامه عسکری با نگارش این کتاب کاری زیربنایی در ارتباط با اثبات عدم تحریف قرآن انجام داده است. این کار زیربنایی نیازمند یک سری بررسی‌های تاریخی در مسائلی است که اگر خواننده بپذیرد و درک درستی از آن نداشته باشد ناچار به دام اعتقاد به تحریف قرآن می‌افتد.
معارف در ادامه اظهار کرد: براساس تعبیر علامه عسکری، در عهد پیامبر معیار سواد قرآن بود، معیار امتیازدهی به هر فردی بر مبنای دانش قرآنی وی بود. علامه عسکری با روشن‌بینی احساس کرد که چند مسئله در مباحث قرآنی هست که اگر خوب حلاجی نشود سر از تحریف قرآن درمی‌آورد.
وی در ادامه تصریح کرد: این مسائل را می‌توان به اشکال زیر طبقه‌بندی کرد. به عنوان مثال، نحوه جمع‌آوری و کتابت قرآن کریم در زمان پیامبر، اختلاف صحابه با یکدیگر، در حوزه بلاغت، مسائلی مانند وجود ترادف یا عدم ترادف در قرآن از نمونه‌هایی است که علامه عسکری به آنها پرداخته و آنها را مورد بررسی قرار داده است.
معارف یادآور شد: علامه عسکری در بخش دیگری از این کتاب به این نکته اشاره کرده است که بلایی که امت‌های دیگر بر سر کتاب‌های مقدس‌اشان آوردند، مانند بلایی است که امت اسلام بر سر کتاب قرآن آورد.
وی بحث خود را اینگونه ادامه داد و گفت: علامه عسکری در کتاب خود می‌گوید تحریف دامن سنت پیغمبر اسلام (ص) را هم می‌گیرد، البته نباید این اصل مهم را فراموش کرد که سنت پیغمبر اسلام (ص) را نباید دست کم گرفت که این سنت سبقه‌ای از وحی بوده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران اظهار کرد: علامه عسکری به دو نوع وحی معتقد بود و می‌گفت وحی در دو شکل بیانی و قرآنی وجود دارد. لذا باید این نکته را درک کرد که وی به هر دو شکل وحی معتقد است و وحی قرآنی و بیانی را راهی برای حل بسیاری از مشکلات تاریخ می‌داند.
معارف در ادامه عنوان کرد: بنابر گفته‌های فوق اولین مسئله ای که در این کتاب به آن توجه وافر نشان داده شده است، شکافتن نقش رسو‌ل‌الله (ص) در حوزه قرآن بود. به همین منظور وی دو کار انجام داد؛ در وهله اول توحه به کوشش و مواظبت پیامبر(ص) بر ترتیب قرآن، جاودانه کردن قرآن کریم از طریق تجسم در قالب کتاب و در وهله بعد تبیین و تفسیر قرآن که اولی بیشتر جنبه وحی قرآنی و دومی جنبه وحی بیانی داشته است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: جلد دوم این کتاب به مسئله قرائات و حروف قرآنی پرداخته است. این‌که قرآن کریم با چه قرائتی در زمان پیامبر(ص) خوانده می‌شده و با چه حروفی نازل شده است.
معارف در بخش‌های پایانی سخنان خود به واکاوی بخش‌های دیگری از کتاب نیز پرداخت.
علامه سیدمرتضی عسکری پژوهشگر تاریخ اسلام، حدیث‌شناس و رئیس دانشگاه اصول دین بود که علاوه بر بررسی کتب شیعه با تکیه بر کتاب و سنت، احادیث و روایات اهل سنت را مورد بررسی قرار داده است.
این نشست به همت مؤسسه علمی فرهنگی علامه عسکری و دانشکده اصول دین برگزار شد.
