اخیراً پنتاگون به پیمانکاران نظامی ماموریت داده تا نمونهای بسیار محرمانه از اینترنت را در آینده بسازند. هدف این برنامه شبیهسازی طرحی است که دشمنان با کاربرد نمونهای از آن، ایستگاههای برق فشار قوی، ارتباطات راه دور و سیستمهای هوایی را از کار میاندازند یا جلوی بازارهای اقتصادی را میگیرند. با مطالعه این طرح، اقدامات دفاعی بهتری علیه اینگونه حملات و نسل جدیدی از تسلیحات آنلاین به وجود میآید.
همانطور که اختراع بمب هستهای شیوه جنگ و بازدارندگی را در 64 سال گذشته تغییر داد، مسابقه بینالمللی جدیدی برای توسعه تسلیحات سایبر و سیستمهایی برای محافظت از آنها شروع شده است. هزاران مورد از حملات سایبر به سیستمهای رایانههای فدرال و شخصی در ایالات متحده که بیشتر از سوی چین و روسیه و با استفاده از برنامههای مخرب و نفوذهای آزمایشی به فایروالهای رایانههای آمریکایی صورت گرفت، دفتر ریاستجمهوری اوباما را مجبور کرد تا راهبرد این کشور را در این زمینه مورد بررسی قرار دهد.
اوباما رئیسجمهوری آمریکا قرار است برنامه دفاعی وسیعتری را در آینده اعلام کند از جمله افزایش 17 میلیارد دلاری برنامه 5 سالهای که کنگره سال گذشته آن را تصویب کرد و همچنین، تعیین یک مقام کاخ سفید برای هماهنگی این برنامهها و پایان مبارزات اداری در مورد اینکه چه کسی مسئول دفاع علیه برنامههای حملات سایبری است. اما انتظار میرود اوباما در مورد تواناییهای نامطلوب این کشور که سازمانهای ارتش و اطلاعات میلیاردها دلار برای برطرف کردن آنها صرف کردهاند، کمتر صحبت کند یا اصلا چیزی نگوید. در ماههای اخیر، گروهی از مقامات نظامی و اطلاعاتی آمریکا به همراه کارشناسان خارجی از افزایش زیاد پیچیدگیها در تواناییهای جنگ سایبر ایالات متحده خبر داده بودند.
درباره تواناییهای جنگ سایبر آمریکا پیچیدگیها و ابهامات زیادی وجود دارد. دلیل آن این است که بسیاری از جنبههای تلاش آمریکا برای توسعه اینگونه جنگها و تعریف استفاده صحیح آنها بهصورت محرمانه باقیمانده و بسیاری از مقامات مربوطه از هرگونه اظهارنظر درباره این موضوع خودداری میکنند.
کاخ سفید چندین درخواست برای انجام مصاحبه یا اعلام اینکه آیا اوباما بهعنوان بخشی از سیاستها، با کاربرد تسلیحات سایبر موافقت میکند یا خیر را رد کرده است.
یکی از ابداعات بسیار عجیب و غریبی که در دست بررسی قرار دارد، این است که برای مثال یک برنامه نویس پنتاگون بهصورت مخفیانه وارد یک سرور رایانهای در روسیه یا چین شود و یک «بات نت» را قبل از اینکه در شبکههای رایانهای ایالات متحده منتشرشود، نابود کند.
بات نت برنامهای مخرب است که برنامه نویسان توسط آن رایانههای بسیاری در یک شبکه گسترده را به ویروس آلوده میکنند تا بهصورت پنهانی اوضاع را تحت نظر داشته باشند.
همچنین، سازمانهای اطلاعاتی آمریکا میتوانند کدهای مخربی که بهصورت مخفیانه در تراشههای رایانهای در هنگام تولید ذخیره شده را فعال کنند تا آمریکا بتواند نظارت بر رایانههای دشمن را با کنترل از راه دور و از طریق اینترنت در دست داشته باشد.
این همان حملهای است که مقامات آمریکایی بیم دارند از طریق تراشهها و سرورهای رایانهای چین به هدفهایی در آمریکا صورت بگیرد.
با این وجود، تاکنون هیچ حکمی درمورد شرکت گسترده نیروهای آمریکایی در جنگ سایبر صادر نشده است. نفوذ به رایانههای القاعده در عراق در چند سال گذشته و فعالیتهای مخفی در چندکشور دیگر هر کدام بهصورت جداگانه و با دستور بوش انجام شد. هنگامی که بوش مجموعهای از احکام محرمانه ریاستجمهوری را در ژانویه 2008 میلادی برای سازمان دهی و پیشرفت مسائل دفاعی آنلاین آمریکا صادر کرد، دفتر ریاستجمهوری آمریکا در مورد چگونگی نوشتن این حکم موافقتی نکرد.
یکی از افراد مهمی که در اجرای این حکم نقش داشت گفت که این موضوع به رئیسجمهور بعدی آمریکا منتقل شده و دلیل آن پیچیدگیهای عملیات جنگ سایبر است که بهخاطر ضرورت باید هم در سایتهای اینترنت داخلی و هم سایتهای اینترنت خارجی پیاده شود.پس از مباحث بسیار درباره جاسوسی داخلی، دستیاران بوش به این نتیجه رسیدند که کاخ سفید صلاحیت یا قدرت سیاسی برای صدور حکم در مورد سازمان دهی و پیشرفت مسائل دفاعی آنلاین آمریکا را ندارد.
جنگ سایبر به اندازه جنگ هستهای مرگبار و کشنده نیست و اثرات آن هم آشکار نخواهد بود. اما هنگامی که مایک مککانل، رئیس سابق سازمان اطلاعاتی آمریکا در مورد خطرات یک حمله سایبری به بوش گزارشهایی داد، وی به این موضوع اشاره کرد که اگر تنها بانک بزرگ آمریکا با موفقیت مورد حمله قرار بگیرد، اثرات مخرب بسیار بزرگتری بر اقتصاد جهان خواهد داشت که از حملات 11سپتامبر2001 میلادی هم مهمتر خواهد بود.مک کانل که 3ماه پیش از مقام خود کنار رفت، سال گذشته هشدار داد که توانایی تهدید ذخایر مالی آمریکا همانند خطر امروزی تسلیحات هستهای است.
این سناریوها سال گذشته توسط مککانل و همکارانش برای امنیت سایبر و رئیسجمهور آینده آمریکا به وجود آمدند. آنها ضعفها در این زمینه را حمله به والاستریت و یا حمله به شبکه برق آمریکا توصیف کردند. بیشتر این مباحث، نتیجه گیری از حملاتی است که قبلا به آمریکا انجام گرفته است.
امروزه، هاتاوی نویسنده اصلی راهبرد سایبر کاخ سفید به شمار میرود و با سفر به سراسر آمریکا سخنان عجیب و غریبی درباره حملات اخیر به شبکههای رایانهای میگوید که آمریکا را به چالش کشیده است.مقامات دولت آمریکا درباره جزئیات حمله اخیر به شبکه حملونقل هوایی این کشور بحث و گفتوگویی نکردند و فقط اظهار داشتند، حمله هرگز بهطور مستقیم سیستمهای کنترل سفرهای هوایی را از کار نینداخته است.
با این وجود، عامل این حمله که ماموران کنترل برج هواپیمایی را سر در گم کرده بود، موجب ناراحتی شبکههای دفاع هوافضای نظامی و مقامات اطلاعاتی و نظامی آمریکا شده بود.(مقامات در این باره میگویند، خصوصیت مفید سیستم کنترل عبور و مرور هوایی، قدیمیبودن آن بود که مستقیما به اینترنت متصل نمیشد).
مطالعات فردی با اسم رمز «دارک آنجل» بر این متمرکز شده که برجهای تلفن همراه، مراکز ارتباطاتی، خدمات اورژانس و سیستمهای بیمارستانی ممکن است بهمنظور دامن زدن به دامنه هرج و مرج در آمریکا مورد حمله قرار بگیرند. اما این فرضیهها برخی اوقات رنگ واقعیت هم بهخود میگیرند.
جوئل اف برنر که بر عملیات ضداطلاعاتی دنیسبلر، جانشین مک کانل بهعنوان رئیس سازمان اطلاعات ملی آمریکا نظارت دارد، در سخنرانی این ماه خود در دانشگاه تگزاس در ایالت آستین گفت: ما رد پای شبکههای عملیاتی چین را در داخل برخی از شبکههای برق خود کشف کردیم. وی افزود:آیا من درباره شبکههای برق، سیستمهای کنترل ترافیک هوایی، سیستمهای تامین آب نگران هستم؟ بله همین طور است. نگرانی من در این باره صحت دارد. اما سؤال مهمتری که ریاستجمهوری آمریکا تاکنون اظهار نظر درباره آن را رد کرده این است که آیا بهترین روش دفاعی علیه حملات سایبر، تولید یک توانایی قدرتمند برای مبارزه با جنگ سایبر است؟
همانطور که گروه اوباما سریعا موضوع را کشف کردند، پنتاگون و سازمانهای اطلاعاتی هر دو به این نتیجه رسیدند که در سالهای پایانی ریاستجمهوری بوش، ساخت فایروالهای قوی و بهترین ویروسکشها و اعمال محدودیت دسترسی به رایانههای فدرال آمریکا به تنهایی کافی نبوده است. یکی از افسران ارشد نظامی آمریکا که بهمدت چندین سال درباره این موضوع بحث و گفتوگو کرده است، گفت: این مدلها که مانند قلعههای نظامی هستند به سادگی نمیتوانند برای سایبر مفید واقع شود و همیشه فردی وجود دارد که به سایبر نفوذ کند.
این طرز تفکر به بحث بر سر ارتباط و کاربرد درسهای آموخته شده در عصر هستهای با جنگ سایبر منتهی شده است اما در جنگ سایبر دشوار است بدانیم کجا باید عقب نشینی کنیم و یا حتی حملهکننده چه کسی میتواند باشد. افرادی این موضوع را مطرح کردند که اعتقاد داشتند، با تقلید از دکترین بوش باید وارد رایانههای دشمن شد و نرمافزار مخرب را قبل از اینکه وارد مجاری دیجیتال جهان شود، نابود کرد. اما این امر اقدام برای جنگ محسوب میشود و بسیاری بر این باورند که این کار یک بازی شکست خورده تلقی میگردد؛ بهدلیل اینکه آمریکا در مقایسه با دشمنان احتمالی، بیشتر به سیستمهای اینترنت وابسته است و در ضدحمله شکست خواهد خورد.
گسترش حملات اینترنتی، بهخصوص آنهایی که گمان میرود توسط کشورها و نه هکرها انجام گرفته، موجب پیدایش کلمهای جدید در پنتاگون و سازمان امنیت ملی آمریکا به نام «جنگ هیبرید» شده است. جنگ هیبرید یا پیوندی مبارزهای است که از طریق اینترنت صورت میگیرد و بهعنوان علامت هشداری، زمینه را برای حملهای سنتی فراهم میکند.
نشانههای اولیه این جنگ در رویارویی میان روسیه و استونی در ماه آوریل 2007 میلادی به وجود آمد. گروههای مخفی (که هرگز ارتباط آنها با دولت روسیه مشخص نشد)، کنترل رایانههای سراسر جهان و دادههای سیستم بانکی استونی و وب سایتهای دولتی آن کشور را در دست داشتند. رایانههای بانکهای استونی که قصد داشتند با دولتهای جهان به تجارت آنلاین بپردازند، ناگهان قفل میکردند. این امر ناراحتکننده بود اما براساس استانداردهای جنگ سایبر بازی بچگانهای به شمار میرفت.
در ماه آگوست سال 2008 میلادی، هنگامی که روسیه به گرجستان حمله کرد، حملات سایبرگسترش بیشتری داشت. مقامات گرجستان هرگونه دسترسی آنلاین به سایتهای اینترنتی خبری، پولی و فروش بلیت را رد کردند. هنگامی که سرورهای دولت گرجستان قفل کردند، این کشور مجبور شد تا فعالیتهای اینترنتی خود را به سرورهایی در اوکراین منتقل کند اما حملات سایبر دولت گرجستان هیچ خطر دائمی را به وجود نیاوردند.
مدتی پیش از انتخاب اوباما به مقام رئیسجمهور آمریکا، مرکز مطالعات راهبردی و بینالملل که سازمانی تبلیغاتی در واشنگتن به شمار میآید، در گزارشی هشدار داد: شکست آمریکا در حفاظت از فضای سایبر، یکی از مشکلات اضطراری امنیت ملی به شمار میرود که ریاستجمهوری جدید آمریکا با آن روبهرو است. عامل این هشدار، تواناییهای هکرها نبود بلکه کارشناسان سیاسی بر این باورند، کشورهایی مانند چین و روسیه منابع عظیمی را برای تولید تسلیحات سایبر اختصاص دادند.
اخبار خوبی که بعضی از مقامات دولت آمریکا از آن بحث میکنند، این است که چینیها از واردآوردن آسیب جدی و واقعی به سیستمهای صنعتی واشنگتن خودداری کردند، بهدلیل اینکه آنها بیش از یک تریلیون دلار از دولت آمریکا طلبکار بودند و نسبت به از کارانداختن سیستمی که برای سرمایهگذاری به آن وابستگی داشتند، علاقه کمتری نشان میدادند.
نیویورک تایمز